.png)
Cuốn sách "Chiến Lược Huy Động Vốn Mạo Hiểm - Dành cho nhà khởi nghiệp nghiêm túc" của tác giả Dermot Berkery là một nguồn tài liệu tuyệt vời cho những người quan tâm đến quá trình huy động vốn và phát triển công ty khởi nghiệp. Sau khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ thực sự cảm thấy được trang bị với những kiến thức, chiến lược và kỹ năng cần thiết để tiếp cận và thành công trong thế giới đầy cạnh tranh của việc huy động vốn mạo hiểm.
Dịch giả Tiến Nguyễn, với nhiều năm kinh nghiệm quản lý quỹ mạo hiểm và nhiều năm làm việc với tác giả, đã đem lại một phiên bản tiếng Việt chính thức của cuốn sách giới thiệu đến cộng động khởi nghiệp trong nước. Điều này tạo cơ hội cho các nhà khởi nghiệp và nhà quản lý quỹ ở Việt Nam để tiếp cận với những nguyên tắc và kỹ năng quan trọng để thấu hiểu phương pháp trong huy động vốn đầu tư mạo hiểm.
Được xem như một “giáo trình” dành cho các nhà sáng lập, cuốn sách này cung cấp những kiến thức cần thiết về đầu tư mạo hiểm, chiến lược huy động vốn, phương pháp định giá các dự án giai đoạn đầu, và các kỹ thuật để đàm phán thỏa thuận đầu tư. Từ việc xây dựng bảng tài chính đến việc phát triển mối quan hệ với nhà đầu tư, tác giả dẫn dắt người đọc qua một hành trình đầy thử thách nhưng đầy hứa hẹn.
Một trong những điểm mạnh của cuốn sách là cách tác giả trình bày nội dung một cách rõ ràng và dễ hiểu. Từ việc tạo lập bản đồ tài chính đến việc tìm kiếm và tiếp cận các nguồn tài trợ khác nhau, tác giả đi sâu vào các khía cạnh quan trọng của quá trình huy động vốn và cung cấp lời khuyên thực tế và hữu ích. Cuốn sách cũng cung cấp nhiều ví dụ và trường hợp thực tế, giúp độc giả áp dụng những nguyên tắc và chiến lược đã học vào thực tế kinh doanh của mình.
Một điểm nổi bật khác của cuốn sách là sự chú trọng đến các khía cạnh tâm lý và tư duy trong quá trình huy động vốn. Tác giả giải thích cách hiểu tư duy của các nhà đầu tư mạo hiểm và cách tương tác một cách hiệu quả với họ. Điều này rất quan trọng vì thành công trong việc huy động vốn mạo hiểm không chỉ dựa trên các yếu tố tài chính mà còn phụ thuộc vào việc xây dựng mối quan hệ và thiết lập niềm tin với các nhà đầu tư.
Cuốn sách cũng đề cập đến những yếu tố đặc thù của dòng tiền và rủi ro trong các công ty khởi nghiệp giai đoạn đầu. Tác giả trình bày một cách chi tiết về dòng tiền âm và rủi ro cao mà các doanh nghiệp thường phải đối mặt, đồng thời cung cấp những chiến lược và công cụ để định hướng và quản lý rủi ro một cách hiệu quả. Cuốn sách không chỉ giúp độc giả hiểu rõ về các khía cạnh tài chính mà còn giúp họ trở nên nhạy bén hơn trong việc đánh giá và ứng phó với những thách thức trong quá trình huy động vốn.
Nội dung chi tiết các phần
Phần Một đưa ra những kiến thức căn bản về việc làm cách nào để doanh nghiệp chuẩn bị huy động vốn & bao quát nhiều đề tài liên quan, ví dụ như tạo lập bản đồ của những cột mốc (stepping-stones): Những cột mốc nào có thể đạt được và sẽ đạt được nhờ vào nguồn vốn tài trợ? Cuốn sách chỉ ra cách nhà đầu tư mạo hiểm thường sẽ đầu tư từng phần, theo giai đoạn, và họ cho rằng các doanh nghiệp sẽ đạt được những mục tiêu cụ thể (stepping-stones) cho từng giai đoạn đầu tư. Cuốn sách cũng thảo luận về J-curves và những điểm đỉnh mà dòng tiền cần có, điều mà rất nhiều doanh nghiệp thậm chí còn chưa từng nghe đến để mà cân nhắc.
