Sống Thời Bao Cấp Reviews

Đó là những tháng ngày cơ cực, bộn bề với những nỗi lo từ gạo, nước, củi, vải… quay cuồng với cái ăn, cái mặc mà dường như càng quay thì càng rối. Có biết bao nhiêu tấn bi hài kịch hoặc không biết bao nhiêu mà kể những chuyện mà giờ nghe nhắc lại, người từng trải qua thì rùng mình, còn người chưa biết gì về thời bao cấp còn tưởng đó là chuyện bịa bởi không thể hình dung những chuyện đơn giản như mua một ký gạo, có được một mét vải hay lít dầu hôi… phải trải qua những bước “trần ai khoai củ” đến như thế. “Có khi xếp được sổ rồi, nhìn thấy một chồng cao ngất ngưỡng, cứ thấp thỏm lo mất sổ. Nếu chẳng may bị mất sổ gạo, tháng đó phải chạy ngược chạy xuôi lo tam cấp, trước khi được làm sổ mới… Với tất cả những gia đình hồi đó, sổ gạo còn quý hơn vàng. Từ đó mới có thành ngữ: “Mặt như mất sổ gạo”. Cái mặt thất thần, tái xám, ngây ra là “mặt mất sổ gạo”! “Mất sổ gạo” là cụm từ chỉ sự phụ thuộc vào tem phiếu thời bao cấp. Mất sổ gạo hay mất bất kỳ loại tem phiếu nào cũng đều là thảm hoạ”. Hay như để uống được một cốc bia, ăn được một bát phở quốc doanh cũng phải trần thân chịu đựng cảnh “xếp hàng mua vé xong mới xếp hàng lấy phở. Tay cầm cái vé mỏng như số phận, hàng chục cánh tay con trai con gái thò vào cái ô cửa nhỏ xíu chờ hàng giờ, cho đến khi bàn tay búp măng đeo nhẫn vàng chóe của cô mậu dịch viên lạnh lùng đưa bát phở ra, không thấy mặt mũi của cô xinh xẻo ra sao, cũng đã thấy hởi lòng hởi dạ”. Và cả những câu chuyện về những người trí thức có, văn nghệ sĩ có, nông dân có… đã “vượt lên hoàn cảnh” thấy vừa thương, vừa tội cho một thời mà “cha ông của lớp trẻ hôm nay đã từng trải qua, đã từng chịu đựng, đã từng gồng mình lên để sống”. Tác giả cũng có cái nhìn cảm thông cho cái thời khốn khó ấy, bởi “Chế độ cung cấp bằng tem phiếu ấy mới đảm bảo công bằng xã hội, mới huy động được lực lượng thực phẩm để phục vụ bộ đội ở chiến trường. Người đông của ít, nếu không phân chia như thế, xã hội sẽ loạn lạc ngay”. Và hình ảnh đại diện cho thời bao cấp, đó là cảnh rồng rắn xếp hàng hoặc các nghề “có một không hai”, chẳng hạn như nghề bơm mực bút bi, bơm ga bật lửa, nghề đạp xe ôm, nghề cuốn thuốc lá điếu… cả cảnh nuôi heo, nuôi gà trong chung cư để tăng thu nhập cũng đều được tác giả đưa vào tập kí với lối viết vừa chân thật vừa sinh động. Ngay như các cô mậu dịch viên - vốn là người luôn bị mọi người “vừa sợ vừa ghét” nhất cũng được tác giả lý giải “giúp” vì sao họ hay có khuôn mặt “cau có” thường trực kia. “Mậu dịch viên chịu nhiều sức ép lắm.Đủ loại lãnh đạo cấp trên hết ngành ngang tới ngành dọc ép xuống ưu tiên bán cho họ, cho người thân của họ cái này cái nọ.Cùng với sức ép của gia đình, người thân của chính mậu dịch viên đòi mua ngay, mua trước. Trong khi họ phải đối diện với một đám đông chen lấn, la hét, chửi bới… Họ đâm stress, đổ cáu bẩn, nói năng thô lỗ, chửi chó mắng mèo”. Nói như chính tác giả thì “Mỗi người có những kỷ niệm riêng về thời bao cấp của mình. Người cho đó là thời dễ sợ, thời của những lạc hậu và bảo thủ. Người cho đó là thời của những ấu trĩ hồn nhiên, đáng trách nhưng không đáng giận. Người lại cho đó là thời dễ thương, đói nghèo nhưng ấm áp”. Và dù cái thời bao cấp ấy đã qua từ rất lâu, nhưng không lạ khi thi thoảng vẫn có những bài báo, những buổi triển lãm nhắc về cái thời đó, bởi nhìn lại, nghe kể lại, đọc để hiểu “để lớp trẻ thấy ý chí của cha ông đã vượt qua cái cũ, cái lỗi thời, vượt qua cơ chế luật lệ hà khắc đã ngáng đường đi lên của mình như thế nào”.

