Lẽ dĩ nhiên, trở thành một người cầu toàn và có đôi mắt tinh tường, có thể chú ý đến từng chi tiết sẽ giúp chúng ta đạt kết quả xuất sắc. Tuy nhiên, mỉa mai thay, khi mà tính cầu toàn cực đoan lại chính là chướng ngại vật ngăn cản ta trên con đường hoàn thiện bản thân.
Bạn có phải là người cầu toàn? Bạn có
dành nhiều thời gian để chỉnh sửa công việc của mình cho thật hoàn hảo, để mọi
thứ sẽ được như bạn mong muốn?
Tôi tin rằng tất cả chúng ta đều là những
con người cầu toàn trên một phương diện nào đó. Chính bản thân tôi cũng là một
người luôn hướng tới sự hoàn hảo. Ta tự đặt cho mình những tiêu chuẩn cao và nỗ
lực hết sức mình để có thể đạt được những yêu cầu này. Chúng ta dành nhiều thời
gian và sức lực cho những việc quanh mình để luôn có thể duy trì những tiêu chuẩn cao của bản thân. Khát khao vươn tới
sự xuất sắc thúc giục chúng ta tiếp tục làm việc, không dừng lại, không ngơi
nghỉ.
Nỗ lực luôn vươn tới sự hoàn hảo, không nghi
ngờ gì, giúp chúng ta đạt được những kết quả to lớn. Tuy nhiên, việc cầu toàn
cũng có mặt trái ẩn giấu mà chúng ta có thể không biết. Lẽ dĩ nhiên, trở thành
một người cầu toàn và có đôi mắt tinh tường, có thể chú ý đến từng chi tiết sẽ
giúp chúng ta đạt kết quả xuất sắc. Tuy nhiên, mỉa mai thay, khi mà tính cầu toàn cực đoan lại chính là chướng
ngại vật ngăn cản ta trên con đường hoàn
thiện bản thân mình.
Làm sao mà tính cách này lại có thể
tác động xấu đến chúng ta? Dưới đây là một vài ví dụ:
1. Năng suất
làm việc của chúng ta giảm đi.
Ngay cả khi ta đã hoàn thành xong một phần việc của mình, chúng ta vẫn chần chừ
xem xét lại để tìm những điểm có thể cải thiện. Quá trình này lúc đầu sẽ chỉ
dài khoảng 10 phút thôi, nhưng sau đó lại kéo dài lên nửa tiếng và rồi đến tận
một giờ, và thậm chí còn có thể kéo dài hơn nữa. Do đó, ta đã dành nhiều hơn cần thiết thời
gian để hoàn thành công việc của mình.
2. Chúng ta làm
việc ít hiệu quả hơn. Chúng ta sẽ làm
thêm những công việc nho nhỏ khác bởi có vẻ chúng sẽ là “một bổ sung tốt”, mà
không tự hỏi liệu những việc đó có thực sự cần thiết. Đôi khi, những việc này
không những không thêm giá trị vào công việc mà còn có thể làm hỏng mọi chuyện.
Ví dụ như, một bài thuyết trình lộn xộn, đầy những chi tiết thừa thãi, hay một
trang blog bị nhồi nhét bởi quá nhiều hình ảnh trang trí.
3. Chúng ta trì
hoãn để có thể đợi đến thời điểm “hoàn hảo”.
Mong muốn khiến mọi thứ thật hoàn hảo khiến ta làm phức tạp mọi việc lên. Một
công việc đơn giản có thể bị chúng ta suy nghĩ thành một vấn đề rắc rối, rồi ta
sẽ bắt đầu trì hoãn, chờ đợi thời điểm thích hợp để giải quyết. Thời điểm này
có thể chỉ đến khi mọi thứ đã quá muộn.

5. Chúng ta lo
lắng về những vấn đề vô căn cứ.
Chúng ta mãi nghĩ về các vấn đề có thể xảy ra và vẽ ra những giải pháp cho các
vấn đề đó. Việc ngăn chặn các vấn đề gần như trở thành một nỗi ám ảnh. Hóa ra,
các vấn đề này thường không xuất hiện hoặc cũng không quan trọng đến nỗi vậy.
Tuy nhiên, không phải tính cầu toàn,
hay ít nhất là tính câù toàn thông thường, là vấn đề chúng ta cần phải quan
tâm. Sự cầu toàn giúp chúng ta luôn nỗ lực vươn tới những tiêu chuẩn cao hơn và
trở nên tốt hơn. Đây là việc tốt.
