Rất có thể khi đặt cuốn sách này xuống, bạn sẽ tìm thấy những điều nhỏ bé tốt đẹp cho riêng mình. Từ những miền kí ức đã xa xôi lắm, nơi những vì sao ngủ quên chờ bạn tìm về...
Khi đọc xong cuốn sách này tôi đã tự hỏi, liệu tác giả có từng trải qua nỗi đau như nhân vật chính trong cuốn sách đã từng trải qua?. Có lẽ việc những nhà văn tài ba thấu hiểu tâm lí nhân vật là điều hết sức hiển nhiên. Và khi Kazumi Yumoto là một trong những cái tên gây được tiếng vang trên văn đàn Nhật Bản. Nhưng điều khiến tôi ấn tượng đó là việc thấu hiểu tâm lí trẻ thơ và nhập vai một cách xuất sắc, để cùng vượt qua những nỗi đau đến hóa câm lặng của một cô bé đang ở lứa tuổi đầu của nhận thức...
"Mùa thu của cây dương" không phải là cuốn sách mang khúc ca của sự đau buồn, nhưng nó cũng không chứa đủ nhiều niềm vui để có thể chia đều cho tất cả các nhân vật trong truyện. Giọng văn nhẹ nhành bình thản mở ra một chốn Nhật Bản bình yên, đượm vàng màu lá dương khi thu đến. Và trong đó là câu chuyện về cô bé Chiaki, một cô bé sáu tuổi nhưng đã phải chịu bi kịch gia đình-ba mất vì tai nạn giao thông, mẹ rơi vào trầm buồn u uất một thời gian dài và đã có lúc không còn khả năng chăm sóc cho cô con gái nhỏ của mình. Cuộc sống của cô bé đáng thương và người mẹ ấy sẽ đi về đâu nếu như họ cứ chìm trong những kỉ niệm cùng nỗi đau nơi ngôi nhà cũ? Tự tử chăng? Khi con người ta đã quá đau buồn và thất vọng về hiện tại thì có lẽ đó là một trong những lựa chọn mà người ta dễ dàng nghĩ đến nhất. Nhưng có lẽ thượng đế đã an bài để không có nỗi đau nào không dứt. Và cây dương cổ thụ rơi lá vàng cả khu cư xá, như đánh dấu bước ngoặt cuộc sống của hai mẹ con Chiaki. Tình cờ như duyên phận, hai mẹ con Chiaki chuyển đến khu cư xá có tên “Cây dương” do một bà cụ đã nhiều tuổi làm chủ. Chính tại nơi đây, Chiaki đã có được ấm áp từ những con người giàu thương yêu. Và cũng từ đó học được thế nào là yêu thương. Chỉ có điều, có những ai đó chẳng thể duy trì sự an yên vốn có khi phải thay đổi không gian sống và những con người ta gặp . Bài học về sự yêu thương ngày nào cũng có thể phai nhòa dần theo tháng năm...
Trưởng thành có lẽ là điều bất cứ đứa trẻ con nào cũng hằng ao ước, nhưng những người trưởng thành dường như lại có nhiều nỗi lo quá, và đôi khi là cả nhiều nỗi đau quá. Một ngày kia khi đã trưởng thành, và khi đã phải mang trong tim mình thật nhiều những nỗi đau không dứt, Chiaki nhận được cuộc gọi từ mẹ báo bà cụ chủ nhà tốt bụng năm xưa đã qua đời. Sĩnh lão bệnh tử, cuộc đời mỗi con người là điều không tránh khỏi và cô biết bà cụ chủ nhà năm ấy đã già lắm rồi. Gạt bỏ day dứt , Chiaki quyết định tìm trở về căn phòng nhỏ năm xưa hai mẹ con đã sống những tháng ngày khó khăn nhất trong cuộc đời. Trong thâm tâm cô không hi vọng nhiều về chuyến đi sẽ giúp cải thiện tinh thần hiện tại của mình nhưng sâu trong cô hiểu được đó là một phần tâm hồn cô. Nơi ấy chứa đựng quãng thời gian đẹp nhất trong tuổi thơ cô . Về dự đám tang bà cụ chủ tốt bụng,nhận lại những lá thư năm xưa mình đã viết . Và ngoài sự mong đợi của cô, chính trong chuyến hành trình đó Chiaki đã tìm về được những điều quý giá đáng trân trọng mà cô đã bỏ quên bao năm tháng qua. Theo dòng hồi ức những năm tháng hạnh phúc ấy như nước suối nguồn ngọt lành mát trong tràn về trong cô.
