Từ trước đến nay chỉ cần nghe đến Triết học là bao nhiêu thế hệ sinh viên đã thấy khiếp vía. Những cuốn giáo trình dài miên man không hồi kết, những nguyên lý khó hiểu, những mùa thi thức trắng đêm mà kết quả thu được chỉ lẹt đẹt D, D+,.. Có lẽ đây chính là nguyên nhân hình thành nỗi sợ hãi muôn đời cho sinh viên với Triết Học. Tuy nhiên qua ấn phẩm mới nhất của mình Mariru Harana đã cho bạn đọc cái nhìn mới mẻ, nhân văn với lĩnh vực khoa học đặc thù này. Thông qua mạch truyện đơn giản về cuộc gặp gỡ của Kojima Arisa- một thiếu nữ người Nhật với nhà triết học Nietzche, những triết lý sinh động về cuộc sống đã được diễn tả một cách đầy ý nghĩa.

Hẳn nhiều bạn đọc đang tự hỏi Nietzche là ai? Sao nghe tên người này có vẻ quen quá nhưng sao cũng lại thấy lạ quá nhỉ. Vâng, đúng là có quen thật, Nietzche là nhà triết học mà ít nhất một lần trong đời hẳn ai cũng đã từng nghe qua. Chỉ là một nhẽ là từ trước đến nay, chúng ta thường chỉ biết đến Mác, Ăng-ghen, Lê-nin, Hồ Chí Minh mà không để ý đến nhà triết học người Đức thế kỉ mười chín này. Vậy trước tiên chúng ta hãy cùng nhau đi tìm hiểu đôi nét về Nietzche nhé.

Niezche  sinh ra trong một gia đình giàu có, bố là linh mục. Tuy nhiên bố ông qua đời từ khi ông còn rất nhỏ. Kể từ đó ông lớn lên và sống giữa những người phụ nữ là mẹ, em gái và bác gái. Niezche được mọt người ngưỡng mộ vì tài năng của mình, chẳng hạn ông trở thành giáo sư đại học ngày từ khi còn rất trẻ. Tuy nhiên khi về già ông thường xuyên có những thành động lập dị đến mức người ta nói rằng ông bị điên. Ông kết thúc cuộc đời mình trong tình trạng như vậy.

Đó là những gì sơ lược nhất về nhân vật đóng vai trò trung tâm của tác phẩm này. Tuy nhiên để hiểu kĩ hơn về con người bị đáng giá là “ lập dị” chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về tác phẩm.

1. Nhiệt huyết trong mỗi trái tim


Có một sự thật rằng, mỗi người đã đi đúng con người tương lai được vẽ ra cứ như vậy tốt nghiệp cấp ba, học lên đại học, đi làm rồi kết hôn. Nhưng trên con đường ấy đã ai một lần từng suy nghĩ nghiêm túc về ý nghĩa cuộc đời mình, rằng bản thân sống vì cái gì. Bởi vì thay vì suy nghĩ chủ đề lớn lao mình sinh ra để làm gì, con người ta có thiên hướng quan tâm đến những sự việc mang tính chất hiện thực.

Bởi thời đại ngày nay, người ta không còn quan tâm nhiều theo đuổi ý kiến cá nhân, mà thay vào đó bị hòa vào những thứ bị coi là tốt. Đây là thời đại mà ai đó kiên quyết muốn khẳng định cá tính, dành toàn bộ nhiệt huyết vào thứ gì đó sẽ bị coi là đi chệch quỹ đạo công chúng và bị mọi người miệt thị, cho rằng đó là điều kì quặc. Chẳng hạn, trong một buổi đi chụp kỉ yếu, một bạn gái có thể không quan tâm đến những  đẹp theo “chuẩn” mà chỉ muốn tự tin thể hiện cá tính của mình với “kiểu người châu Phi” sẽ bị coi là lập dị. Đứng từ cái nhìn của đám đông, người mang cá tính và sống với phong cách chủ quan sẽ là đối tượng của lòng ghen tức. Từ phương diện của đám đông, bạn nữ ấy có thể thật quê mùa, xấu xí và ngu ngốc. Hình ảnh bạn nữ ấy có khi sẽ bị mọi người dèm pha vì vô hình chung bạn làm mất hình ảnh đẹp đẽ của tập thể. Người coi kẻ khác là lũ ngốc, họ không dành thời gian cho cuộc sống của mình mà đi ghen tức với cuộc đời của người khác.

