.png)
Đất nước ta
đã trải qua những cuộc chiến tranh để có nền hòa bình như ngày hôm nay, có biết
bao nhiêu người lính đã ngã xuống vì độc lập của dân tộc,nhưng có một lực lượng
đặc biệt mà chúng ta không thể không kể đến vì chính họ cũng đã góp công lớn
vào chiến thắng Điện Biên Phủ trên không (12 ngày đêm) và chính họ cũng đã có
những chiến công oanh liệt bảo vệ vùng trời của tổ quốc. Đó là lực lượng không
quân nhân dân Việt Nam những người lính của bầu trời. Tác phẩm của trung tướng
Phạm Phú Thái khắc họa chân thật nhất những cuộc tham gia chiến đấu của một phi
công. Lính bay cái tên gần gũi không quá cao sang nhưng là tác phẩm mang màu sắc
bi tráng của một người phi công trải qua giai đoạn sống còn của dân tộc và kể lại
những gì mình đã thấy,đã cảm nhận và trải qua cho các thế hệ sau này.
Dựa trên nền
tảng từ thực tế những ngày chiến đấu với quân thù trong cuộc trường
chinh của dân tộc Việt Nam,những lần nằm giữa lằn ranh của sự sống và cái chết,trong những lần quần nhau với địch
trên bầu trời xanh,những tình cảm giữa cấp trên và cấp dưới,thầy và trò,
tình đồng chí cùng chung nhau một lí tưởng,tình người giữa người đi kẻ ở trong
những ngày chiến đấu gian khổ và hi sinh. Tác phẩm hồi ký Lính bay của trung
tướng Phạm Phú Thái như là những phần còn lại trong kí ức của ông về những trận
chiến mà ông đã tham gia và trải qua là tuổi trẻ ông được sống với lí tưởng của
mình,lí tưởng của một người lính bay chân chính,tình cảm đan xen những khó khăn
mà họ những người lính đã trải qua thật sự cộng hưởng cho nhau,thêm vào cách viết
riêng của một vị trung tướng đã tạo ra một tính đặc trưng trong từng câu chữ mà
chỉ có ở mỗi người lính Bộ Đội cụ Hồ sở hữu bỗng khiến tác phẩm trở nên gần gũi
và chân thật.
Tác phẩm Lính bay lưu lại những kí ức về những sự kiện lớn của phi công Phạm Phú Thái và những điều đã được ông trải qua,chứng kiến năm ông mới 16 tuổi khi còn là một cậu thiếu niên trẻ tuổi cho đến năm 1968 ông chính thức trở thành phi công tiêm kích của Trung đoàn Không quân Sao Đỏ . Khoảng thời gian từ khi ông còn là tân binh dự khóa bay và trải qua huấn luyện bay thực tế ở nước Nga đã được ông kể lại để người đọc hiểu được phần nào sự vất vả,nghiêm khắc và quy củ của một phi công tiêm kích chính quy,những ngày ông tham gia cùng phi đội của mình quần thảo trên không trung với địch đến những trận đánh vào sinh ra tử ở chiến trường Khu 4,những ngày sống và chiến đấu của ông được thể hiện rõ ràng qua các trang sách như là kể lại những sự kiện mà ông đã trải qua. Có những sự kiện chỉ được nhắc đến như một dấu ấn,có những sự kiện được nhớ lại bằng những trang viết với cách kể,với sự đặc tả sống động của người trong cuộc làm độc giả như được chứng kiến những giây phút thiêng liêng nhất của một phi công trẻ,của những phi công trong Đoàn bay khóa 3 của Đoàn Không quân Sao Đỏ trong cuộc chiến không cân sức giữa phi đội bay của chúng ta và những pháo đài bay của kẻ thù.
Hồi kí Lính bay tái hiện lại một thời kì huấn luyện, chiến đấu và trưởng thành của thế hệ tác giả và những người đồng đội của mình, sự trưởng thành của phi công trẻ Phạm Phú Thái từ ngày đầu bay số 2 bị địch bắn rơi đã chiêm nghiệm “Không thấy địch trước sẽ rơi vào bị động và không thấy địch khi lâm trận thì sớm muộn cũng sẽ bị bắn hạ. Tôi nung nấu ý nghĩ phải rèn cặp mắt, phải phát hiện được và phát hiện địch sớm mới mong tìm cơ hội đánh và thắng” đến những trận đánh cuối cùng ở Khu 4 đã “cảm thấy tự hài lòng vì cự li phát hiện đã nâng lên trông thấy trung bình 15 km khi bay tập đánh chặn MiG-21 mục tiêu”.
Tác giả đã hiểu được và ghi nhớ những kinh nghiệm trong quá trình đào tạo cũng như qua thực tiễn chiến đấu từng bước trở thành một phi công đáng gờm của không quân nhân dân Việt Nam. Trung tướng Phạm Phú Thái lúc còn đang là học viên dự khóa bay cho đến khi trở thành phi công thì trong tác phẩm ông có nhắc đến và luôn ghi nhớ lời thầy Sviklist: “phi công không có lần thứ hai để sửa chữa khuyết điểm đâu”. Hay phía cuối của sách cũng đã trích một câu nói mà ông tin tưởng vào mỗi người lính phi công trẻ vì ông cũng đã từng phải trải qua để trở thành một anh lính bay giỏi như vậy “Binh nhất hay trung úy cũng đều là người lính cầm súng, cầm cần lái, cũng đều đánh nhau như thế cả”.
