Không nổi tiếng cũng
đâu có sao! của tác giả Lương Nguyễn An Điền như tách cà phê nóng hổi sưởi ấm
tâm hồn ta trong những lúc hoang mang, bất định. Thành công đôi khi không cần
quá nhiều ánh hào quang hay sự công nhận. Một cuộc đời bình thường nhưng không
tầm thường cũng đã rất đỗi tuyệt vời.
Tuổi trẻ là quãng thời gian đẹp nhất của đời người. Khi ấy ta có đủ năng lượng và sức khỏe để đón nhận những khó khăn, thử thách. Ta có nhiều mơ mộng về hoài bão về tương lai. Một cuộc sống thành công theo số đông định nghĩa là khi ta trở thành một ai đó nổi tiếng, được báo đài tung hô và gọi mời, là khi ta có thể biến thành siêu nhân “cứu rỗi cả thế giới”. Áp lực đồng trang lứa cùng sự phát triển mạnh mẽ của truyền thông có phải chăng là một trong những yếu tố tác động đến ý thức hệ của giới trẻ. Được truyền cảm hứng từ bài báo với tiêu đề “You’ll Never Be Famous – And That’s OK”, cuốn sách “Không nổi tiếng cũng đâu có sao!” của tác giả Lương Nguyễn An Điền là tổng hợp những bài viết về niềm trăn trở, trải lòng của anh dành cho thế hệ trẻ. Hình ảnh của bác nhân viên già tiệm sách, của người cha hạnh phúc với công việc đủ nuôi vợ và con để lại trong lòng người đọc sự bình yên đến lạ thường. Siêu nhân không ở đâu xa xôi mà chính là những người bạn, người thân xung quanh mình.
Chương
1: Bình thường chứ
đâu phải tầm thường
Khi được hỏi về bí quyết
để trở thành tổng thống, ông Obama đã chia sẻ với người trẻ rằng các bạn đừng
quá bận tâm về việc mình muốn là ai mà hãy chú trọng xác định rõ mình muốn làm
gì. Nếu luôn tận tâm và tử tế với những lựa chọn của mình, chắc chắn bạn sẽ nhận
lại được sự tôn trọng của mọi người. Tuổi trẻ của vị tổng thống tuyệt vời này
cũng đã có quãng thời gian lông bông vô định. Cho đến khi ông quyết định sẽ có
một ngã rẽ trong con đường sự nghiệp của mình, ông mong muốn được giúp đỡ nhiều
hơn nữa người nghèo ở Chicago. Những câu hỏi về việc gây quỹ để cải thiện nhu cầu
giáo dục và nhà ở cho cộng đồng luôn luôn đau đáu trong ông. Đó là cách Barack
Obama dần bước chân vào con đường chính trị.
Hai chữ “lãnh đạo” nghe
thật hào nhoáng và có phần “đao to búa lớn”. Nhưng thật ra nó lại vô cùng đơn
giản và bình dị. Lãnh đạo thực thụ là người luôn đồng cam cộng khổ cùng đội
nhóm của mình, là người đầu tiên “hứng mũi chịu sào” và lãnh trách nhiệm về phía
bản thân. Sự xuất chúng của họ đều bắt nguồn từ những đam mê và khát vọng được
đóng góp nhiều hơn nữa cho xã hội.
Một lần vào dịp Tết,
tác giả đã xem một vở kịch rất đặc biệt có tên là Sài Gòn có một ngã tư tại sân khấu Hoàng Thái Thành. Xuyên suốt những
phân cảnh, đạo diễn tài ba Thành Hội đã lồng ghép vào những gương mặt diễn viên
quần chúng mới lạ. Sự xuất hiện của họ được sắp đặt hết sức “duyên” và hài hòa,
tạo nên cho tác phẩm những màu sắc thật hài hước. Hỏi ra thì mới biết những con
người này chính là đội ngũ hỗ trợ sau tấm màn nhung. Vai diễn ngày hôm nay của
họ như một lời tri ân của đạo diễn đến những đóng góp miệt mài, lặng thầm suốt
những năm qua. Một vở kịch thành công không chỉ phụ thuộc vào kịch bản hay, diễn
viên giỏi mà còn cần đến cả một ê-kip đứng đằng sau cánh gà. Mọi thứ chắc hẳn sẽ
không suôn sẻ nếu vắng bóng cô phục trang ủi từng cái áo cho diễn viên, cả anh
cảnh trí hùng hục làm việc trong bóng tối khi sân khấu tắt đèn chuyển cảnh nữa…
Vậy mới thấm thía hơn nữa vẻ đẹp của sự bình dị và lặng thầm. Mỗi chúng ta đều
là diễn viên chính trong vở kịch của cuộc đời mình. Đôi khi nhiệm vụ cần phải
làm đó là ẩn sau và làm tốt những công việc được giao. Nâng đỡ người khác lên
trên đôi vai của mình cũng là cách để bạn trở nên vĩ đại hơn nữa.