Trong chương này, tác giả thảo luận về tầm quan trọng của việc tạo ra một bản đồ tài chính để hướng dẫn các doanh nhân trong nỗ lực gây quỹ của họ. Bản đồ tài chính là một kế hoạch chiến lược phác thảo các giai đoạn gây quỹ khác nhau và số vốn cần thiết ở mỗi giai đoạn. Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo ra một kế hoạch rõ ràng và thực tế để tránh hết tiền trước khi đạt được các mốc quan trọng. Chương này cũng đề cập đến các nguồn tài trợ khác nhau dành cho các doanh nhân, bao gồm bạn bè và gia đình, nhà đầu tư thiên thần và nhà đầu tư mạo hiểm. Tác giả cung cấp lời khuyên về cách tiếp cận từng loại nhà đầu tư và những ưu và nhược điểm của từng nguồn tài trợ. Nhìn chung, chương này phục vụ như một hướng dẫn cho các doanh nhân phát triển một kế hoạch tài chính toàn diện phù hợp với các mục tiêu và mục tiêu kinh doanh của họ.
Trong Chương 2, tác giả thảo luận về quá trình đạt được bước đệm đầu tiên trong việc huy động vốn mạo hiểm. Bước đệm này đề cập đến vòng cấp vốn đầu tiên, điều rất quan trọng cho sự thành công của liên doanh. Chương này bao gồm các loại tài chính khác nhau dành cho các doanh nhân, chẳng hạn như nhà đầu tư thiên thần và nhà đầu tư mạo hiểm, đồng thời cung cấp hướng dẫn về cách tiếp cận họ. Nó cũng giải thích tầm quan trọng của việc tạo ra một quảng cáo chiêu hàng hấp dẫn và cách điều chỉnh quảng cáo chiêu hàng cho các đối tượng khác nhau. Cuối cùng, chương này nhấn mạnh sự cần thiết của các doanh nhân trong việc xây dựng một đội ngũ vững mạnh và thiết lập mối quan hệ với các nhà đầu tư tiềm năng ngay từ đầu trong quá trình này.
Chương này thảo luận về dòng tiền độc đáo và động lực rủi ro của các dự án mạo hiểm giai đoạn đầu. Chương này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu những động lực này để huy động vốn mạo hiểm thành công. Nó giải thích cách các dự án mạo hiểm giai đoạn đầu thường hoạt động có dòng tiền âm và rủi ro cao do sự không chắc chắn xung quanh mô hình kinh doanh và thị trường. Chương này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu rõ về dự báo dòng tiền, tỷ lệ đốt cháy và đường băng. Nhìn chung, chương này cung cấp cái nhìn sâu sắc về thực tế tài chính mà các hoạt động mạo hiểm ở giai đoạn đầu phải đối mặt và cách điều hướng chúng khi tìm kiếm nguồn vốn mạo hiểm.
Phần Hai của cuốn sách tập trung vào việc huy động vốn, bao gồm những chủ đề như làm sao để quyết định số tiền mà doanh nghiệp cần, làm cách nào để viết một kế hoạch kinh doanh thuyết phục. Phần Hai cũng mô tả cấu trúc công ty của các quỹ đầu tư mạo hiểm, những nhà đầu tư nào sẽ rót tiền vào những quỹ đầu tư này, và quan trọng hơn cả là các quỹ đầu tư này thu lợi như thế nào từ những nhà đầu tư vào quỹ và từ chính quỹ này. Phần này bao gồm rất nhiều thông tin quan trọng dành cho các chủ doanh nghiệp, vì việc hiểu rõ các quỹ đầu tư hoạt động như thế nào là vô cùng hữu dụng trước khi các doanh nghiệp tiếp cận một hoặc nhiều nguồn vốn tiềm năng.