Nếu sống mà không mang nhiệt huyết, thế giới của bản thân sẽ bị lòng đố kị chi phối.

Vậy nên đừng vội bộc lộ phản ứng phủ nhận đối với những thứ mang cá tính, trong khi bản thân chưa biết điều gì cả. Hãy sống một cuộcđời có thể đốt cháy lòng nhiệt thành của bản thân, chứ không phải là một cuộc đời để cho ai đó ngắm nhìn.

2. Nuôi dưỡng thế giới tâm hồn

Lựa chọn cái gì tức là chấp nhận khả năng xảy đến với bản thân sau khi đã không lựa chọn phương án còn lại.

Nếu chỉ nói duy nhất từ khả năng chúng ta sẽ nghĩ đến điều gì đó tích cực về tương lai. Tuy nhiên tương lai là thứ không thể đoán trước được. Tương lai là kết quả của nhiều sự lựa chọn trong hiện tại và quá khứ. Nói vậy có nghĩa là tương lai không phải thứ tự nhiên có thể đến mà là thứ được tạo ra từ những lựa chọn của bản thân. Đi cùng với sự lựa chọn luôn là nỗi bất an của bản thân. Càng vào lúc có thể nhìn thấy những thứ có vẻ chạm tay tới được, chúng ta càng cảm thấy nỗi bất an dâng tràn. Con người không bất an với những thứ mà biết chắc chắc chắn rằng mình không thể làm được hoặc chẳng thể với tới. Thế nhưng, chúng ta lại luôn bao vây trong nỗi bất an với tới những thứ có khả năng thực hiện được.

Một ví dụ rằng, ngay ở đội tuyển bóng đá của chúng ta hiện nay, chúng ta rất khó để xưng hùng xưng bá trong khu vực Đông Nam Á. Mặt khác, trong những năm vừa qua, đội tuyển của chúng ta luôn đạt được những kì tích trong danh sách anh tài Châu Á. Vậy có phải đội tuyển nước ta không có thực lực. Không phải, bởi ở ngay vùng Đông Nam Á, trước mỗi vòng đấu loại trực tiếp chúng ta luôn bất an bởi kì vọng của cả những cầu thủ và người hâm mộ nước nhà. Còn ở phạm vi rộng lớn hơn, thi đấu qua mỗi vòng đã là một lần trưởng thành. Chúng ta không mang trong mình nỗi bất an nên càng thi đấu càng hay và hấp dẫn.

Vậy nên, với mỗi cá nhân không được phép lựa chọn con đường đi cho bản thân thoát khỏi nỗi bất an. Đối mặt với bất an bằng sự thành thật. Không được để nỗi bất an gây ảnh hưởng, không được lừa gạt chính mình. Có một vài người thực chất là đang đánh mất bản thân nhưng lại không nhận ra điều đó, là ở trong trạng thái lừa gạt chính mình. Việc cưỡng ép bản thân luôn trong trạng thái tích cực, thì không còn là tích cực nữa bởi chúng ta đang lờ đi hay cố gắng phủ lấp tâm trạng thật sự của mình. Nếu trong thâm tâm không tồn tại thứ mình muốn có, vậy khó có thể gọi là hạnh phúc.

Không cần phải trở thành một người tỏ ra hạnh phúc chỉ cần sống thành thực với chính mình. Không cần phải lừa gạt bản thân, hãy nhận thức bản thân đang hạnh phúc hay chìm trong tuyệt vọng. Đó mới là điều quan trọng. Không có cái gì tuyệt đối trong cuộc sống nên chẳng cần quá bận tâm, lo lắng điều gì. Càng cố nhìn vào nỗi bất an không đáy, càng cố suy nghĩ nhiều,chúng ta lại càng phóng đại và nghiêm trọng hóa vấn đề hơn thực tế. Vì thế, dù có suy nghĩ nhiều cũng vô ích.

