“Mỗi người đều chỉ có thể đạt đến một giới hạn nhất định”
– là một suy nghĩ đã ăn sâu vào tiềm thức của nhiều người. Nhưng không phải
Jonh C. Maxwell. Với mong muốn gạt bỏ những định kiến trói buộc con người, ông
đã viết cuốn sách Không giới hạn để
chia sẻ về hành trình giải phóng năng lực con người của mình.
Đã bao giờ bạn quyết
tâm làm một việc nhưng lại bỏ cuộc vì nhụt chí trước những lời nghi ngờ của
người quen? Đã bao giờ bạn khao khát làm một điều gì đó nhưng lại gạt đi vì không
tin vào năng lực của chính mình? Jon C. Maxwell gọi những suy nghĩ đó là những
“chiếc mũ” mà bạn và người xung quanh đội lên đầu chính bạn. Qua cuốn Không giới hạn, John bày tỏ niềm tin tưởng
và khao khát giúp bạn vứt bỏ những “chiếc mũ” đó, khám phá, nâng cao năng lực của
bản thân.
Tôi nghĩ tự nhận thức về bản thân là thứ hiếm có nhất ở
con người
_ Elizabeth Edwards _
1.
Nhận
thức: Hãy rũ bỏ những giới hạn năng lực của bản thân
Theo John, cách thức
để tối đa hóa năng lực được gói trong công thức:
NHẬN THỨC + KHẢ NĂNG + LỰA CHỌN = NĂNG LỰC TỐI ĐA
Thách thức năng lực
bắt đầu với quá trình nhận thức. Một tư duy tích cực sẽ giúp bạn bứt phá những
giới hạn và giữ vững niềm tin vào chính mình. Trước khi dấn thân vào hành trình
đột phá giới hạn, tác giả có hai lưu ý quan trọng:
1, Thay đổi không
cần phải lúc nào cũng to tát để đạt hiệu quả
2, Cần thay đổi để
vươn tới năng lực tối đa.
Chuyện cái chảo rán
Một ông cụ nhìn thấy một
cậu bé đang câu cá liền tiến tới quan sát. Lúc này, cậu bé đã bắt được hai con
cá nhỏ, nhưng khi ông cụ lại gần, cậu bé lại bắt được con cá to.
“Tuyệt quá”, ông cụ nói
khi cậu bé đang gỡ con cá khỏi lưỡi câu. Nhưng rồi cậu bé ném con cá trở lại mặt
nước.
“Cháu làm gì vậy?”, ông cụ
thốt lên. “Con cá to như thế mà.”
“Vâng,” cậu bé trả lời,
“nhưng chiếc chảo rán của cháu chỉ rộng khoảng 24cm thôi.”
Một câu chuyện hài
hước nhưng liệu bạn có nhận thấy ý đồ của John ở đây không? Suy nghĩ của một
người sẽ quyết định giới hạn của người đó. Năng lực của bạn chưa được mặc định
sẵn và luôn có cơ hội để phát triển ngay cả khi bạn đã chạm đến một ngưỡng tuổi
nào đó.
Con người hay nghĩ một vài hạn chế mà mình đã trải qua trong quá khứ là vĩnh viễn. Hoặc tin vào những nhận xét về hạn chế chúng ta thực ra không có. Chính những điều đó ngăn cản chúng ta theo đuổi những hoài bão của bản thân và việc ta cần làm là phá bỏ những ý nghĩ đó.
Những chiến mũ bạn không thể cởi bỏ
Mình khá thích những
suy nghĩ trong phần này của cuốn sách. Tuy Không
giới hạn là một đầu sách self-help song điều đó không có nghĩa là cuốn sách
cổ vũ bạn bỏ qua hiện thực mà chạy theo những mong muốn viển vông. Có thể John
C. Maxwell muốn giúp mọi người bứt phá những giới hạn của chính mình nhưng ông
ý thức rất rõ có những điều không thể thay đổi và có những chiếc mũ bạn không
thể cởi bỏ.