Mùa thu của cây dương năm ấy, trong trí nhớ của Chiaki có cô Sasaki, bác Nishioka, anh Osamu và đặc biệt là bà cụ chủ nhà-những con người mà khi nhớ lại cô nhận ra vô thức mình đã coi họ là gia đình.Họ đều là những người đặc biệt trong cuộc đời cô. Ngược thời gian quay về trang viên Cây dươn của những ngày Chiaki bắt đầu lớp 2, là những ngày tháng đầy ắp tình cảm gia đình và sự bao bọc từ những người xa lạ. Con người ta dường như khi phải chịu nỗi đau quá lớn, thì thường có xu hướng tự tạo cho mình một lớp vỏ bọc thật dày.Nhưng lớp vỏ bọc ấy lại rất dễ bị nhận ra. Và Chiaki không phải là một ngoại lệ. Cô bé không chịu mở lòng với luôn cả mẹ mình, luôn cảnh giác những điều nhỏ nhặt nhất và gặp những giấc mơ kì quặc.Tác giả đã rất thành công trong việc diễn tả nỗi đau của môt cô bé 6 tuổi. Những vỏ bọc mà em xây, những suy nghĩ em có, những hoang mang lo lắng hết sức trẻ thơ. Nhưng ẩn chứa trong tất cả dường như là nỗi đau cùng sự cô đơn đang bên bờ tuyệt vọng.
Cô bé nhớ người bố của mình và thường đặt ra những câu hỏi thật sự không có đáp án hoàn hảo. Em tự cho mình là khác biệt và cứ như thế tự cô lập bản thân mình với mọi người quanh em. Thể chất kém( như lời của bà cụ vẫn hay trách yêu Chiaki như thế) cô bé thường hay ốm, và trong những trận ốm như vậy, bà cụ chủ nhà thường là người chăm sóc cho em-người mà em đã rất sợ hãi và có ấn tượng xấu lúc ban đầu.Còn mẹ em, mẹ em dường như đã sắp xếp lại được cuộc sống của mình khi tìm được một công việc và bận rộn với nó. Nhưng mẹ lại luôn thấy thất bại và bất lực trước em bởi không cách nào khiến em mở lòng. Có điều gì đó kì lạ giữa hai mẹ con,những con người kiệm lời. Hay phải chăng, rào cản về sự tự tin của mẹ vì đã không thể cho em một gia đình hạnh phúc và đầy đủ yêu thương đã khiến mẹ mãi mãi không thể bước vào thế giới nội tâm của em.Tôi đã thấy sự trưởng thành sớm của một đứa trẻ về mặt tinh thần trong đó. Tôi đã thấy những con người dễ tổn thương và để rồi thật khó để mở lòng mình trong đó.
Khi về già thì người ta khó có thể xinh đẹp và đặc biệt như bà cụ khi ấy đã hơn tám mươi tuổi. Ngoại hình của bà ban đầu đã khiến Chiaki sợ hãi. Và cái quy định không muốn cho gia đình có trẻ con thuê đã khiến Chiaki nghĩ rằng bà rất ghét trẻ con. Trên thực tế, có vẻ như bà cụ chủ nhà không phải là một bà cụ dịu dàng. Bà đã truyện trò cùng em, đã chăm sóc cho em bằng tình yêu thương của người bà thật sự nhưng không hề có sự cưng nựng trong đó. Và không chỉ từ phía bà cụ ,sự cởi mở và ân cần của mọi người xung quanh đã khiến Chiaki dần mở lòng mình và đón nhận. Sự giúp đỡ và che chở từ cô Sasaki, bác Nishioka, người bạn ấu thơ Osamu đã cùng em có những kỉ niệm ý nghĩa. Nhưng sâu trong tâm hồn em vẫn luôn tồn tại những câu hỏi về người cha của mình, những sợ hãi nghi ngại về cái chết.
