[Bookademy] Review Sách "Trước Vòng Chung Kết" Reviews

"Trước vòng chung kết" là một trong những tác phẩm viết cho lứa tuổi thiếu nhi của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, xuất bản năm 1984.

"Trước vòng chung kết" kể về phong trào bóng đá học đường giữa những đội bóng của các khu phố, những đội bóng của các phường và giữa những đội bóng của các lớp (cùng trường) với nhau. Truyện mở đầu bằng trận cầu trên vỉa hè nảy lửa của phong trào bóng đá đường phố giữa đội “Mũi tên vàng” (tức đội khu phố 1) và đội “Sư tử” (tức đội khu phố 2) của phường 2.

Truyện đề cao tinh thần thể thao chân chính, sự thành thật và cũng nhấn mạnh tầm quan trọng và cần thiết của việc học tập và trau dồi kiến thức. Với văn phong bình dị và gần gũi, Nguyễn Nhật Ánh đã đưa người đọc đi về tuổi thơ bên trái bóng lăn. Những trận cầu nảy lửa giữa những đứa trẻ trên lề phố Sài Gòn, cũng hấp dẫn chẳng khác gì những trận cầu đỉnh cao trên sân vận động Thống Nhất cả. Giải “vỉa hè” của những đứa trẻ, suy cho cùng cũng đâu khác gì những giải của “người lớn”, cũng có thắng và thua. Và trên hết, đó là sự thỏa mãn niềm đam mê dành cho trái bóng tròn. Chưa hết, người đọc còn được một lần nữa trở về với tuổi thơ với những tiết học trên trường của các nhân vật. “Nhất quỷ nhì ma, thứ ba học trò” được thể hiện một cách vô cùng chân thực với những trò nghịch của nhóm Tân và đồng bọn ở trên lớp. Những trận cười vô cùng sảng khoái bên những trang sách, đọng lại là những suy nghĩ vấn vương về một thời học sinh đã trôi đi rất xa.

"Trước vòng chung kết" - tác phẩm đầu tiên định vị "thương hiệu" văn Nguyễn Nhật Ánh vào năm 1985. Hôm đó tôi đang lướt trang web mua sách Fahasa thì đập vào mắt tôi là cuốn "Trước vòng chung kết", thú thật lúc ấy tôi không hứng thú mấy khi nhìn thấy bìa sách "giản dị" có nền trời đầy "trong trắng" đó. "Trước vòng chung kết", một cái tên không quá gợi chú ý hay tò mò nhưng tôi cũng mua cuốn sách về vì đã nhiều lần đọc sách của bác Ánh nên có cảm giác tin tưởng với sách bác viết. Và không phụ lòng tin tưởng của tôi, bác đã đem đến cho tôi một tinh thần thể thao chân chính được lồng ghép với những chi tiết về tình bạn, tuổi học trò nhẹ nhàng và đáng yêu. Cả cuốn sách là những cảm xúc, đam mê với quả bóng tròn, khi vui, khi buồn, khi tức tối, cãi cọ giận hờn.

Gần đây tìm đọc trở lại các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, mà cuốn "Trước vòng chung kết" là một trong số đó. Đến với các tác phẩm của bác Nhật Ánh là đến với những kỉ niệm một thời đã qua luôn làm cho mình bồi hồi. Điểm khác biệt là ngày xưa đọc truyện từng kỳ in trên báo Mực Tím hoặc là mua sách, lúc đó in không đẹp và bắt mắt như ấn phẩm bây giờ. Câu chuyện này gợi lại rất nhiều kỷ niệm tuổi thơ. Mặc dù không mê bóng đá lắm nhưng đọc câu chuyện mà tác giả Nguyễn Nhật Ánh viết cũng rất dễ nắm bắt. Truyện có những chi tiết khiến mình bật cười. Nhưng cũng có những đoạn khá xúc động. Hình như đây cũng là đặc trưng của truyện Nguyễn Nhật Ánh: hài hước nhưng sâu sắc.

Truyện đậm mùi bóng đá, mà không là bóng đá chính quy kinh điển ta thường thấy trên ti vi, đây là thứ bóng đá vỉa hè với những trận cầu siêu kinh điển đỉnh cao giữa những đứa trẻ làng trên với xóm dưới. Ngoài cái mùi bóng đá thì truyện còn phảng phất một mùi khác, cũng quen thuộc không kém, mùi của Kim Dung. Mình khá chắc là thời trẻ Nguyễn Nhật Ánh rất thích và đọc nhiều tiểu thuyết võ hiệp, nên văn của ông lâu lâu lại thấy xuất hiện vài anh hùng thiếu niên hào hiệp trượng nghĩa cùng các mưu kế thâm sâu của mấy quân sư tài ba. "Trước vòng chung kết" cũng không ngoại lệ, chỉ có khác cái đất dụng võ ở đây nhiều hơn. Tình yêu với trái bóng tròn đưa các cậu bé đường phố lại với nhau, thành một đội bóng hoàn thiện. Và nhờ vào sự dẫn dắt của anh Long, chúng đã có thể đường đường chính chính chơi bóng chớ không còn lén lút chơi ở lòng đường như trước kia nữa. Cũng vào lúc đó, chúng học được một bài học quý giá, là thắng thua không quan trọng bằng cống hiến hết mình trong một trận đấu, một bài học mà hiện nay người ta quên lãng đi, dưới áp lực của cơ chế thị trường và đồng tiền.