Đối mặt với nỗi bất an bằng sự thành thực. Không được để nỗi bất an gây ảnh hưởng, không được lừa gạt chính mình.

Chọn cái gì tức là sinh ra khả năng không chọn cái gì. Dù thế nào cũng phải luôn tìm kiếm và hướng về phía trước. Hành động là thứ tạo ra những niềm vui mà ta không thể nào biết trước được. Chọn hay không chọn luôn mở ra những hướng đi khác đầy những khó khăn. Khó khăn sẽ cho ta trải nghiệm. Trải nghiệm sẽ góp vào vốn kinh nghiệm cuộc đời. Cứ ngẩng cao đầu tiến về phía trước, biết đâu chúng  ta lại gặt hái được nhiều niềm vui. Hạnh phúc đôi khi không phải là chạm đến đích của thành công mà đơn giản chỉ là ta không ngừng cảm nhận niềm vui trên cả quãng đường dài.

3.    3.  Khát vọng là chính mình


Cuộc đời giống như con quay cứ mãi luẩn quẩn đi qua đi lại giữa đau khổ và chán chường. Ước muốn gắn liền với đau khổ hay nói cách khác ước muốn với đau khổ hợp với nhau thành một cặp. Khi ước muốn sinh ra con người, con người sẽ bị đau khổ dày vò, tra tấn. Và khi ước muốn được thỏa mãn, ta lại bị tra tấn bởi sự đau khổ mang tên chán chường. Sinh ra ước muốn cũng chính là sinh ra đau khổ: “ Bây giờ mình không có được thứ này”. Dù ước muốn có được thỏa mãn thì cái thỏa mãn đó cũng không là vĩnh cửu. Rồi chỉ sau một thời gian lại thích thứ khác.. Chắc chắn lại chán chường bởi thấy hiện tại bản thân sở hữu không đủ. Và khi ước muốn mới sôi sục, rồi đau khổ sẽ lại lần nữa tìm đến.

Càng bộc lộ khát vọng trái tim lại càng trở nên khô cằn. Giống như vừa uống nước biển, cơn khát đang xé họng vẫn không thể thỏa mãn. Ngược lại càng cảm thấy cơn khát mãnh liệt hơn.

Hạnh phúc và vui vẻ sẽ do cảm giác bản thân quyết định, những nhân tố chủ yếu bên ngoài như quyền lực, chức vụ,.. mang tính khách quan không có mối quan hệ trực tiếp với những việc liên quan đến hạnh phúc hay vui vẻ. Tuy nhiên con người đang cố gắng theo đuổi những nhân tố bên ngoài và nhầm tưởng đó là hạnh phúc. Thay vì luôn lo lắng về quyền lợi, vị trí, chức vụ, hãy luôn mang tâm hồn khỏe mạnh, vui tươi là chính mình hay nói cách khác là gột rửa cảm giác bên trong mình. Như thế mới có thể trực tiếp gắn kết với hạnh phúc.

Con người thường theo đuổi dễ khiến người ngoài nhìn vào khâm phục như tiền bạc, danh vọng, đồ dùng giá trị. Tuy nhiên nếu không giữ vững tin thần trước những cám dỗ, kết cục sẽ hủy hoại bản thân vì những cám dỗ ấy.

Sự nghèo nàn về tinh thần sẽ kéo theo sự nghèo nàn về vật chất. Dù có cố gắng phủ lấp những khoảng trống trong tâm hồn bằng vật chất đến thế nào, đó cũng là chuyện không thể nào thực hiện được.

Luôn giữ một tâm hồn trong sạch và thái độ vững vàng trước mọi cám dỗ chính là cách duy nhất để có được hạnh phúc.

4.  Tóm lại

Khép lại cuốn sách Tôi là Nietzche, Tôi đến đây để gặp em không gian Triết học đầy hấp dẫn như mở ra trong trí óc của độc giả cách sống mới. Những mục đích sống vì cuốn sách mà có đôi phần xáo trộn. Trước kia mục đích của cuộc sống đơn giản chỉ là sinh tồn, nhung nay thế giới quan của bạn đọc đã được mở rộng : SỐNG LÀ HẠNH PHÚC, SỐNG LÀ CHÍNH MÌNH.