Chương 4 thảo luận về quá trình xác định số vốn cần thiết cho một hoạt động kinh doanh và cách phân bổ số vốn đó một cách hiệu quả. Chương này bắt đầu bằng việc nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu rõ các chi phí và rủi ro liên quan đến việc bắt đầu một doanh nghiệp mới, sau đó cung cấp một khuôn khổ để ước tính các chi phí và rủi ro đó. Nội dung cũng chỉ ra những sai lầm phổ biến mà các doanh nhân mắc phải khi ước tính lượng vốn cần thiết và tầm quan trọng của việc dự trữ tiền mặt. Sau đó, chương này tiếp tục thảo luận về cách phân bổ vốn hiệu quả bằng cách ưu tiên chi tiêu cho các lĩnh vực chính như phát triển sản phẩm, bán hàng và tiếp thị, và tuyển dụng. Berkery cũng cung cấp thông tin chi tiết về cách tối ưu hóa chi tiêu thông qua thuê ngoài, tận dụng quan hệ đối tác và sử dụng nhà thầu. Nhìn chung, chương này cung cấp những lời khuyên thiết thực về cách xác định số vốn phù hợp cần huy động và cách sử dụng số vốn đó một cách hiệu quả để phát triển một dự án kinh doanh thành công.
Chương này tập trung vào việc giúp các doanh nhân hiểu cách các công ty đầu tư mạo hiểm suy nghĩ và vận hành. Chương này bao gồm các chủ đề như các loại công ty đầu tư mạo hiểm khác nhau, cách họ đưa ra quyết định đầu tư, tầm quan trọng của việc xây dựng mối quan hệ với các nhà đầu tư và những gì các nhà đầu tư tìm kiếm trong một khoản đầu tư tiềm năng. Tác giả cũng thảo luận về những sai lầm phổ biến mà các doanh nhân mắc phải khi tiếp cận các công ty đầu tư mạo hiểm và cách tránh chúng. Bằng cách hiểu sâu hơn về suy nghĩ của các nhà đầu tư mạo hiểm, các doanh nhân có thể tăng cơ hội huy động vốn thành công cho doanh nghiệp của họ.
Tác giả tập trung vào tầm quan trọng của việc tạo ra một kế hoạch kinh doanh hiệu quả. Ông nhấn mạnh rằng một kế hoạch kinh doanh được xây dựng tốt là rất quan trọng để thu hút các nhà đầu tư tiềm năng và đảm bảo nguồn tài chính. Nội dung thảo luận về các yếu tố chính của kế hoạch kinh doanh, bao gồm tóm tắt sứ mệnh và tầm nhìn của công ty, phân tích thị trường chi tiết, mô tả sản phẩm hoặc dịch vụ, cơ cấu tổ chức và quản lý, dự báo tài chính và bản tóm tắt điều hành rõ ràng và thuyết phục. Chương này cũng bao gồm các mẹo và lời khuyên về cách trình bày kế hoạch kinh doanh cho các nhà đầu tư tiềm năng, bao gồm việc sử dụng hình ảnh và các yếu tố đa phương tiện khác, cũng như các chiến lược để trả lời các câu hỏi khó và sự phản đối. Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo ra một kế hoạch rõ ràng và ngắn gọn, thể hiện giá trị độc đáo của công ty và đưa ra một trường hợp hấp dẫn để đầu tư.
Hầu hết mọi chủ doanh nghiệp đều lo lắng khi được hỏi về định giá trước khi góp vốn của doanh nghiệp mình là bao nhiêu. Đó gần như là một câu hỏi không thể trả lời được, và có rất nhiều điều mạo hiểm khi trở thành người đầu tiên đưa ra “một cái giá” cho doanh nghiệp. Phần Ba của cuốn sách trả lời nhiều điều bí ẩn về việc định giá này. Cuốn sách đưa ra lời giải thích hoàn hảo cho việc tại sao những cách định giá truyền thống mà chúng ta học trong sách vở không hề hữu dụng, cũng như đề ra cách để tối đa hoá giá trị của một công ty. Lời giải thích cho quá trình định giá là vô cùng bổ ích cho các chủ doanh nghiệp trong việc huy động vốn hoặc đơn giản là muốn bán đi doanh nghiệp của mình trong tương lai.