Đáng ngưỡng mộ nhất trong truyện chính là tinh thần thể thao chân chính của dàn cầu thủ nhí, rất đáng suy ngẫm. Dù con đường phía trước còn gian nan, đường đến vòng chung kết còn dài và khó khăn lắm, các em cũng không lấy đó làm lý do để phản lại những hành động tốt đẹp các em dành cho nhau. Ngoài việc khu phố 2 và khu phố 8 đang gay cấn giành nhau từng điểm một, thì trên hết, các em còn là bạn. Bạn ngã ai lại không đỡ, dù là lỡ mất tấm vé vào vòng chung kết chứ! Yêu lắm các cầu thủ tí hon! Cảm ơn các em, cám ơn những pha bóng đẹp, những hành động tuyệt vời! Đọc xong truyện, vui như thể đó là ký ức tươi đẹp của chính mình! Trước hết, người ta tới sân vận động là để coi đá bóng, để thưởng thức nghệ thuật điều khiển trái bóng của các cầu thủ. Trước những pha dàn xếp ngoạn mục, những cú đi bóng lắt léo, những cú sút tuyệt kỹ không cần biết của phe nào, người xem chân chính đều cảm thấy rung động và vỗ tay tán thưởng.

Văn của Nguyễn Nhật Ánh đã mê hoặc biết bao thế hệ người đọc. Mình cũng không phải ngoại lệ. Đọc tất cả các tác phẩm của chú Ánh. Thế nhưng mỗi tác phẩm đều có nét riêng của mình. Sách của chú Ánh luôn giản dị, chân chất, nhưng hết sức lôi cuốn. Tuổi thơ như được vẽ ra trước mắt vậy. Với trẻ con, đặc biệt là con trai, đứa nào mà không mê đá bóng cơ chứ. Cái thời ngày xưa dầm mưa đá bóng ngoài đường cứ hiện ra trong đầu mình. Hồi bé mình có đọc một tác phẩm "Thằng Pele Bà Chiểu", cũng viết về chủ đề đá bóng, với những trẻ em nghèo. Thật sự ấn tượng vô cùng. Để bây giờ đọc "Trước vòng chung kết" càng làm mình thấm thía hơn, vì tuổi thơ luôn là quãng đời đẹp nhất của mỗi người.

Tân, một cậu bé ham bóng đá đến nỗi nhiều lần trốn ba mẹ, không làm bài tập về nhà chỉ để lén đi tìm những đứa bạn thân quyết đấu trong những trận cầu diễn ra ở vỉa hè hay bất cứ bãi đất trống trải nào mà chúng lùng tìm ra được. Niềm đam mê của những đứa trẻ ấy đã thắp lên trong tâm hồn và suy nghĩ của chúng những ước mơ nhỏ nhoi nhưng đẹp đẽ – những ước mơ mà tất cả chúng ta, ai đã từng là trẻ con, đều nuôi dưỡng trong những năm tháng tuổi thơ tươi đẹp của mình. Nguyễn Nhật Ánh viết về đề tài nào cũng rất hấp dẫn. Trong mỗi lĩnh vực, ông đều có cái “nét duyên” riêng, đưa nhân vật từ trong tác phẩm bước ra ngoài đời vì văn của ông thực sự quá sinh động. "Trước vòng chung kết" cũng không là một ngoại lệ, và tôi tin chắc rằng, rất nhiều người đã coi tác phẩm này như là một món ăn tinh thần mà họ yêu thích nhất.

Trong không khí còn đọng lại của U23 Việt Nam và mùa World Cup vừa kết thúc, cuốn sách vừa như gợi lại những tràng hô “Việt Nam vô địch” khắp đường phố Hà Nội, những đêm Hà Nội rực sáng trong đêm khi nhà nhà, người người dõi theo từng trận World Cup, vừa gợi lại kỷ niệm tuổi thơ một thời đối với những ai đã từng đắm mình trong một “tuổi thơ dữ dội” cùng những trái bóng, những trận đấu nghiệp dư trên sân cỏ, ngoài vỉa hè. Mới đầu đọc tên cuốn sách tôi tưởng rằng Nguyễn Nhật Ánh sẽ kể cho bạn đọc nghe về một trận đấu lớn nào đó nhưng không phải, đó là câu chuyện về hai đội bóng mà cầu thủ là những đứa trẻ học lớp Bốn, lớp Năm, và cũng không phải là những trận đấu trên sân cỏ mà là những trận đấu trên vỉa hè, sau đó “nâng cấp” lên là những trận bóng trên sân bóng Thiếu Nhi.