Thời bao cấp trong mỗi người lớn tuổi là một cảm xúc khác nhau, Có người nhớ về như một giai đoạn lạc hậu và bảo thủ, người cho đó là thời của những ấu trĩ hồn nhiên, đáng trách nhưng không đáng giận. Nhà văn Ngô Minh đã làm “sống lại” thời bao cấp – một giai đoạn phát triển của đất nước sau chiến tranh – với cái nhìn riêng, vừa buồn cười vừa cay đắng, vừa giận vừa thương, vừa muốn quên đi vừa không thể không nhớ. Giáo sư Trần Văn Thọ viết về tình trạng kinh tế 10 năm đầu sau chiến tranh: “Mười năm sau 1975 là một trong những giai đoạn tối tăm nhất trong lịch sử Việt Nam. Chỉ nói về mặt kinh tế, là một nước nông nghiệp (năm 1980, 80% dân số sống ở nông thôn và 70% lao động là nông dân) nhưng Việt Nam thiếu ăn, nhiều người phải ăn bo bo trong thời gian dài. Lượng lương thực tính trên đầu người giảm liên tục từ năm 1976 đến 1979, sau đó tăng trở lại nhưng cho đến năm 1981 vẫn không hồi phục lại mức năm 1976. Công thương nghiệp cũng đình trệ, sản xuất đình đốn, vật dụng hằng ngày thiếu thốn, cuộc sống của người dân vô cùng khốn khó. Ngoài những khó khăn của một đất nước sau chiến tranh và tình hình quốc tế bất lợi, nguyên nhân chính của tình trạng nói trên là do sai lầm trong chính sách, chiến lược phát triển, trong đó nổi bật nhất là sự nóng vội trong việc áp dụng mô hình xã hội chủ nghĩa trong kinh tế ở miền Nam… Nguy cơ thiếu ăn kéo dài và những khó khăn cùng cực khác làm phát sinh hiện tượng “phá rào” trong nông nghiệp, trong mậu dịch và trong việc quyết định giá cả lương thực đã cải thiện tình hình tại một số địa phương”

Tôi thuộc thế hệ sinh ra, lớn lên và sống trọn vẹn trong thời bao cấp, thời của những tấn bi hài cười ra nước mắt. May mắn đất nước đã vượt qua thời ấy gần 30 năm. Chuyện thời bao cấp bây giờ nghe như kể chuyện cổ tích. Vâng, nó chính là “cổ tích” của một thời. Cổ tích từ thế giới lam lũ, khốn khổ mà cha ông của lớp trẻ hôm nay đã từng trải qua, đã từng chịu đựng, đã từng gồng mình lên để sống. Phải kể lại để lớp trẻ thấy ý chí của cha ông đã vượt qua cái cũ, cái lỗi thời, vượt qua cơ chế luật lệ hà khắc đã ngáng đường đi lên của mình như thế nào. Mỗi người có những kỷ niệm riêng về thời bao cấp của mình. Người cho đó là thời dễ sợ, thời của những lạc hậu và bảo thủ. Người cho đó là thời của những ấu trĩ hồn nhiên, đáng trách nhưng không đáng giận. Người lại cho đó là thời dễ thương, đói nghèo nhưng ấm áp. Tôi chứng kiến thời bao cấp với cái nhìn của riêng tôi, vừa buồn cười vừa cay đắng, vừa giận vừa thương, vừa muốn quên đi vừa không thể không nhớ. Ở đời có những thứ phải nhớ để không bao giờ lặp lại, trước khi chôn sâu vào dĩ vãng. Tôi viết cuốn tự truyện này để nhắc lại với bạn bè, người thân và gia đình tôi cái thời thật đáng ghét – thật đáng thương, thật đáng quên – thật đáng nhớ, giữa ngổn ngang những bi hài cay cực là những tấm lòng “sống để yêu nhau”. Tôi muốn gửi tới các con tôi và bạn bè của chúng, thế hệ 7x, 8x, 9x cái thời mà cha ông họ đã sống để họ yêu thêm thế hệ đi trước và tránh cho được những gì mà thế hệ trước đã lầm lạc. Cuốn sách mà các bạn cầm trong tay là kí ức của riêng tôi, nó không thể đại diện cho kí ức của tất cả những ai đã sống trong thời này. Các bạn hãy xem đây là thời bao cấp dưới cái nhìn của tôi, trong trí nhớ của tôi mà thôi. Với người khác sẽ là cái nhìn khác, kí ức khác.