Tác giả: Thảo HiềnBookademy

----------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về các cuốn sách hay tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn/

Tham gia cộng đồng Bookademy để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị, đăng ký CTV tại link: https://goo.gl/forms/7pGl3eYeudJ3jXIE3
Xem thêm

Lời khuyên khá độc đáo: "Nếu không thể chúc phúc, hãy học cách ếm lời nguyền" đã bắt đầu quyển sách này. Dĩ nhiên không hề có việc học yểm lời nguyền trong sách, đây l�� bước đầu tiên để hiểu rằng: Hãy đối diện với cảm xúc của chính mình một cách trung thực! Đừng tự đóng vai người tốt trong nội tâm khi mình thật sự không muốn. Chỉ có cách ấy, trái tim mới nhẹ nhàng, giải phóng được bản thân khỏi những cảm xúc giả tạo, theo định kiến chuẩn mực của người khác. Đối diện với suy nghĩ tiêu cực, từ đó sẽ có thể "cắt duyên" với những điều không vui đã qua, sẵn sàng đón nhận những điều mới bằng "cái tôi" mới. Cùng câu chuyện là những cuộc đối thoại về ý nghĩa trong cuộc sống, hoặc đơn giản là về cách hiểu những nỗi sợ, lo lắng của chính bản thân mà sớm hay muộn gì ta cũng phải có. Việc đối mặt ấy chính là một lựa chọn. Bởi cuộc sống vốn đã là luân hồi vĩnh cửu của những bối cảnh niềm vui và đau khổ. Nếu bạn đã không thể lựa chọn ngoại cảnh vui-buồn, bạn có thể lựa chọn tâm cảnh của mình để đối diện với bất an, để nhìn ra sự bình yên trong nhiều chi tiết hàng ngày. Với quyển sách, độc giả chắc chắn sẽ ngạc nhiên về vai trò của triết học. Hầu hết mọi người đều thấy triết học là điều gì xa xôi ngoài tầm với, nhưng thật sự, triết học bắt nguồn từ cuộc sống hàng ngày, là nền tảng của nhiều môn khoa học hiện nay, và vẫn đưa lại vô vàn lời khuyên hữu ích cho người đọc. Có thể nói đây là một trong những quyển sách vừa hợp với những ai thích kiểu đọc nhẹ nhàng vì sách được viết với văn phong tươi trẻ qua góc nhìn đời của cô gái 17 tuổi lẫn những tình tiết giả tưởng và nhân vật "soái ca", vừa hợp với những độc giả thích nghiền ngẫm nhiều tầng ý nghĩa khác bởi vô vàn câu đối thoại được trích từ nhiều triết gia khác nhau.

Đọc cuốn này vào những ngày đầu năm. Một cuốn sách về triết học viết theo phong cách ngôn tình khá thú vị. Như nhân vật Arisa đã nghỉ nếu tiết học triết học trên lớp không phải là hàng chữ dài khô khan mà được kể một cách sáng tạo thì có lẽ người học đã hưng thú hơn nhiều với môn học này. Ấn tượng nhất có lẽ cuộc nói chuyện với Heidegger về cái chết. Như sách có viết, cuộc sống giống như việc nấu một nồi cách trong thời gian xác định (có lẽ sẽ chính xác hơn nếu người nấu chỉ biết đồng hồ sẽ dừng lại nhưng không biết được đồng hồ dừng vào thời gian nào). Và chỉ khi đồng hồ dừng ta mới biết được chính xác nồi canh cuộc đời sẽ có kết quả cuối cùng như thế nào. Và vì không biết thời điểm dừng đồng hồ, có người thì nhởn nhơ , có người thì sống gấp, có người thì nấu theo công thức mà nghe người khác nói là nấu thế sẽ ngon, có người tự sáng tạo nồi canh của riêng mình... Thái độ nấu nồi canh và cách nấu, chúng ta hoàn toàn được tự do lựa chọn. Vì chúng ta được tự do lựa chọn, vì đồng hồ chắc chắn sẽ dừng nên đừng thờ ơ với từng giây trôi qua, trong thời gian còn lại nỗ lực hết sức để nấu một nồi canh mà bản thân thấy vừa lòng nhất. Để nếu lại tái sinh lần nữa sẽ lại muốn tiếp tục nấu một nồi canh như thế.

