“Những con người tập hợp ở đây, cùng với ký ức và ham muốn, buồn tủi và ghen tuông, đam mê và mất mát, họ viết ra, dù muốn hay không, những câu chuyện trong thành phố.”

Tập truyện ngắn của Vũ Tùng Lâm, như cái tên của nó, kể về những câu chuyện xảy ra trong lòng thành phố. 13 câu chuyện, 13 mảnh ghép tạo nên một bức tranh về cuộc sống nơi đây: có cậu học sinh với niềm đam mê mãnh liệt với bóng đá, có người phụ nữ ám ảnh chồng mình ngoại tình, có người đàn bà trung niên xấu xí cộc cằn trong quán ăn, có hai con người muốn kết thúc cuộc sống gặp nhau,... Không biết đó là thành phố nào, nhưng chắc là nơi có ánh đèn nhấp nhoáng chiếu rọi vào những đôi mắt mù mịt, có những tòa nhà cao vút khiến bầu trời không còn rộng lớn, có những con người xa cách chen chúc trên con đường nhỏ hẹp, có những con phố chật chội và những trái tim trống trải.

Những con người trong thành phố

Câu chuyện đầu tiên của cuốn sách có lẽ là mảnh ghép khác biệt nhất trong tổng thể bức tranh này. Một cậu bé mười sáu tuổi bắt đầu thực hiện giấc mơ đá bóng ở thời điểm muộn màng so với những người khác. Cậu cũng không hiểu tại sao mình thích bóng đá đến vậy mà mười sáu tuổi mới nghiêm túc với nó. Dù chỉ theo được một nửa các buổi tập thể lực, đỡ bóng thì bóng văng xa vài mét, nhưng cậu vẫn quyết tâm theo đuổi đam mê dù việc luyện tập khiến cậu phải trải qua cảm giác các bó cơ khắp người đau nhức hay nỗi thất vọng tràn trề khi thất bại.


Đó cũng là câu chuyện duy nhất về một cậu học sinh, câu chuyện duy nhất có phần đẹp đẽ và dễ chịu. Không khí của những trang giấy phía sau trở nên ngột ngạt hơn vì khao khát thành đạt và quyền lực, ham muốn và dục vọng, những nỗi lo âu ám ảnh vô hình của những người trưởng thành. Con người bị bao vây bởi những tòa nhà chọc trời, bởi bốn bức tường văn phòng công sở, bị cuốn vào vòng xoay không hồi kết của tình, tiền, tài.

Ông muốn tĩnh lặng, nhưng ông cũng muốn hét lên. Nhưng ông đã hét lên đủ rồi và ông cũng đã im lặng đủ rồi.

Thành phố đúng là chật hẹp, đủ để cho một nhà thơ không được đón nhận, thất bại và cô đơn gặp lại người yêu cũ của mình khi đi tìm gái điếm trong một đêm cuối tuần buồn bã, rồi lại yêu cô, muốn bảo vệ cô, rạo rực vui mừng với ý nghĩ về tương lai hạnh phúc. Thành phố cũng thật tàn nhẫn với người đàn bà xấu xí, khiến cô ta phải trở nên gai góc hằn học để bảo vệ mình. Người ta chà đạp cô, cô lại phải chà đạp người khác. Thế là hằn học lại nối tiếp hằn học. Thành phố lại còn mệt mỏi, với bao nhiêu người hằng ngày phải chịu sự áp lực vì miếng cơm manh áo, vì trách nhiệm và nghĩa vụ trong các mối quan hệ như người vợ trong lòng không yên vì sáu cái áo sơ mi chưa giặt của chồng.

Và chỉ một chút nữa thôi, người đàn ông ấy sẽ nhảy xuống từ sân thượng và kết thúc cuộc đời mình. Phía dưới ông là đám đông vô cảm bàn tán, trong đầu ông là những ký ức hỗn độn đan xen ập đến. Không biết điều gì khiến ông bức bối mà có ý định tự sát, nhưng đám đông kia thì đã sẵn sàng kể một vài câu chuyện rồi.