Giữa làn sóng sách ảnh “Thương nhớ thời bao cấp” vừa ra lò, mình đã rinh em sách chữ “Sống thời bao cấp” này về và thật bất ngờ, thích ngoài mong đợi. Với giá thành rẻ hơn rất nhiều, chất giấy tốt, nội dung hay miễn bàn, bìa nhìn vintage, đây nhất định là cuốn sách mà thời gian tới mình sẽ đi quảng cáo khắp nơi cho bạn bè xa gần tìm đọc. “Sống thời bao cấp” nghe tên thôi đã biết viết về cái gì. Đây hoàn toàn là một chuỗi trải nghiệm có thật của tác giả Ngô Minh. Ông là người đã sống từ lúc thời bao cấp bắt đầu cho tới những năm tháng đổi mới chuyển mình mạnh mẽ ở Việt Nam. Sinh ra ở miền Trung, sống ở vùng ven biển nghèo, tuổi thơ tác giả tiếp nhận trọn vẹn hầu như những “tinh hoa” của bao cấp. Có vui, có buồn. Có những câu chuyện kể hoài vẫn cười ngặt nghẽo, và cũng có những kỷ niệm đã trôi qua rồi thì chẳng muốn nhớ lại lâu thêm. Thời bao cấp trong lời viết của Ngô Minh là những bữa ăn độn sắn độn khoai, cái gì cũng tem phiếu, từ thóc gạo, thịt cá cho tới cái bánh, cái xích xe đạp. Vài câu chuyện tréo ngoe mãi cũng chẳng biết phải giải quyết như thế nào phát sinh trong giai đoạn này. Ví như có anh chủ tịch xã được cấp cho chiếc xe đạp, khổ nỗi cả làng cả huyện chẳng ai có xe nên nào có ai biết lái ra sao. Thế rồi chiếc xe ấy được xếp xó dù giá trị của nó là vô cùng đồ sộ. Hoặc giả câu chuyện người phụ nữ có đứa con ngấp nghé sang 7 tuổi nhưng vẫn khai giảm xuống thành 5. Chỉ bởi nếu lên 7 tuổi, tem phiếu của thằng bé sẽ bị tăng lên mức “người lớn”, và nếu là người lớn thì sẽ chẳng còn thuần gạo, sẽ biến thành gạo độn khoai với tỉ lệ 3/7. Ăn gian được chút nào hay chút ấy. Châm ngôn của dân mình khi đó là như vậy. Bao cấp khổ, nhưng trong cái khổ có rất nhiều thú vui mà giờ chẳng còn nữa. Sinh viên thời đó cũng có những quán bia, cũng đến nhậu nhẹt, chọn loại rẻ nhất mà uống. Bia dỏm nên chất lượng cũng dở ẹc, đắng nghét, uống lợm hết người, còn loại xa xỉ hơn tới tận mấy đồng, chẳng ai dám bỏ tiền ra mà thử. Rồi tết nhất thì chen chúc trong những con tàu chật cứng người, chen đi tìm toilet còn không được, có người đùn cả ra quần, thối um lên. Rất nhiều câu chuyện đời thường đồng hành cùng tác giả Ngô Minh suốt thời gian ấy, từ ngôi làng ven biển nơi ông lớn lên suốt thời thơ ấu, tới lúc đi xa nhà hơn để học đại học. Mọi thứ đâu đâu cũng nhìn thấy đói nghèo, chật vật nhưng cũng rộn ràng lắm. Nói chung là mình thích cuốn sách “Sống thời bao cấp” kinh khủng. Nói là review chứ chấm 10 điểm hết luôn. Bởi nó hay quá nên nếu cho kể là kể hoài kể hoài tới mấy trang a4 nữa cũng chưa hết. Vừa đọc vừa cảm giác như mình được sống lại những ngày ấy luôn. Sách chữ nhưng có kèm rất nhiều hình trắng đen cảnh xếp hàng mua đồ, cảnh quầy bán tập trung, cảnh chen chúc lên tàu, cảnh đón tết và rất nhiều loại tem phiếu ngày xưa. Nếu muốn biết cảm giác “mất sổ gạo” trong truyền thuyết là như thế nào, hãy đến với “Sống thời bao cấp” và đón đọc để rõ tầm quan trọng của nó nhe. Hay quá hay quá!