Không giáo điều hay nhiều
triết lý sâu xa, tác giả đã dẫn dắt người đọc trở về thực tại với những câu
chuyện thật bình dị và giản đơn. Phải đi nhiều trải nhiều mới cảm hết được cái
hạnh phúc được làm người bình thường.
Đó là chuyến bay đêm từ
Quảng Bình đến TP.HCM, ngồi kế bên anh lại một đại ca xăm trổ với gương mặt rất
ư là ngầu. Ban đầu cảm thấy hơi e ngại nhưng khi bắt chuyện với vị hành khách
này anh mới nhận ra rằng đây chính là vị soái ca bước ra từ trong chuyện ngôn
tình. Soái ca đã đi xuất khẩu lao động sang Đài Loan được ba năm. Ban đầu anh
đi một mình, sau đó một năm thì vợ anh cũng sang để lại hai con cho ông bà
nuôi. Đi làm nhiều chèn ép và khổ cực nhưng được cái hai vợ chồng đã dành dụm
được một số tiền để gửi về cho ba mẹ, cho hai con.
Cái cảm giác cứ tới tháng chuyển tiền về nhà nó sướng vô cùng.
Chia tay nhau tại sân
bay, hình ảnh của người con/người chồng/người cha với dáng đi dềnh dàng, vai
hơi trễ xuống vì gánh nặng mưu sinh mãi khắc sâu trong lòng tác giả. Đôi mắt rực sáng khi nhắc đến vợ đến con của
người đàn ông này toát lên một vẻ đẹp lấp lánh đến lạ thường.
Một anh bạn đồng nghiệp
của tác giả tên là Calvin rất thích phỏng vấn những nhân vật đầy chất đời thường
để làm tư liệu viết báo. Bởi lẽ anh cho rằng những câu chuyện thường nhật và
bình thường này tuy thầm lặng nhưng sức lan tỏa lại rất lớn. Calvin có thể ngồi
hàng giờ để say sưa kể về câu chuyện cùng nhậu tới bến với anh thợ sửa xe, hay
câu chuyện anh người Mỹ chạy xe tông nát quầy cà phê ven đường nhưng cuối cùng
chỉ nhận lại cái vỗ vai thân tình của khổ chủ: “Chuyện nhỏ. Xui thôi mà.”. Cái hồn mộc mạc và chân chất của người
Việt Nam thật có sức hút đến khó cưỡng.
Lúc còn làm việc chung, đôi khi Calvin cũng quay sang “bụp” luôn tôi khi tôi bị bí đề tài. Anh chỉ luôn lý do: “Mày cứ nghĩ tới những cái đề tài gì to tát là còn bí dài; cứ chạy ra đường, quan sát từng góc nhỏ, từng con người mà mày cho là bình thường nhất. Tao đảm bảo sẽ có cái hay. Tại sao cứ phải có cái gì hoành tráng hay nhân vật nổi tiếng trong bài? Càng nổi tiếng sẽ càng bị khai thác nhiều. Mà càng bị khai thác nhiều thì bài mày viết càng khó có cái riêng”
Cuộc sống ngày càng
phát triển và hiện đại. Đôi khi vì mải mê chạy theo những thứ hào nhoáng bên
ngoài mà chúng ta lại quên mất vẻ đẹp của một cuộc sống bình thường. Bình thường
nhưng đâu phải là tầm thường. Hạnh phúc cũng không phải là thứ quá to lớn mà
luôn tồn tại trong chính bản thân của mỗi người.
Chương
2: Cuộc đời giản
đơn nhưng đầy phẩm giá
Thời tác giả còn theo học
tại trường Báo chí Columbia, thầy Hiệu trưởng là ông Steve Coll chỉ có bằng Cử
nhân Tiếng Anh và lịch sử. Đây là điều nếu ở Việt Nam có thể sẽ bị công luận ném đá tơi tả. Tuy
nhiên về kinh nghiệm trong nghề, ông đã hai lần được nhận giải thưởng danh dự
Pulitzer, đồng thời còn là tác giả của hàng loạt những bài viết có tầm ảnh hưởng
sâu rộng đến cộng đồng. Suy cho cùng, người thầy muốn truyền lại nghề cho học
trò thì bằng cấp cũng chỉ là phần nổi của tảng băng, còn lại phần lớn vẫn cần đến
bề dày kinh nghiệm, phải lăn lộn, trải qua hết những cung bậc cảm xúc với công
việc thì mới có những trải nghiệm thực tế đáng quý để truyền lại với học viên. Những năm
theo học tại trường Columbia, tác giả đã được học những điều thực tế như vậy.