Ông không phân biệt binh nhất hay trung úy ai cũng đều là lính mà là lính thì phải chiến đấu để phụng sự cho tổ quốc là lý tưởng kiên quyết cần có và đặc biệt là ở mỗi người lính của cụ Hồ. Qua lời kể của trung tướng Phạm Phú Thái thời đó tuyển học viên dự khóa bay đều trải qua những quá trình khắt khe nhất,khó khăn nhất,các thanh niên nếu đang học ở trường đại học sẽ được phong hàm cấp úy còn những người học cấp ba thì sẽ được phong hàm binh nhất và trung tướng Phạm Phú Thái là một ví dụ như thế,nhưng quan điểm của ông là binh nhất cũng có thể trở thành một phi công giỏi điều đó đã được ông hiện thực hóa và chứng minh. Chúng ta cũng không thể kể quá nhiều về chiến thắng và vẽ ra một bức tranh quá màu hồng.
Tác phẩm của vị trung tướng có xen lẫn giữa những thành công và những chiến thắng
vĩ đại nhưng cũng có những thất bại và những tính toán sai lệch cũng xảy ra những
tổn thất như ông đã ghi lại cụ thể trong từng trang viết của mình,trong chiến
tranh cũng như trong cuộc sống có được sẽ có mất. Đối phi công thì điều đó càng đúng,càng rõ nhưng Trung tướng
Phạm Phú Thái đã nhìn và tái hiện lịch sử như nó vốn là như thế,khách quan,trung
thực và truyền tới người đọc một triết lí sống : Trong cuộc sống phải có được
và mất,mọi chuyện đều có đúng có sai và chiến thắng nào cũng trả giá bằng thất
bại,chiến tranh thì không có màu hồng chỉ có thắng và thua,hi sinh để thắng thì
điều đó luôn đúng.
Phi công,lực lượng vốn được coi là “lính cậu” nhưng vẫn chỉ là “lính”. Người lính phi công Phạm Phú Thái trước khi tham gia vào đội bay trở thành một người lính lái chim sắt chiến đấu với tiêm kích của địch đều phải trải qua những thử thách. Con người,tính cách của người lính bay cũng được rèn luyện qua những thử thách khắc nghiệt đó,trong cách viết cũng mang đậm chất của một người lính,một sự chân chất nhưng cứng rắn ,lời văn của một phi công khi cầm viết thực sự rất chân thật và gần gũi không quá cao sang và màu hồng nhưng lại thấm và truyền tải rất nhiều thông điệp mà tác giả đã trải qua.
Tác phẩm Lính bay được viết bởi chính người trong cuộc chứ không phải được ghi bởi một nhà văn như hầu hết các hồi ký đã ra trước đó. Trung tướng Phạm Phú Thái đã hơn một lần tự nhận ông không phải nhà văn,không có khiếu văn chương nhưng mỗi dòng văn của ông là sự trải nghiệm của một người lính diễn đạt phần kí ức về những trận chiến, những sai lầm và tình đồng chí không biết làm cho người đọc cảm thấy xúc động và hồi hộp bao nhiêu lần. Đoạn mở đầu: “Tôi – binh nhất, phi công tiêm kích” viết về chuyến xuất kích ngày 10/7/1968 không khí ác liệt của chiến trường Khu 4 và cũng thể hiện rõ quyết tâm của những phi công như người lính trẻ Phạm Phú Thái,những bài học kinh nghiệm đầu tiên trong không chiến,trong nhảy dù thoát hiểm,những ngạc nhiên của đồng chí Huyện đội trưởng huyện Thanh Chương về cái chuyện “cầm cái tầu bay đắt là thế,sao lại chỉ có binh nhất được cơ chứ”,rồi cả những xao xuyến, rung động đầu đời của chàng phi công mới lớn trước cô thôn nữ đến sự cảm động về nghĩa tình quân dân nơi quê hương cách mạng.
Trung tướng Phạm Phú Thái đã phần nào thực hiện được ước muốn
của mình khi viết tác phẩm “ lính bay” với
tâm nguyện tri ân các Liệt sĩ,thể hiện lòng biết ơn với những người thầy,người
đồng đội còn sống giờ đã đều ở cái tuổi “ thất thập cổ lai hy” và chỉ mong sao
lính bay giúp cho các thế hệ trẻ phi công sau này lấy ông là động lực và sự trưởng
thành của ông với nghề bay để từng bước hoàn thiện bản thân,tích cóp được điều
gì đó cho riêng mình về cuộc sống cũng như lí tưởng mà mỗi người lính cầm cần
lái phải có trách nhiệm với tổ quốc mà bao thế hệ cha anh đã hi sinh để có được
cuộc đời thật đẹp cho các thế hệ sau này.