Một quyển sách về triết học Phương Tây nhẹ nhàng và thú vị. Hình tượng các triết gia xuất hiện xuyên suốt tác phẩm có chút lạ lùng, nhưng lại gần gũi. Với tác phẩm này, tôi đặc biệt thích mục l���c. Nó hoàn toàn không sáo rỗng và mang tính hình thức, và nếu ai đó thật sự hỏi tôi về nội dung chính yếu của tác phẩm, mục lục quyển sách chính là cốt lõi đẹp đẽ nhất. Quyển sách đan xen tư tưởng của những tượng đài triết học vĩ đại, mỗi tư tưởng đều chứa đựng những nét đặc trưng riêng biệt. Một trong những câu tôi yêu thích là câu nói của Kierkegaard ở đoạn cuối sách, trước lúc chia tay Arisa: "Cánh cửa của hạnh phúc sẽ mở khi ta đẩy từ trong ra ngoài, thế nên dù có lao tới từ bên ngoài và đâm sầm vào, cánh cửa đó cũng không mở. Con người chỉ cần có căn cứ để nghĩ rằng mình đang hạnh phúc thì sẽ có thể trở nên hạnh phúc." Mặc dù đây là tác phẩm triết học nhưng vẫn được viết dưới hình thức truyện. Thế nên đến đoạn cuối khi Nietzsche rời đi, tôi thật sự buồn vô cùng, cảm nhận được nỗi hụt hẫng của Arisa khi phải chia tay một người bạn đã trở nên thân thiết. Một chi tiết nhỏ về sau, khi Arisa vào quán cà phê và chọn món uống Nietzche từng yêu thích đâu đó khiến tôi chạnh lòng. Nhưng biết đâu được, một ngày nào đó họ lại có cơ hội gặp lại, với tư cách là những người bạn của nhau, như Arisa đã hy vọng.

Kojima Arisa, một thiếu nữ 17 tuổi tình cờ gặp gỡ nhà triết học Nietzsche khi đang trên đường từ cửa tiệm làm thêm về nhà. Một Arisa vốn không biết chút gì về triết học chẳng thể ngờ cuộc kì ngộ đó đã đem những điều bất ngờ không tưởng đến với cô. Nietzsche, Kierkegaard, Schopenhauer, Sartre, Heidgger, Jaspers – những tượng đài triết học vĩ đại của chủ nghĩa hiện sinh lần lượt xuất hiện trong hình hài con người hiện đại, đặt chân tới Kyoto cổ kính,  “Triết học không phải là môn học dạy ta những tri thức mà ta hoàn toàn không biết. Triết học là thứ giúp ta giác ngộ, khiến ta bừng tỉnh giấc, có sự ly giải sâu sắc hơn nữa về những thứ đã biết rồi, để ta nhận ra thì ra là thế, thì ra là có nghĩa như thế. Và sau khi bản thân đã giác ngộ thì ra là thế, ta lại muốn truyền đạt nó cho người khác. Triết học được ra đời chính nhờ việc ta có những cuộc trao đổi thâm tình và sâu sắc với ai đó”  _Karl Jasper_ trích từ "Tôi là Nietzsche, tôi đến đây để gặp em!" --------- Với một cốt truyện đơn giản nhưng không kém phần cuốn hút, tác giả Mariru Harana đã khéo léo lồng ghép những tư duy triết học về chủ nghĩa hiện sinh vào trong cuộc sống đời thường và đưa ra các lý giải nhẹ nhàng mà thấu đáo cho việc lựa chọn cách nhìn nhận cuộc sống và lựa chọn cách sống của con người. Với những ai có hứng thú tìm hiểu triết học nhập môn nói chung và về chủ nghĩa hiện sinh nói riêng hay có những mối âu lo về cuộc sống gia đình, tình cảm và dự định tương lai, thì cuốn sách này hẳn sẽ phần nào giúp các bạn tìm ra được lời giải đáp cho riêng mình. Rate: 4/5