”Bố đã đi đâu nhỉ? Bỗng nhiên một ngày bố đi đâu mất? Thế là thế nào? Sao đột nhiên lại không còn bố nữa? Liệu có phải bố sảy chân rơi xuống lỗ cống đang mở nắp rồi biến mất giống như nhân vật siêu hậu đậu trong truyện tranh hay không?..."
Và bạn biết không, chính bà cụ chủ nhà khi ấy-một bà lão tám mươi tuổi gần đất xa trời, đã giúp Chiaki vượt qua mất mát và nỗi đau tinh thần. Bằng một phương thức không tưởng mà đơn giản và hiệu quả. Bà đã khiến cho Chiaki viết được ra hết những nỗi lòng của mình. Viết ra hết bằng cả trái tim và tâm hồn non nớt đầy những thương tổn. Mỗi ngày một chút, một chút, những nỗi đau và sự hoài nghi đã vơi đi tự bao giờ. Qua những lá thư nhờ giữ hộ, qua những câu chuyện kể của bà cụ, qua tấm lòng của những người xung quanh Chiaki đã có thể nghĩ mình bình thường như bao bạn bè cùng trang lứa khác. Rồi thời gian cứ thế qua đi, 3 năm ngắn ngủi trôi qua với biết bao câu chuyện xung quanh, biết bao cuộc hội ngộ chia li đã khiến Chiaki mạnh mẽ và hạnh phúc hơn. Phải chăng đích đến của cuộc đời mỗi con người là hạnh phúc, và mỗi chúng ta đang ngày ngày cố gắng để bản thân mình có thể hạnh phúc hơn sau mỗi ngày trôi qua. Nếu vậy thì Chiaki đã làm được điều đó, em đã lấy lại được cuộc sống bình thường vui vẻ như những đứa trẻ khác.
Lá thư đầu tiên của tôi thế này:
“Bố có khỏe không ạ? Con khỏe. Tạm biệt bố.”
Ba lá thư đầu tiên tôi lặp đi lặp lại cùng một nội dung. Đến lá thư thứ tư, tôi đã viết khác đi không phải vì nghĩ rằng viết thế này thì tệ quá mà bởi vì tôi thực sự có điều để nói.
“Bố có khỏe không ạ? Hôm nay con lên bảy rồi. Mẹ mua cho con một cái bánh ngọt. Hai mẹ con cắt bánh và mang xuống mời bà cụ chủ nhà. Bà gọi bánh ngọt là “kẹo tây”. Mang cả sang cho bác Nishioka và cô Sasaki ở phòng bên cạnh nữa. Bánh rất ngon. Mẹ tặng con quyển Những cuộc phưu lưu của cô gà mái Emma. Tạm biệt bố.”
Nhưng rồi 3 năm kia kết thúc, em cùng mẹ phải ra đi đến gia đình mới của mẹ, với em chỉ là gia đình mới của mẹ. Và cuộc sống của em từ đó đã thay đổi, em lại quay trở về với sự lặng im như vốn có, với vỏ bọc của mình. Có lẽ không phải ai trong chúng ta cũng có đủ sự yêu thương và sẻ chia đối với một người khác. Vậy là cứ như thế đến khi trưởng thành, và càng ngày càng nhận thêm nhiều những tổn thương. Có người sẽ cho rằng, tổn thương hay không là do chính bạn lựa chọn. Nhưng bạn có hiểu được rằng, có những người họ không còn có đủ dũng khí để mở lòng và chia sẻ đi nỗi đau thương của mình. Như Chiaki. Và sự kiện đám tang của bà cụ đã đưa cô trở về với ngày xưa, trở về với những gì thật sự nhất...Có hạt giống nào lại từ chối nảy mầm trong yêu thương và ấm áp. Và không phải ai cũng có thể kiên cường hạnh phúc khi ở bên những con người vô cảm. Những năm tháng ấu thơ sống trong trang viên Cây dương của Chiaki, em đã học được cách để hạnh phúc. Em muốn nói và bà cụ chủ nhà rằng :”Nhờ bà mà cháu mới được hạnh phúc như thế này”. Em đã đâu kiệm lời đến thế, đã đâu không biết quan tâm đến mọi người như vậy. Cái cây là em khi ấy đã vươn cành, tán lá đón ánh nắng trong hạng phúc rạng rỡ. Như tìm được lại bản ngã chân thật nhất của mình. Chiaki đã quyết định, những năm tháng ấy sẽ là vì sao dẫn lối em trên con đường sau này. Rồi em sẽ lại học được cách yêu thương chân thành, rồi em cũng sẽ nhận ra còn rất nhiều người đang và sẽ yêu thương em chân thành.