Tính cách này chỉ phản tác dụng khi ta
đi quá xa và luôn chăm chăm bắt mọi thứ phải hoàn hảo và không chấp nhận bất kỳ
khiếm khuyết, sai sót nào. Đây là lúc mà chúng ta đi chệch hướng. Những người
như vậy được xem là “những người cầu toàn cứng nhắc”.
Cách giải quyết không phải là ngừng nỗ
lực vươn tới sự hoàn hảo, mà là phải hiểu rõ những khuynh hướng về tính cầu
toàn của mình và quản lý phù hợp. Chúng
ta muốn là những người cầu toàn đúng mực, những người thật sự đạt được sự ưu tú
cá nhân cho chính mình, không phải những người cứng nhắc, đang tự ngăn chặn
sự phát triển của chính bản thân.
Dưới đây là 8 lời khuyên của cá nhân
tôi để chúng ta có thể trở thành những
người cầu toàn tích cực.
1. Đặt giới hạn.
Theo quy luật 80/20, 80% kết quả có thể
đạt được trong 20% tổng số thời gian ta dành để hoàn thành công việc. Chúng ta
có thể dùng hết toàn bộ thời gian mình có để hy vọng có được 100% kết quả, hoặc
chúng ta có thể đặt giới hạn cho chính mình đủ để có được phần lớn kết quả mong
muốn và chuyển sang việc khác. Việc suy nghĩ quá nhiều về các chi tiết rất mệt
mỏi, chán nản và sẽ không giúp gì nhiều cho ta. Tôi đã từng xem đi xem lại 3-4
lần trước khi đăng bất kỳ bài viết nào trên blog của mình. Tất cả chỉ để thực
hiện vài thay đổi nhỏ trong cách hành văn và thỉnh thoảng là vài lỗi đánh máy.
Không hề giúp ích gì nhiều. Giờ tôi chỉ đọc lại 1 hoặc 2 lần trước khi đăng
bài.
2. Hãy chú ý những
gì mà bạn phải đánh đổi. Khi bạn dành
thời gian và sức lực cho một việc tức là bạn đã bỏ lỡ mất cơ hội dành chính khoảng
thời gian và phần sức lực đó cho việc khác. Có rất nhiều việc chúng ta cần làm
và ta cần phải nắm rõ những được mất khi làm một việc, để có thể đặt giới hạn phù hợp. Chẳng hạn, nếu bạn
dành 1 tiếng để làm vài việc quản lý blog không quan trọng, bạn đang bỏ lỡ mất
1 tiếng để xây dựng nội dung hoặc phát triển blog của mình. Nắm rõ được điều
này giúp bạn quyết định đúng đắn hơn cách sử dụng thời gian của mình.

3. 3. Nhìn tổng
quan bức tranh lớn. Mục tiêu lớn cuối
cùng của bạn là gì? Bạn mong muốn kết quả như thế nào? Những gì bạn đang làm có
giúp bạn đạt được viễn cảnh mong muốn không? Để đảm bảo tôi tập trung vào những
việc đúng đắn, tôi có một bảng những mục tiêu hàng tuần và hàng tháng để chắc
chắn mình đang đi đúng hướng. Mỗi ngày, tôi đều xem lại để đảm bảo những gì
mình làm sẽ giúp tôi hoàn thành các mục tiêu của mình.
4. Tập trung
vào những gì quan trọng. Hãy tự hỏi
chính mình rằng liệu những gì bạn làm có thật sự có ảnh hưởng. Nếu không, hãy dừng
lại. Nếu có, nhưng chỉ là ảnh hưởng nhỏ, đừng ưu tiên việc đó trước, hoặc giao
cho người khác, hoặc là hãy hoàn thành thật nhanh đi. Xác định những công việc
có ảnh hưởng nhất và dành thời gian cho các công việc đó. Việc nhìn tổng quan bức tranh lớn sẽ giúp bạn
xác định những công việc quan trọng. Tôi từng dành hàng giờ chỉ để chỉnh sửa phần
nhìn cho blog của mình, một công việc không hề giúp tôi thu hút thêm người đọc.
Giờ tôi tập trung vào viết bài và guest posting, những công việc quan trọng nhất.