Các khái niệm phức tạp sẽ có thể tự nghiên cứu ở nhà, còn lên trường chỉ học những
thứ thật giản đơn. Thế giới dù có thay đổi chóng mặt đến đâu thì những kiến thức
căn bản luôn là thứ giúp bạn tiến lên phía trước
Bên cạnh những kiến thức
và kỹ năng thì sự tử tế với nghề, với bản thân và đồng nghiệp sẽ là chìa khóa
giúp bạn trở nên khác biệt với mọi người. Trong một lần sang New York chơi, nghệ
sĩ kịch Ái Như được xem biểu diễn nhạc trên tàu điện ngầm. Chị say sưa xem và gửi
đến cho họ những tràng pháo tay nồng nhiệt. Nhạc kịch Les Misérables nghệ sĩ Ái
Như đã thuộc nằm lòng, nhưng khi được đi xem vở kịch này ở Broadway thì chị vẫn
giữ vẹn nguyên được cái cảm xúc bỡ ngỡ và choáng ngợp. Chị đã khóc khi thấy những
đồng nghiệp của mình được làm việc trong điều kiện môi trường tuyệt vời, khóc
vì biết sẽ chẳng bao giờ mang được những điều này về Việt Nam. Nhưng khi vãn kịch
chị vẫn đứng lên và vỗ rát cả tay với tất cả tấm lòng và sự ngưỡng mộ của mình.
Dù ở trong bất cứ hoàn cảnh nào, nghệ sỹ Ái Như vẫn luôn thể hiện được sự tôn
trọng với đồng nghiệp. Hơn cả sự nổi tiếng, một cuộc đời đầy tư cách và phẩm
giá chính là điều giúp chị trở nên gần gũi và được khán giả thương mến.
Trong các buổi tư vấn nộp
hồ sơ du học, câu hỏi luôn được rất nhiều người quan tâm đó là, cách chọn người
viết thư giới thiệu sao cho tạo nên được sự khác biệt giữa hằng hà sa số những
hồ sơ chất lượng. Bà Rebecca Sabky, Giám đốc Tuyển sinh Quốc tế của Đại học
Dartmouth (Mỹ) đã chia sẻ, hàng năm bà phải đọc trên dưới 2.000 bộ hồ sơ ứng
tuyển trên khắp thế giới. Giữa những khuôn mặt sáng giá đó, sự tử tế và lòng tốt
bụng sẽ là một tiêu chí “nếu ứng viên có sẽ rất ăn tiền”. Đó là câu chuyện về bộ
hồ sơ của một cậu học sinh đến từ New Zealand. Em này được đánh giá là một người
thông minh, được thầy yêu bạn quý và cũng tham gia rất nhiều chương trình hoạt
động ngoại khóa. Tuy nhiên, điều tạo nên được ấn tượng đối với Hội đồng Tuyển
sinh đó là lá thư giới thiệu do người
lao công trong trường em theo học viết. Cậu học trò này là người duy nhất trong trường biết tên từng
thành viên trong đội tạp vụ. Em luôn cư xử lễ phép, chân thành với những người
xung quanh kể cả khi nắm giữ chức vụ gì, nổi tiếng hay quyền lực đến đâu. Người
lao công bày tỏ, bác luôn ủng hộ bạn học sinh này vì sự chín chắn, sâu sắc của
em. Những tình cảm chân thành của bác đã chạm được tới trái tim của người đọc.
Năm ấy cậu bé đã trúng tuyển với số phiếu tuyệt đối từ hội đồng. Hơn 15 năm
qua, đây là lần đầu tiên họ nhận được một lá thư được viết bởi bác lao công.
Đôi khi chúng ta vẫn thường quan niệm rằng một hồ sơ xịn phải có lời giới thiệu
từ những người nổi tiếng lấp lánh. Tuy nhiên, người thân, bạn bè gần gũi với
chúng ta nhất mới có thể khắc họa rõ được
những nét tính cách nổi bật của ta. Đâu cần phải quá hoàn hảo, hồ sơ của bạn vẫn
tỏa sáng theo cách của riêng mình!
Một người biết đích thực giá trị của giản đơn chắc chắn phải kinh qua mọi quá trình “phức tạp” gian khổ. Một nhà báo giỏi nghề chắc chắn bài viết phải rất trong sáng rõ ràng và coi những con chữ, câu văn cầu kỳ phức tạo nhưng rỗng tuếch là kẻ thù. Một người đủ tinh tế và trải đời thì sẽ thật sự tin là được sống một cuộc đời bình thường đã là hạnh phúc. Bình thường chứ không phải là bất thường. Bình thường chứ đâu phải là tầm thường.