Quyển ký viết về Thời bao cấp đồng thời cũng là những kỷ niệm riêng của tác giả. Sách dài chỉ 220 trang, tự đặt ra cho mình mục tiêu sẽ đọc xong trong 1 tuần hoặc nhanh hơn. Thế nhưng vì bận bịu hoàn thành bài tập nhóm sắp hết hạn; rồi chuẩn bị đón Tết, chạy lên chạy xuống 2 bên nội – ngoại của con, sau đó lại rơi vào tình trạng hưởng thụ hậu Tết; bắt đầu đăng ký học cho con và làm quen với việc chuẩn bị và đưa đón con đi học; sau nữa là xem bài và luyện để chuẩn bị thi kết thúc môn… Hàng chục lý do nhưng chung quy cũng do mình Lười. Thôi, không đổ thừa cho khách quan nữa mà phải thẳng thắn và thành thật nhìn ra sự biếng nhác của bản thân: 1 quyển sách mà đọc gần 2 năm trời, dự kiến đọc xong vào cuối năm ngoái mà kéo đến mãi đầu năm nay mới xong. Có lẽ vì mỗi ngày chỉ đọc chút xíu nên mình có nhiều thời gian để suy ngẫm về những gì được đọc trong ngày nhiều hơn. Vừa đọc vừa cảm hơn về cuộc sống thời đó và thấy mình thật may mắn khi được sống ở hiện tại. Sách hay ngay từ cái Tựa: “Chuyện thời bao cấp bây giờ nghe như chuyện cổ tích… Phải kể lại để lớp trẻ thấy ý chí của cha ông đã vượt qua cái cũ, cái lỗi thời, vượt qua cơ chế luật lệ hà khắc đã ngáng đường đi lên của mình như thế nào… Tôi muốn gửi tới thế hệ 7x, 8x, 9x cái thời mà cha ông họ đã sống để họ yêu thêm thế hệ đi trước và tránh cho được những gì mà thế hệ trước đã lầm lạc”. Đọc để thương người mạ (mẹ) Quảng Bình, muốn mở cái quán hàng nhỏ để kiếm sống nhưng chính quyền không đồng ý vì cho rằng đó là “mầm mống tư bản”, “phản xã hội chủ nghĩa”, thế là mạ phải quang gánh trên vai, không mở cửa hàng tư nhân thì chính quyền không cấm. Mạ lội bộ năm sáu mươi cây số mỗi ngày để mang nông sản từ chợ về làng biển đổi cá rồi lại mang cá từ làng biển ra chợ, tất bật từ 2h sáng đến khi tối mịt mới đảm bảo được 5 miệng ăn trong nhà. Đọc phần “Phim về làng” để hồi tưởng lại những kỷ niệm về chuyện xem tivi của xóm mình những năm 97, 98. Ti vi thì hiếm, lại là ti vi trắng đen, phim truyền hình thì ít, chẳng có truyền hình cáp hay kỹ thuật số gì sất, ấy thế mà vui, cả xóm ai cũng chuẩn bị 1 cái ghế mũ nhỏ ngồi trước cái ti vi coi y chang như phim chiếu rạp (dù bị muỗi cắn muốn chết). Coi rồi bàn luận (bây giờ vô rạp coi phải giữ trật tự, cười lớn 1 chút thì tên kế bên đã quay sang dòm rồi), rồi tiếc nuối khi tập phim hết vào đoạn cao trào, phải đợi đến mai mới biết được diễn biến tiếp theo. Chẳng có nhiều sự lựa chọn, chỉ 1 đài duy nhất nên bộ phim nào đang được trình chiếu thì cứ y như rằng cả thị trấn đi đến đâu cũng chỉ nghe về mỗi bộ phim ấy (cho nên không muốn bỏ tập phim nào hết vì sợ không có chuyện để tám với bạn bè). Dậy sóng năm mình học lớp 5 (2000) là Hoàn châu cách cách. Đi đến đâu cũng thấy Tiểu Yến Tử và Hạ Tử Vy. Cặp sách, tập vở, viết đều in