Người lính bay không phải khô khan chỉ có chiến đấu và chiến đấu mà họ còn cảm nhận được có những vẻ đẹp,chỉ có thể cảm nhận từ trên cao,khi những người cầm cần lái điều khiển những con chim sắt tung cánh và chinh phục bầu trời . Có hai nguồn động lực cơ bản mà mỗi phi công phải đối mặt đó là nỗi sợ và niềm vui. Khi đối mặt với sợ hãi thì chúng ta quay lưng lại với cuộc đời . Khi vui,chúng ta mở lòng đón nhận tất cả với niềm nhiệt huyết, sự hào hứng và chấp nhận. Chúng ta cần học yêu bản thân đầu tiên,yêu tất cả những hào quang và khuyết điểm. Đối với mỗi phi công nếu không vượt qua được những thử thách thì sẽ không thể mở ra toàn bộ khả năng của mỗi một người lính sở hữu hay tiềm năng sáng tạo. Mỗi người lính bay cũng thế họ cũng phải trải qua những cảm xúc như vậy nhưng họ có đam mê và lí tưởng thì những thử thách kia không thể làm khó được họ. Phong độ không phải là thứ mà mỗi chúng ta đều sở hữu mà là thứ thu được qua thử thách. Và mỗi phi công thu được nó nhờ chiến thắng những trận chiến nhỏ với danh dự của một người lính cụ Hồ, mỗi người lính sẽ không bao giờ làm được gì trên thế gian này mà không có lòng can đảm. Đó là phẩm chất tốt nhất mà bắt buộc mỗi người lính phải có và thậm chí là nhiều.
Bản thân các Phi công,vẫn ném mình trong cuộc chiến đó dù như nào đi nữa. Có người chẳng bao giờ thực sự là an phận. Nhiều khi thường liều mạng chống lại số phận mình,vĩnh viễn dũng cảm đặt mình ngoài sự chi phối của thần linh. Không nghi ngờ rằng cuộc chiến này là sự tiến hóa và thích nghi,bởi nó ủng hộ kẻ mạnh mẽ can trường,quyết tâm và tính kỷ luật. Con đường chiến đấu không những thời chiến lẫn thời bình còn dài và gian khó mỗi một lính bay ở đoạn đầu của cuộc hành trình cứ tưởng tượng tất cả những điều mình sẽ học,tất cả những người đồng đội sẽ gặp,tất cả những trải nghiệm bạn sẽ có. Hãy thấy biết ơn rằng con đường dài và đầy thử thách.
Nhà báo Lại Văn Sâm được mời làm người dẫn chương trình cho buổi ra mắt hồi kí lính bay, anh coi đây là vinh hạnh lớn nhất trong đời mình. Từ thời học sinh,Lại Văn Sâm đã vô cùng ngưỡng mộ phi công Việt Nam. Trong hình dung của anh lúc ấy, phi công là những người rất cao sang,đẹp trai,cao to,khỏe mạnh,sử dụng những khí tài hiện đại nhất thế giới, đó là những “lính cậu”.
"Thượng tướng, anh hùng phi công Phạm Thanh Ngân, nguyên Ủy viện Bộ Chính trị,phát biểu với những ý chính trong buổi lễ ra mắt "lính bay": Thích ở chỗ là đúng văn của Phạm Phú Thái, phong cách đích thực của Phạm Phú Thái, đúng chất của anh ấy. Cách trình bày không theo một trật tự nào – đồng chí Thái xông thẳng vào một ký ức bi kịch nhất,sâu sắc nhất của bản thân có lẽ không bao giờ quên được".Đây cũng là bài học sâu sắc nhất của đời phi công. Về văn chương,rất đa dạng, phong phú, lúc thì kể chuyện, lúc thì như là tổng kết, có lúc lại như đoạn tiểu thuyết, rất lãng mạn, khác hẳn các cuốn hồi ký khác, đọc thấy cuốn hút. Nhưng có một thực tế “đến bây giờ mới được nói kỹ” rằng đây chính là thời kỳ những cánh én của không quân Việt Nam âm thầm làm nhiệm vụ: Đánh đuổi máy bay Mỹ xâm phạm không phận,chi viện cho chiến trường miền Nam,chiến trường Lào,tìm cách xua đuổi máy bay B52 khỏi các khu vực chiến lược,các chiến trường quan trọng,sẵn sàng sử dụng chiếc tiêm kích Mig 21 như một máy bay cường kích,mang bom, tên lửa chi viện cho các chiến dịch tiến công trên bộ.
Mỗi người lính họ là thế và lính bay lại càng thế sự chân chất,có chút hồn nhiên trong cuộc sống nhưng lại trở thành những trái tim gan lì và sắt đá nhất khi ngồi vào tiêm kích và sẵn sàng lên bầu trời để chiến đấu cho tổ quốc thân yêu của mình như trung tướng Phạm Phú Thái đã nói trong cuốn hồi kí về những khoảng kí ức khi làm lính bay của ông.
Tác giả: Đình Tú - Bookademy
------------
Theo dõi fanpage của
Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn
Tham gia cộng đồng Bookademy để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị, đăng ký CTV tại link: https://goo.gl/forms/7pGl3eYeudJ3jXIE3