5. Đặt giới hạn
thời gian. Định luật
Parkinson cho chúng ta biết rằng chúng ta là người quyết định thời gian cần thiết
để hoàn thành công việc. Nếu bạn cho mình 4 tiếng, bạn sẽ hoàn thành công việc
trong 4 tiếng. Nếu bạn cho mình 3 tiếng, bạn sẽ hoàn thành trong vòng 3 tiếng.
Nếu bạn không đặt giới hạn thời gian cho mình, bạn sẽ mất mãi mãi để làm xong
việc. Đặt thời gian phải hoàn thành và làm xong công việc đúng giờ đã đặt. Có
thể sẽ có cả hàng triệu điều bạn muốn cải thiện, nhưng bạn cần nhớ việc đặt giới hạn.
6. Chấp nhận việc mắc lỗi. Một trong những lý do chúng ta chỉ chăm chăm làm mọi thứ thật hoàn hảo là vì ta sợ phải mắc lỗi. Tuy nhiên, cố gắng để đạt được 100% hoàn hảo sẽ khiến chúng ta trở nên kém hiệu quả. Nếu chúng ta cứ mãi bận rộn hoàn hảo mọi thứ, chúng ta sẽ không thể hoàn thành những việc quan trọng. Hãy chấp nhận việc phạm lỗi là đánh đổi mà ta cần thực hiện. Chúng ta càng chấp nhận việc chính ta có thể mắc lỗi, thì ta càng nhanh chóng học hỏi được từ các lỗi lầm của mình và càng nhanh chóng trưởng thành.
7. Nhận ra rằng
những điều ta lo lắng, thường trong thực tế không đáng sợ thế đâu. Việc lặp kế hoạch và chuẩn bị trước là tốt,
nhưng sẽ có những lúc chúng ta nên để mọi thứ diễn ra tự nhiên và xử lý khi các
vấn đề xảy ra. Quá cứng nhắc trong các kế hoạch thường không giúp gì cho thực tại
mà ta đang sống. Khi tôi dần trưởng thành, tôi thường có xu hướng “thay đổi để ứng
phó với hoàn cảnh”. Việc này không có nghĩa là tôi không quan tâm. Chỉ là nhiều
vấn đề phát sinh có thể được kiểm soát ngay tại lúc đó, mà không nhất thiết cần
chúng ta phải chuẩn bị trước.
8. Hãy nghỉ
ngơi. Nếu năng suất của bạn đang giảm dần,
hãy nghỉ ngơi một lát. Dừng làm việc và quay lại tiếp tục công việc sau đó sẽ
giúp bạn có một cái nhìn mới và dễ dàng tập trung hơn. Đôi khi tôi bỗng hết ý
cho bài viết của mình và cố gắng viết tiếp cũng sẽ không giúp được gì. Vì vậy
tôi dừng lại để nghỉ ngơi và khi quay lại để tiếp tục công việc, tôi có thể viết
tiếp bài của mình.
Bài viết được dịch từ:
Lifehack
Người dịch: Huỳnh Nhã Uyên - Bookademy
(*) Bản quyền bài dịch thuộc về Bookademy. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Dịch giả: Huỳnh Nhã Uyên – Bookademy”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Bookademy” hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
--------
Trở
thành CTV viết reviews sách để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị
cùng Bookademy, gửi CV (tiếng Anh hoặc Việt) về: [email protected]
Theo
dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về các cuốn sách hay
tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn/
Trong cuốn sách có tựa đề là “Tại sao quá cầu toàn sẽ không giúp mọi chuyện trở nên hoàn hảo?”, tác giả khuyến khích người đọc chấp nhận bản thân và học cách yêu thương những khiếm khuyết của mình.
Tác giả đã đưa ra nhiều ví dụ cụ thể để minh chứng rằng, cầu toàn là một dạng tự phán xét khắc nghiệt. Khi chúng ta cứ mãi đắm chìm vào việc trở nên hoàn hảo, chúng ta dần đánh mất giá trị của bản thân và những niềm vui giản đơn trong cuộc sống. Tác giả giúp ta nhận ra rằng, chính sự không hoàn hảo mới tạo nên con người đặc biệt của mỗi chúng ta.
Cuốn sách này như là một nguồn cảm hứng để người đọc học cách chấp nhận “không hoàn hảo”, tin tưởng vào giá trị cá nhân và trân trọng những điều nhỏ bé trong cuộc sống này.