hình những nhân vật trong phim, cả những miếng đề can, nhãn dán tập, hay mấy tấm hình (card) như lá bài hiện nay cũng vậy. Vui nhất là ở chợ khi đó người ta còn bán những cái mão để trẻ em đội đầu chơi y chang như nhân vật trong phim. Khoái nhất là mão Hàm Hương, đội lên rồi và ước gì mình cũng đẹp, cũng thơm như nàng. Rồi chẳng có tạp chí hay báo giấy, báo mạng gì, tin tức thì cứ truyền miệng và theo gió mà đưa đi thôi. Nào là chuyện cái ông đóng vai Tôn Ngộ Không vì đóng phim riết rồi giống khỉ mà bị vợ bỏ (kêu tên nhân vật luôn chứ có biết tên thật của ổng là Lục Tiểu Linh Đồng đâu), nào là tin động trời khi nghe nói “Hàm Hương ngoài đời thực” bị xe cán chết, thương lắm. Rồi tin tận thế vào năm 2000, 1 chén vàng không thể đổi được 1 chén gạo đâu. Chẳng biết thực hư nhưng vẫn cứ lo, cứ sợ, cứ muốn để dành thật nhiều gạo trong khạp (biết đâu tới tận thế mình đổi lấy được thật nhiều vàng, ráng qua cái tận thế thì mình sẽ giàu to – y chang việc tích trữ và làm giàu từ mua bán vũ khí trong Chiến tranh thế giới của Mỹ vậy khà khà)… Có những đoạn vừa đọc vừa rớm nước mắt vì thấy thương, thấy cảm. Có đoạn phải bật lên cười ha ha cho sảng khoái vì khoái thiệt. Yêu đương lúc trước khổ nhỉ, chỉ hôn nhau thôi mà phải bị kỷ luật nếu bị nhìn thấy. Học trò lúc trước sướng chứ, vì họ chỉ vượt khó để học, còn nay tụi mình phải vượt qua cái sướng để học, thế mới khó chứ. Họ được đánh giá đúng năng lực, học thật chứ không học vì thành tích. Sướng thật chứ đùa à. Nghệ sĩ, nhà báo thời ấy cũng sướng. Nghệ sĩ chơi mà không lo chết đói, nhà báo viết theo chỉ tiêu, theo kế hoạch cũng chẳng lo tờ báo của mình ế. Vỡ lẽ ra vì sao hiện nay nhiều khách sạn, nhà nghỉ phải cắt đầu của các đôi dép họ để trong phòng, họ sợ lấy cắp. Giào ui, “nhân dân” mình cũng tệ, họ tệ bởi họ nghèo quá, thiếu thốn quá…

Tìm hiểu thời bao cấp là dịp lớp trẻ tìm hiểu thêm cha ông đã sống một thời cam go như thế nào để mà thương, mà tin đời hơn.”

*THÔNG TIN: Thời bao cấp là giai đoạn 1976-1986( riêng miền Bắc là trước năm 1975) khi đất nước vừa giành lại độc lập và tiếp đó là 2 cuộc VỆ QUỐC VĨ ĐẠI, chiến tranh biên giới phía Bắc (1979 ) và diệt giặc Polpot-ở biên giới Tây Nam ( 1977-1989)

Cái thời bao cấp gắn liền với hàng trăm loại tem phiếu. Nhắc đến cái thời ấy là nhắc đến những cửa hàng mậu dịch nơi những ngày xếp hàng rồng rắn nối đuôi rồi bà cô mậu dịch hét câu” hết hàng!! ” và đóng cửa trong sự nuối tiếc của những người” không chịu xếp hàng từ 3- 4h sáng. Thời bao cấp là những ngày ăn khoai độn sắn độn. Những khu tập thể chỉ dăm ba mét vuông. Có những đôi vợ chồng ly dị nên căn nhà phải phân ra bằng một vách ngăn, “chị bên trong còn ông bên ngoài”. lắm chị vợ có người yêu rồi dẫn về nhà ngủ, ông chồng cũ thì chỉ biết trùm chăn bịt tai mà chịu!