Tác giả tập trung vào cách định giá một công ty giai đoạn đầu. Chương này thảo luận về một số phương pháp định giá công ty, bao gồm phương pháp vốn mạo hiểm (VC), phương pháp dòng tiền chiết khấu (DCF) và phương pháp so sánh. Tác giả giải thích từng phương pháp và điểm mạnh và điểm yếu của chúng, cũng như các yếu tố chính mà các nhà đầu tư mạo hiểm xem xét khi định giá một công ty. Ngoài ra, chương này đề cập đến tầm quan trọng của việc hiểu tỷ lệ đốt tiền của công ty hoặc tỷ lệ chi tiêu tiền mặt của công ty và cách nó ảnh hưởng đến việc định giá công ty. Cuối cùng, tác giả thảo luận về cách sử dụng định giá như một công cụ đàm phán trong quá trình gây quỹ.
Một điều bí ẩn khác đối với các doanh nghiệp được giải thích kỹ lưỡng trong phần Bốn đó chính là những chi tiết khi đàm phán điều khoản đầu tư (term-sheets), bao gồm những thuật ngữ khó hiểu thường được đưa vào những bản điều khoản này. Rất nhiều chủ doanh nghiệp sẽ muốn làm quen với những thuật ngữ như quyền ưu tiên rút vốn (exit preferences), quyền chống pha loãng giá trị cổ phiếu (anti-dilution requirements), nới lỏng (ratchets), quyền bán theo (tag-along rights) và còn nhiều nữa. Phần này cung cấp rất nhiều thông tin về làm cách nào để phân bổ quyền kiểm soát giữa lãnh đạo công ty và nhà đầu tư, cũng như là cách nào để cân bằng quyền lợi đôi bên bằng những công cụ như “option pools”, “founder stock”, và những thỏa thuận khác.
Trong Chương 8 của "Huy động vốn mạo hiểm cho doanh nhân nghiêm túc" nói về bản điều khoản termsheet, một tài liệu phác thảo các điều khoản và điều kiện của một khoản đầu tư tiềm năng từ một nhà đầu tư mạo hiểm (VC). Chương này bắt đầu bằng việc giải thích mục đích của bảng điều khoản và tại sao nó lại quan trọng như vậy trong quá trình đầu tư. Nội dung sau đó đi sâu vào các phần khác nhau của một bảng điều khoản điển hình, chẳng hạn như định giá, số tiền đầu tư, thành phần hội đồng quản trị và các ưu tiên thanh lý. Anh ấy đưa ra lời khuyên về cách đàm phán các điều khoản của bảng điều khoản và những điều cần chú ý khi xem xét một thỏa thuận tiềm năng với một VC. Chương này cũng bao gồm một bảng điều khoản mẫu và phần giải thích các điều khoản và điều khoản chính thường có trong các thỏa thuận này. Nhìn chung, chương này cung cấp những hiểu biết sâu sắc có giá trị cho các doanh nhân đang tìm cách đảm bảo nguồn vốn từ các VC và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đàm phán cẩn thận và thẩm định cẩn thận khi đồng ý về các điều khoản của một khoản đầu tư.
Chương này giải thích cách các phần thưởng, chẳng hạn như lợi nhuận hoặc vốn chủ sở hữu, được phân chia giữa các nhà đầu tư, các doanh nhân và đội ngũ quản lý. Tác giả đề cập đến các điều khoản điển hình của một thỏa thuận đầu tư mạo hiểm, bao gồm ưu đãi thanh lý, điều khoản chống pha loãng và quyền tham gia. Chương này cũng thảo luận về các yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến cách phân chia phần thưởng, chẳng hạn như số vốn huy động được, giai đoạn của công ty và mức độ rủi ro liên quan. Nhìn chung, chương này cung cấp cái nhìn sâu sắc về các cuộc đàm phán phức tạp diễn ra giữa các doanh nhân và nhà đầu tư mạo hiểm trong quá trình phân chia phần thưởng.