Chương
3: Không nổi tiếng
cũng đâu có sao!
Sống một cuộc đời bình
thường và có ích đã là một điều cực kỳ hạnh phúc. Tuy nhiên, đây cũng không phải
là cái cớ để bạn chấp nhận sự làng nhàng và trung bình. Một cuộc đời viên mãn có
nên chăng phải được bắt nguồn từ niềm lạc quan và sống trọn vẹn với hiện tại,
luôn biết nắm bắt những cơ hội xung quanh. Khi chuẩn bị sang nhập học ở New
York, tác giả đã nhận được một lời khuyên của tiền bối đi trước, đó là “làm rùm
beng lên”. Sống và làm việc hết mình, để mọi người biết đến năng lực của mình.
Điều này có thể không đảm bảo rằng họ sẽ
nhớ đến bạn, nhưng cũng vẫn hơn là ngồi yên bất động và để bản thân bị trôi vào
quên lãng. Ra ngoài và xây dựng mối quan hệ mới, có thể là nguồn cơn bắt đầu những
“oan gia nghiệp chứng” nhưng cũng có thể là cơ hội nghề nghiệp thay đổi cả phần
cuộc đời còn lại của bạn. Ngay từ thời còn là sinh viên năm 3, nhờ vào niềm đam
mê và sự đầu tư nghiêm túc vào biên phiên dịch mà tác giả đã có cơ hội được cộng
tác cùng Thanh Niên News. Và khi đã viết được một cuốn sách để đời, tác giả
cũng cần phải có một khoảng thời gian trước đó để ấp ủ những gì mình muốn chia
sẻ. “Vận mệnh” hay “số phận” suy cho cùng vẫn do chính bản thân mình nắm giữ.
Việc của bản thân là sống trọn vẹn và hết mình với hiện tại, còn danh tiếng và
sự công nhận là những thứ sẽ đến sau.
Đây chính là phần thưởng dành cho những ai luôn tử tế với bất cứ công việc mà
mình làm mà không bị những thứ hào quang này ám ảnh quá mức.
Ai cũng biết có nhiều bất công trên đời. Nhưng, nếu nhìn vào phần đầy, cuộc đời nhất định sẽ công bằng với những ai tử tế với chính đam mê của mình.
Lời khen dù với bất kỳ
mục đích nào cũng như cơn gió thổi mát tâm hồn ta. Đây có thể là động lực giúp
chúng ta nỗ lực và vươn xa hơn nữa. Đối với tác giả, khi đã sống đủ lâu và đủ
sâu trên đời, mỗi khi nhận được lời khen thì đã cảm thấy bớt sướng mà bắt đầu tự
ngồi nhận thức lại đây là “khen thiệt lòng hay xã giao”. Đến hiện tại, thì lời
khen có thể làm anh áy náy nhiều hơn. Áy náy vì phải chăng hồi đó chỗ này mình
làm khác đi một chút, chỗ kia chỉn chu hơn thì mọi thứ sẽ tốt hơn nữa. Lời khen
như một quán cà phê nhỏ ven đường để ta dừng chân nghỉ ngơi cho bớt mệt. Sau
khi đỡ mệt thì việc cần làm tiếp theo là phân tích lại những thứ đã làm tốt và
chưa tốt. Để những lần kế sẽ tốt hơn những lần trước. Chúng ta vì thế sẽ tiến bộ.
Lời khen là điều nên và cần có. Nhưng cũng có rất nhiều người vì điều này mà ám
ảnh đến quá mức. Suy cho cùng lời khen cũng như status trên Facebook, lướt ngón
tay thì mọi thứ trôi tuột rất nhanh. Đặc biệt, lời khen trên mạng xã hội lại
càng phải coi lại. Vì theo một nghiên cứu khoa học của trung tâm Pew (Mỹ), những
người hay vô bình luận bài đăng của mình đều là những người đồng ý với mình,
còn những ai không đồng ý (hoặc không quan tâm) thì sẽ chọn cách phớt lờ hoặc
không thèm nói tới. Điều này là một trong những nguyên nhân khiến những lời
khen trên mạng sẽ thiếu đi sự khách quan.
Kết
Chúng ta sống và làm việc suy cho cùng cũng vì hai chữ “Hạnh phúc”. Hạnh phúc thực sự là gì? Tôi cũng không biết nữa, chỉ biết rằng nó vẫn luôn tồn tại trong mỗi chúng ta. Trong hành trình đi tìm sứ mệnh của cuộc đời, chỉ mong rằng cả bạn và tôi đều kiếm được niềm vui đích thực trong cuộc sống. Sống là mình, vì mình mà không cần đến những chức vụ, nhãn mác đính kèm theo.
Tác giả: Ngọc Ấn - Bookademy
-----