Những đam mê và tham vọng

Khi kể câu chuyện về thành phố, những khao khát và tham vọng sẽ luôn được nhắc đến. Nơi đây luôn có những người điên cuồng ao ước thành công, tiền bạc, danh vọng và thể hiện bản thân. Không ai bảo ai, người ta cứ tự tham gia vào một cuộc chạy đua để giành giật được thứ mình mong muốn.

Tại chốn công sở, anh chàng kiểm toán sớm hiểu rằng “sự thăng tiến của người khác là mối đe dọa với vị trí của mình”, vì vậy mà mụ chủ nhiệm cộc cằn của anh mới cố đè đầu người khác xuống. Hay như anh chàng với mái tóc chải chuốt kĩ càng, bộ quần áo nghiêm chỉnh cứng ngắc, hàng ngày lái xe chen chúc trên con đường tắc nghẽn luôn nghĩ về những ngày xưa, khi anh còn có một mái tóc dài, và mỗi khi anh lái xe trong vô định, gió sẽ lùa vào mơn trớn những sợi tóc của anh và anh sẽ sảng khoái hít một hơi căng đầy lồng ngực.

Thứ này hôm nay quý giá, ngày mai lại trở thành đồ bỏ đi. Và thứ mất giá nhanh nhất chính là những người đi làm công ăn lương chúng ta. Từng ấy thời gian học tập, từng ấy kinh nghiệm tích lũy có thể trở thành lạc hậu chỉ trong chốc lát. Chỉ cần một bước đi sai lầm và ta sẽ thấy mình không quay đầu lại được.

Trong những câu chuyện đó, ta bắt gặp những áp lực cạnh tranh hằng ngày, khi ai cũng muốn mình vươn lên, mình phải vượt qua người này người kia, mình phải bảo vệ chiếc ghế êm ái (đôi khi cũng không êm ái lắm) này. Ta cũng thấy hình ảnh của những con người với quá khứ sống trọn vẹn với sở thích và ước muốn của mình, nhưng rồi khi đối mặt với những nỗi lo cơm áo gạo tiền thì buộc phải thay đổi, chỉ còn biết hoài niệm lại thời xưa cũ.


Ngoài những tham vọng về địa vị, tiền bạc, Vũ Tùng Lâm còn khắc họa ham muốn về thể xác, khiến những cảm xúc và suy nghĩ sâu kín nhất của nhân vật bị bóc trần, trở nên chân thực hơn cả. Đó là cô gái bị ám ảnh với quả cầu lóng lánh đủ màu sắc, chàng trai đến với cô gái không vì tình yêu để rồi cảm thấy trống rỗng, hay gã nhà thơ thất bại đến lúc gặp cô gái điếm đã bộc lộ ra rằng gã thật sự rất cô đơn.

Hàng đểu. Tôi nhìn cái túi, rồi nhìn Mai. Cô đã đồng ý ngủ với tôi vì một cái túi xách giả. Tôi để cái túi xách vào chỗ cũ rồi lại nằm xuống, cảm thấy trống rỗng đến kinh khủng.

Những nỗi lo và ám ảnh

Với nhiều đam mê và tham vọng, với nhiều áp lực, đè nén và một cuộc sống đầy rẫy sự cạnh tranh, con người sẽ xuất hiện những nỗi lo. Đó không chỉ là nỗi lo về miếng cơm manh áo mà còn là những ám ảnh dần dần đẩy con người vào bức bối. Như người phụ nữ nghĩ rằng chồng mình ngoại tình và bị suy nghĩ đó hút cạn sinh khí,  đầu óc trở nên trống rỗng. Cô bị ám ảnh bởi nó như vậy, chính là vì nỗi đau khi bị người chồng trước phản bội, anh ta đã ngoại tình và rời bỏ cô. Hay như anh chàng bị vấn đề về da và phải phụ thuộc vào những viên thuốc con nhộng, rồi anh bị nó ám ảnh, hãi hùng đến mức không thể kiểm soát được bản thân khi nguồn cung cấp thuốc đột nhiên biến mất. Nhưng sâu xa hơn, thực ra anh đã phải chịu đựng điều đó vì chính mong muốn làm cho người vợ hạnh phúc, không khiến cô phải lo lắng, buồn rầu, muốn nhìn thấy nụ cười ngọt ngào làm anh tan chảy.