Thời bao cấp là thời mà ai có đồng hồ Seiko, dép Tiền Phong, mũ cối Trung Quốc, có xe đạp và thỉnh thoảng chơi đôi câu tiếng Nga là lập tức thành hot boy, tán đâu đổ đó ! Ở thời bao cấp, thức ăn rất ít, cha mẹ phải nhường con từng miếng cơm mẩu thịt, rồi âm thầm cắn răng chịu đựng….Ôi cái thời ấy khổ đau nhiều nhưng lại là thời ấu trĩ hồn nhiên trong kí ức của nhiều người. Đối với tôi, lớp trẻ nên đọc qua quyển này để thêm yêu ông bà cha mẹ hơn, biết rằng họ đã xây dựng nên đất nước bằng đôi bàn tay trắng, đọc quyển này để biết được rằng có ngày hôm nay là kết quả của xương-máu-nước mắt của thế hệ đi trước. Đừng chối bỏ thời bao cấp, không trải qua nó thì chúng ta chẳng biết quý trọng 1 đồng tiền, 1 hạt gạo mà bạn phí hằng ngày đâu

“Sống thời bao cấp” của nhà báo Ngô Minh là quyển sách ghi chép lại những ký ức, trải nghiệm của chính tác giả. Đó là những năm tháng lớn lên và trưởng thành trong thời bao cấp. Bằng giọng văn nhẹ nhàng pha chút hóm hỉnh, một Việt Nam những tưởng chỉ có trong cổ tích giờ đây lại được tái hiện thật rõ ràng. Quảng Bình những năm 40 của thế kỷ 20 nghèo đói và quanh năm cơ cực. Thời ấy vẫn chưa có sổ gạo nên ít nhà có cơm ăn. Khoai lang hàng ngày được chế biến thành đa dạng món luộc, nấu canh, phơi khô… Có lẽ vì thế chăng mà người dân Quảng Bình thường có câu nhại: “Quảng Bình…khoai khoai toàn khoai!” Thời ấy, nhà chỉ đơn thuần là nơi được dựng lên với cây phi lao cắt nham nhở, mái lợp hay phên che toàn bằng cỏ rười, nằm chơ vơ trên nền cát trắng. Cả làng hầu như không có nhà nào xây toilet. Ai có nhu cầu muốn đi vệ sinh thì ra bãi cát hay lội biển. Cát cả một vùng trời mênh mông, kiếm một gốc dương hay gốc dại là đã đủ để giải tỏa “bầu tâm sự”. Trẻ con thời ấy lên 11, 12 tuổi, học đến lớp 2, lớp 3 rồi mà vẫn cởi tồng ngồng đi chơi khắp xóm. Nào là đánh khăn, bắt còng, bắt cáy,… chơi suốt ngày nên đứa nào cũng tóc đỏ, tóc vàng như người Hàn Quốc. Thời bao cấp có 1001 câu chuyện để kể, trong đó chắc chắn không thể không nhắc tới đề tài đi xem phim. Mỗi năm ở Quảng Bình hay có nhiều đội chiếu bóng lưu động về tới xóm làng. Tiếng loa phát thanh vang lên khắp nơi, làm nao lòng cả người già và trẻ nhỏ: “Hôm nay đội chiếu bóng số 175 sẽ phục vụ bà con hai bộ phim thời sự và phim truyện…”. Từ lúc mặt trời chưa tắt, mọi người đã háo hức đến sớm giành chỗ trước. Đến tám giờ tối, sẽ có thông báo trên loa: “Buổi chiếu bóng xin phép được bắt đầu.” Tiếng gió biển rì rào đập vào, khiến màn ảnh bay phần phật như những lá cờ. Đứa trẻ nào cũng mừng rơn, ngóng cổ dài nhìn lên màn chiếu…. Rồi cứ thế, những đứa trẻ ở làng quê nghèo năm ấy cũng trưởng thành. Chúng sống và lớn lên tự nhiên như cây cỏ. Nhiều người vẫn gắn bó với nghề làm nông quanh năm bán mặt cho đất bán lưng cho trời.Nhiều người lại tha hương đến vùng đất mới mong tìm thấy cơ hội đổi đời cho bản thân. Hà Nội những năm 60, 80 lại gắn liền với hình ảnh những dòng người xếp hàng, tem phiếu và cả những cô mậu dịch viên. Đó có thể nói là những hình ảnh đặc trưng gắn liền với những năm tháng thời bao cấp. Cái đói và cái khổ cứ tiếp tục đeo bám dai dẳng từ làng quê đến thành thị từ năm này sang năm khác. Nhưng bù lại, đó cũng là những ngày tháng họ sống gắn bó với nhau nhất. Mọi người đến với nhau vì cái tình và ở lại cùng nhau vì cái nợ. Tình cảm giữa người với người lúc ấy thật đơn sơ nhưng cũng không kém phần ấm cúng. Một lần cùng lắng lòng với “Sống thời bao cấp”, để ta càng biết quý trọng hơn những gì đang có trong hiện tại.