Vậy nên khi nghĩ về
những chiếc mũ đó, hãy nhận thức và chấp nhận chúng.
Chiếc mũ thiên bẩm
- Nơi bạn được sinh ra.
- Gia đình của bạn.
- Đặc điểm khi sinh ra.
Chiếc mũ cuộc sống
Cuộc sống là một
chuỗi những điều không thể dự đoán. Chúng ta có thể bị tai nạn, mắc bệnh tật, mất
đi những người mình thương yêu,… Chúng ta phát hiện ra mình không có tài năng
hay khả năng để đạt được ước mơ. John gọi đó là “những chiếc mũ cuộc sống”.
Những chiếc mũ bạn có thể vứt bỏ
Đối với tôi, cám dỗ lớn
nhất là cảm giác thỏa mãnm hài lòng với cuộc sống này.
_ Nick Vujicic _
Hầu hết chúng ta
chưa đat đến khả năng của mình, chưa chạm tới giới hạn của bản thân. Vậy nên đừng
để những chiếc mũ sau cản trở bạn:
Những chiếc mũ người khác đội lên đầu bạn
Bạn chỉ sống một lần
nên đừng để những người khác sống hộ cuộc đời của bạn. Ý kiến của người xung
quanh bạn có thể sử dụng như một công cụ tham khảo nhưng điều đó không có nghĩa
họ sẽ hiểu bạn hơn bạn hiểu chính mình và xác định tiềm năng của bạn.
Những chiếc mũ bạn tự đội lên đầu
Mình rất thích quan điểm này của sách: Khi bạn tự giới hạn chính mình, điều đó cũng có nghĩa bạn tự buộc mình chỉ có thể dừng lại ở đây. Jonh chia sẻ ông đã từng tự đội lên đầu mình những chiếc mũ như:
- Tìm kiếm sự chấp thuận từ người khác: Nếu bạn muốn là người lãnh đạo, thì đừng cố tìm sự hài lòng từ tất cả mọi người.
- Sống trong môi trường giới hạn: Những người xung quanh bạn không có niềm tin vào bản thân, an phận thì cũng không có nghĩa bạn nên sống như vậy.
- Có ít hình mẫu thành công.
Nới lỏng những chiếc mũ
Thay đổi chưa bào
giờ là dễ dàng nhưng bạn phải tin vào chính mình, tin rằng mình sẽ vượt qua những
thách thức mà cuộc đời mang tới cho bạn.
2.
Khả
năng: Phát triển 7 loại năng lực sẵn có trong bạn
Thông thường khi
nghĩ đến năng lực, mình và có lẽ nhiều bạn sẽ nghĩ đến những năng khiếu mà một
người sở hữu. Nhưng John thì không. Ông cho rằng có bảy năng lực phổ biến mà ai
trong chúng ta cũng có và tùy vào mỗi người, những năng lực đó sẽ phát triển
khác nhau. Mình đánh giá đây là một tư duy khá hay và tích cực, truyền cảm hứng
cho người đọc.
Năng lực năng lượng – Khả năng phát triển thể chất
Trong chương này,
tác giả đề cập: “Tập trung vào quản lí
năng lượng thay vì quản lí thời gian”. Khi nhìn tiêu đề này mình đã rất bất
ngờ vì mình cho rằng biết kiểm soát quỹ thời gian là một trong những kĩ năng
thiết yếu nhất nếu muốn đạt được thành công. John không phủ nhận điều này nhưng
ông cho rằng năng lực là thứ có thể gia tăng nhưng thời gian bạn sống thì
không. Vậy nên nếu muốn làm nhiều việc hơn và tạo ra ảnh hưởng lớn thì bạn cần
gia tăng năng lực năng lượng của bản thân.
Thứ đo lường cuối cùng của
cuộc sống không phải lượng thời gian chúng ta sống trên hành tinh này, mà là
chúng ta đầu tư bao nhiêu năng lượng vào quãng thời gian ấy.