Để nàng được vui, tôi sẽ làm mọi thứ. So với tình yêu mà nàng đã dành cho tôi, tất cả những thứ này chẳng có gì đáng kể...Cùng lúc, cảm giác đơn độc và tiếc nuối choán lấy tôi khi tôi nghĩ đến việc mình sẽ sống thế nào nếu như không có nàng; cảm giác ấy như một cơn chấn động, khiến cả người tôi run lên theo đúng nghĩa đen.


Những khoảnh khắc hạnh phúc

Nếu thành phố cứ ngột ngạt như thế, niềm hạnh phúc phải tìm ở đâu? Thực ra, trong những câu chuyện của thành phố vẫn có chỗ cho những khoảnh khắc mãn nguyện và hạnh phúc.

Anh chàng kiểm toán trở về nhà vào mười hai giờ đêm, mùa cao điểm của kế toán kiểm toán. Anh có một mụ chủ nhiệm hay đay nghiến, có những sự việc khiến anh phát cáu ở công ty. Nhưng anh lại thấy vui vẻ trở lại khi về nhà với người vợ đáng yêu và ngọt ngào, bữa ăn thơm nức đúng khẩu vị chuẩn bị sẵn vào nửa đêm và cùng cô nói về tương lai sắp tới.

Sau bao nhiêu ngày xa nhà, được nghe giọng nói của nàng, được nghe về những điều quen thuộc thân thiết của nàng khiến gã trở nên thực sự thư giãn; đó là một cảm giác ấm áp dễ chịu giống như khi ta mặc vào một cái áo len chui đầu đã cũ.

Hạnh phúc như thế nào thì mỗi người đều khác nhau. Nhưng nếu chạy theo những thứ to lớn mà không thấy hạnh phúc, hãy thử tìm lại ở những điều nhỏ nhặt và giản dị. Giữa những hỗn độn mỏi mệt của thành phố, giữa dòng người chạy theo tiền tài và danh vọng, có lẽ người nào có thể thoát khỏi vòng xoáy đó mới là người tìm thấy bình yên và thỏa mãn.

Lời kết

Những câu chuyện trong thành phố, mỗi chuyện mỗi màu sắc riêng biệt và khi được đặt cạnh nhau bổ sung cho nhau trở thành bức tranh đa chiều về thành phố. Những câu chuyện của Vũ Tùng Lâm mang nhiều tầng nghĩa, tùy từng người đọc sẽ đem lại những cảm nhận riêng. Nhịp điệu của các câu chuyện lúc nhanh mạnh, gấp gáp, lúc lại như một người đang mệt mỏi uể oải. Bút pháp truyện lồng truyện khá đặc trưng trong văn học hiện đại, ở đó có một chuyện chính và một chuyện ẩn mà tùy theo độ nhạy cảm và vốn sống của từng người sẽ nhận ra ở những hình thái khác nhau.

Review sách bởi Khánh Huyền - Bookademy

---------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn

Tham gia cộng đồng Bookademy để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị, đăng ký CTV tại link: https://goo.gl/forms/7pGl3eYeudJ3jXIE3