Điều này bao gồm việc xác định các vấn đề kiểm soát chính mà các nhà đầu tư quan tâm, chẳng hạn như thành phần của hội đồng quản trị, quyền phê duyệt các quyết định quan trọng và các điều khoản bảo vệ. Tác giả cung cấp hướng dẫn về cách các doanh nhân có thể đàm phán các điều khoản có lợi để duy trì quyền kiểm soát đối với công ty của họ, trong khi vẫn cung cấp các biện pháp bảo vệ đầy đủ cho nhà đầu tư. Nội dung cũng thảo luận về các loại cổ phiếu ưu đãi khác nhau mà các nhà đầu tư có thể yêu cầu và những loại này có thể ảnh hưởng như thế nào đến quyền kiểm soát của doanh nhân đối với công ty. Nhìn chung, chương này cung cấp những hiểu biết có giá trị về quá trình đàm phán giữa các doanh nhân và nhà đầu tư và tầm quan trọng của việc hiểu được việc phân bổ quyền kiểm soát trong các thương vụ đầu tư mạo hiểm.
Trong Chương 11, tác giả thảo luận về cách đảm bảo rằng lợi ích của người sáng lập, quản lý và nhà đầu tư được liên kết theo cách thúc đẩy thành công lâu dài. Điều này bao gồm thảo luận về các cách để khuyến khích và giữ chân những nhân viên chủ chốt, cũng như các chiến lược để quản lý xung đột giữa các bên liên quan khác nhau. Chương này cũng đề cập đến tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa công ty mạnh mẽ, phù hợp với các mục tiêu và giá trị của tất cả các bên liên quan. Cuối cùng, tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trao đổi thông tin liên tục và minh bạch trong việc duy trì sự liên kết chặt chẽ về lợi ích.
Cuối cùng, phần Năm đưa ra các bài tập thực hành về thỏa thuận điều khoản đầu tư. Phần này là vô cùng hữu dụng cho những nhà quản lý chưa bao giờ nhìn thấy những điều khoản đầu tư, cho phép họ thử tìm cách để giành được nhiều quyền điều hành công ty nhất có thể khi làm việc với các nhà đầu tư. Việc này được thực hiện thông qua nhiều tình huống với những điều khoản tiêu biểu cho doanh nghiệp, và người đọc phải đưa ra câu trả lời cho những câu hỏi trong sách để hiểu rõ việc gì đang xảy ra, các bên đàm phán đang muốn đạt được điều gì, và điều khoản nào thì cần được thỏa thuận.
Trong Chương 12, tác giả cung cấp các bài tập được thiết kế để giúp người đọc hiểu các khái niệm và thuật ngữ chính được thảo luận trong các chương trước. Những bài tập này liên quan đến việc phân tích và đàm phán các điều khoản, định giá các công ty và phát triển các kế hoạch tài chính. Thông qua các bài tập này, người đọc có thể hiểu sâu hơn về quy trình đầu tư mạo hiểm và cách đàm phán hiệu quả với các nhà đầu tư. Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu các điều khoản của thỏa thuận trước khi ký kết và cung cấp hướng dẫn về cách điều hướng quá trình đàm phán để đạt được thỏa thuận cùng có lợi.
Tóm lại
Cuốn sách "Chiến Lược Huy Động Vốn Mạo Hiểm - Dành cho nhà khởi nghiệp nghiêm túc" là một nguồn tài liệu vô cùng hữu ích và đáng đọc cho những người đang tiếp cận hoặc quan tâm đến việc huy động vốn mạo hiểm. Tác giả đã truyền đạt những kiến thức và kinh nghiệm của mình một cách rõ ràng và súc tích, giúp độc giả nắm bắt và áp dụng những nguyên tắc và chiến lược này vào công việc thực tế của mình. Nếu bạn là một nhà khởi nghiệp hoặc nhà quản lý quỹ đang tìm kiếm sự thành công trong việc huy động vốn mạo hiểm, cuốn sách này không thể thiếu trong tủ sách của bạn.