Như đã nói, đây không phải là câu chuyện mang nỗi buồn đau. Kết thúc của chuyện khiến người đọc có thể hi vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn cuộc sống hiện tại của Chiaki. Và nó cũng đưa đến cho người đọc những băn khoăn về nỗi cô đơn của con người trong cuộc sống hôm nay. Đâu đó quanh chúng ta, có những con người đang phải gồng mình lên chống chọi với những hối hả và lạnh lùng vô cảm của cuộc sống. Nhưng dường như, ai trong chúng ta cũng có cơ hội để hạnh phúc. Dù là trái tim mong manh đa sầu đa cảm thì vẫn có những mảnh ghép hoàn hảo dành cho nó. Nỗ lực kiếm tìm hạnh phúc cho bản thân mình và cũng là cho những người yêu thương chúng ta là nhiệm vụ lớn lao nhất của cuộc đời mỗi con người. Và hạnh phúc cũng có những lí lẽ riêng với mỗi người. Hoàn cảnh của bà cụ được tiết lộ ở cuối truyện khiến tôi thật sự băn khoăn về hạnh phúc của đời người. Chồng của bà cụ đã mất nhiều năm nhưng không khi nào bà ngừng thương nhớ về ông qua cái cách mà bà đã thể hiện ra với Chiaki. Và có lẽ ông khi còn sống cũng đã yêu bà nhiều như vậy. Nhưng bà lại là người thứ ba xen vào cuộc hôn nhân của ông với người vợ trước . Bà biết đến ông khi ông đã có một gia đình với vợ và con. Hai người quyết định đến với nhau trong những định kiến gay gắt của xã hội, bà bị người thân từ không nhận, hai người họ phải chuyển đi nơi khác sinh sống. Nhưng kết quả thì sao, hai người họ đã sống rất hạnh phúc, cùng nhau sẻ chia từng giây phút đến tận cuối cuộc đời. Khi bà mất không có người thân đến đưa tiễn nhưng lại có rất nhiều người coi bà là người thân đến và chia sẻ rất nhiều những câu chuyện tốt đẹp mà bà đã làm cho họ.
Sống hướng về hạnh phúc và vượt lên những đau buồn có lẽ chính là thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm đến người đọc. Bên cạnh đó, tôi cho rằng tác giả còn muốn nhắc nhở mỗi chúng ta, trẻ con luôn là đối tượng nhạy cảm nhất. Dễ vui cũng dễ buồn, dễ tổn thương sâu nhưng chữa lành cũng thật mau. Vậy phải chăng ta nên sống như một đứa trẻ? Câu trả lời tùy thuôc vào bạn nhưng tôi tin, cuộc sống của mỗi chúng ta hôm nay, luôn có hình bóng của những ta thời còn là đứa trẻ, ta sống và hướng về nó trong vô thức con người.
Tác giả: Nguyễn Hà Mi - Bookademy
------
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về các cuốn sách hay tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn/
Trở thành CTV viết reviews sách để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị cùng Bookademy, gửi CV (tiếng Anh hoặc Việt) về: [email protected]