Xem thêm

Một “khái niệm” mới nữa trong trang viết của Vũ Tùng Lâm chính là những nỗi buồn nhàn rỗi. “Về quê” khắc họa hình ảnh nam thanh niên 21 tuổi, bỏ học, có tiền, bị mẹ tống về quê để tránh đòn trừng phạt của cha ruột. Cậu ta quá sức rảnh rang để quan sát thế gian, lấy làm tiếc cho những người “không có cơ hội buồn nỗi buồn nhàn rỗi như mình”. Cậu thỏa mãn trước thú vui chinh phục của một con đực, và khi đạt được cái mình muốn thì cảm thấy hụt hẫng. Cuối cùng, cậu về lại thành phố, vì cha cậu muốn thế. Cuộc đời cậu rồi có giống của anh cậu hay không, kết thúc bằng cơn sốc thuốc và ngạt thở bởi bãi nôn của chính mình, không ai biết được. Trong những nỗi buồn nhàn rỗi này, phảng phất nỗi cô đơn của những con người thành thị, mông lung vô định trước mọi phương hướng của cuộc đời. “Một vụ tự sát” để lại nhiều suy ngẫm về sự bế tắc khi “quá khứ lờ mờ, tương lai bất định, còn hiện tại thì nghèo túng”. Và kể cả không nghèo túng, như nhân vật chính trong “Thuốc con nhộng ngọt ngào của bác sĩ Famkee” cũng đối mặt với “vấn đề lột da” thật sự rất hãi hùng, ám ảnh trong giấc mơ hằng đêm, đủ sức dìm nhân vật tới tận đáy sâu đen tối.

13 truyện ngắn có nhịp điệu gấp gáp, tiết tấu nhanh mạnh, lối dẫn nhập thú vị và cái kết khó đoán đưa người đọc vào một cuộc phiêu lưu xoay quanh những đam mê tuổi trẻ: nhục dục thể xác, khát vọng khẳng định cái tôi, ám ảnh thành công, cả những nỗi sợ hãi vô hình của những con người sống trong lòng phố. Những cuộc phiêu lưu tình ái không hồi kết Lựa chọn một đề tài không mới: Người trẻ trong không gian chật hẹp của đô thị, trong vòng xoáy tình, tiền, danh vọng… Vũ Tùng Lâm lại có cách kể chuyện lạ lẫm, thú vị và đầy bất ngờ. Lối văn tưng tửng, cách dùng từ mạnh bạo, nhiều đoạn lửng lơ thả rơi con chữ, ngôn ngữ mang nhiều tính điện ảnh, nhiều đoạn mô tả bằng đôi mắt quan sát tinh tường, vô cùng chi tiết và tinh tế... Người đọc như đang xem qua những thước phim ngắn có tiết tấu nhanh, mạnh đầy kịch tính, hấp dẫn, lôi cuốn và sống động. Đam mê thể xác và ham muốn nhục dục, một phần tất yếu của tuổi trẻ, được tác giả khắc họa khá đậm nét trong tập truyện. Đằng sau đó, là những cá thể vùng vẫy để thoát ra khỏi ngàn mối dây trói buộc. Đa phần, họ buông xuôi và tìm cách chấp nhận. Nỗi ám ảnh của cô gái trẻ trong “Quả cầu”, bản năng chinh phục của giống đực trong “Về quê”, giấc mơ về một gia đình của nhà thơ thất bại và cô gái điếm trong “Một đêm mùa xuân”… Các câu chuyện đều bắt đầu từ khoái cảm tình dục và kết thúc bằng sự trống rỗng, như chính thực tế trần trụi vốn có. Những nỗi buồn nhàn rỗi Một “khái niệm” mới nữa trong trang viết của Vũ Tùng Lâm chính là những nỗi buồn nhàn rỗi. “Về quê” khắc họa hình ảnh nam thanh niên 21 tuổi, bỏ học, có tiền, bị mẹ tống về quê để tránh đòn trừng phạt của cha ruột. Cậu ta quá sức rảnh rang để quan sát thế gian, lấy làm tiếc cho những người “không có cơ hội buồn nỗi buồn nhàn rỗi như mình”. Cậu thỏa mãn trước thú vui chinh phục của một con đực, và khi đạt được cái mình muốn thì cảm thấy hụt hẫng. Cuối cùng, cậu về lại thành phố, vì cha cậu muốn thế. Cuộc đời cậu rồi có giống của anh cậu hay không, kết thúc bằng cơn sốc thuốc và ngạt thở bởi bãi nôn của chính mình, không ai biết được. Trong những nỗi buồn nhàn rỗi này, phảng phất nỗi cô đơn của những con người thành thị, mông lung vô định trước mọi phương hướng của cuộc đời. “Một vụ tự sát” để lại nhiều suy ngẫm về sự bế tắc khi “quá khứ lờ mờ, tương lai bất định, còn hiện tại thì nghèo túng”. Và kể cả không nghèo túng, như nhân vật chính trong “Thuốc con nhộng ngọt ngào của bác sĩ Famkee” cũng đối mặt với “vấn đề lột da” thật sự rất hãi hùng, ám ảnh trong giấc mơ hằng đêm, đủ sức dìm nhân vật tới tận đáy sâu đen tối. Những tầng nghĩa ẩn Tác giả đã làm rất tốt việc khắc họa, phân tích, đào sâu những lát cắt trong tâm tư của những con người thành phố, khi thế giới quan của họ xem ra vô cùng hạn hẹp: 4 bức tường công sở, những gương mặt đồng nghiệp cau có, mụ sếp toan tính hằn học (“Chuyện chàng kiểm toán”); một quán ăn nhỏ với gương mặt thực khách xấu quá mức cho phép (“Xấu xí”), phòng trọ nóng bức, chiếc nệm mướt mồ hôi, bao cao su vuông vắn sáng lóa (“Quả cầu”); 6 cái áo chưa giặt, đống đồ điện tử giở chứng trong căn chung cư vắng vẻ (“Một ý tưởng”). Trong mớ hổ lốn chật hẹp ấy, đôi khi, cứ nghĩ những nhân vật đã rơi vào trầm cảm, hoặc sớm phát điên, chắc sẽ tự vẫn hoặc đã tự vẫn (“Một cuộc tự sát”). Nhưng rồi, những tình huống bất ngờ ập đến, hoặc chỉ một câu nói kéo họ thức tỉnh, và họ lại lao vào vòng xoáy tình tiền, cơm áo như chưa hề diễn ra cuộc bạo loạn tinh thần nào cả. Sử dụng bút pháp truyện lồng truyện khá đặc trưng trong văn học hiện đại , “Những câu chuyện trong thành phố” ẩn chứa nhiều điều thú vị đang chờ độc giả khám phá. Trong câu chuyện chính, còn có câu chuyện ẩn, tùy theo độ nhạy cảm và vốn sống của từng người sẽ nhận ra ở những hình thái khác nhau. Suy ngẫm đến đâu , hiểu đến mức độ nào, là tùy theo mức độ trải nghiệm của người đọc. “Tôi nghe trong giọng hắn có cái gì nghèn nghẹn. Tôi nhìn gã: Một cái mặt vuông chằn chặn, da tái và nâu. Mũi tẹt, tóc cứng, cắt theo một lối quê mùa cũ rích. Mắt hắn trước long lên, đỏ ngầu, giờ lại rơm rớm nước. Dù đi đánh nhanh nhưng gã vẫn mặc sơ-mi và quần vải, chân đi dép xăng-đan cài quai tử tế. Một anh chàng hiền lành, có lẽ không nhanh nhẹn lắm nhưng được bù lại bởi sự cần cù, chẳng có mong ước gì hơn là một công việc ra hồn, vài năm sau thì lấy vợ, đẻ vài đứa con, cố gắng bòn bóp để xây một cái nhà tử tế. Tôi nhìn gã một lúc rồi cười phá lên: “Đồ ngu! Mày nghĩ tao lừa được nó à? Loại ấy có quỷ lừa được. Trước tao đã có cả tỉ thằng thậm thụt với nó rồi. May cho mày đấy. Không có tao, mày sẽ không bao giờ biết. Mày sẽ vẫn tin. Tao đã giúp cho mày thoát khỏi nhiều cái lầm tưởng và nhiều cái trớ trêu. Tao đã cho mày một cái ơn. Vậy mà mày lại báo đáp tao thế này. Mẹ kiếp! Giá như mày biết cái cách nó dùng lưỡi thế nào…” Trích truyện ngắn “Về quê” – Vũ Tùng Lâm - “Những Câu chuyện trong thành phố” - Tập truyện ngắn dự thi Văn học tuổi 20 lần 6 do Hội Nhà văn TPHCM, NXB Trẻ và Báo Tuổi trẻ tổ chức.