_ Jim Loehr và
Tony Schwart, sách “The Power of Full Engagement”
Ngoài ra, tác giả còn trình bày Nguyên tắc
“3R” (Requirement (Yêu cầu), Return (Lặp lại), Reward (Phần thưởng)) và loạt
câu hỏi giúp bạn khám phá bản thân và gia tăng năng lực năng lượng.
Năng lực cảm xúc – Khả năng kiểm soát cảm xúc
Jonh định nghĩa:
“Năng lượng cảm cúc là khả năng đương đầu với nghịch cảnh,
thất bại, chỉ trích và áp lực một cách tích cực.”
Từ khái niệm này
và những trải nghiệm của ông, John đưa ra 7 hành vi của người mạnh mẽ. Trong mỗi
hành vi này, tác giả đều phân tích ra lợi ích của những hành vi này, lí do bạn
nên thực hiện và cách thức để đạt được.
Năng lực tư duy – Khả năng tư duy hiệu quả
Vị
trí của bạn hôm nay là do tư duy mang đến. Vị trí của bạn ngày mai cũng vậy.
_ James Allen _
Ở chương này, tác giả đưa ra 5 lí do để hiểu vì sao tư duy rất quan trọng:
- Mọi thứ bắt đầu từ tư duy.
- Điều bạn nghĩ quyết định bạn là ai. Bạn là ai quyết định việc bạn làm.
- Tư duy quyết định vận mệnh của chúng ta. Vận mệnh quyết định di sản của chúng ta.
- Những người đứng đầu có tư duy khác biệt.
- Chúng ta có thể thay đổi cách nghĩ của mình.
Từ đó, ông đưa ra
các cách nâng cao năng lực tư duy như: coi trọng tư duy tích cực, viết ra suy
nghĩ, lưu trữ những suy nghĩ đó,… Ngay từ tiêu đề (ví dụ như “Đặt câu hỏi về
suy nghĩ – Mở rộng tư duy”), ông đã chú thích rõ tác động của cách hành động tới
hướng tư duy của bạn. Mình thích điều này vì tính chất đi thẳng vào trọng tâm,
vạch rõ lợi ích đạt được.
Năng lực con người – Khả năng xây dựng các mối quan hệ
Tiềm
năng của một người là do những người thân tín nhất với anh ta quyết định
_ John C. Maxwell, sách “21 nguyên tắc vàng của nghệ
thuật lãnh đạo”
Mình tin là không
cần bàn nhiều các bạn cũng biết những lợi ích to lớn mà các mối quan hệ có thể
đem lại cho bạn. Đây là loại năng lực mà mình tò mò nhất trong cuốn sách.
Trong cuốn Không giới hạn, Maxwell đề cao việc nâng
cao năng lực con người thông qua việc trân trọng và đối xử tốt với những người
xung quanh bạn. Đặc biệt, hãy kết thân và duy trì quan hệ gần gũi với những người
bạn cảm thấy đem lại năng lượng và động lực cho bạn. Hãy đặt mình vào vị trí của
người khác để hiểu động cơ cũng như tình cảm, tư duy của họ. Đừng giới hạn bản
thân với tư duy: “Tôi không giỏi giao tiếp” vì tương tác giữa người – người là
một bản năng của mỗi chúng ta. Đây là một loại năng lực có thể rèn luyện.
Năng lực sáng tạo – Khả năng nhìn thấy các phương án
và tìm ra câu trả lời
“Luôn có nhiều hơn
một câu trả lời” – Đó là chìa khóa làm nên năng lực sáng tạo của John C.
Maxwell. Sự sáng tạo luôn cần có thời gian, sự kiên nhẫn và thử nghiệm. Hãy buông
bỏ những thành quả của hôm qua vì nó sẽ kìm hãm sự sáng tạo hôm nay của bạn.
Ngoài ra hãy đề nghĩ những người sáng tạo giúp bạn.
Mình rất ấn tượng
với tư duy này của tác già: “Tôi cảm thấy thoải mái với ý tưởng nửa vời”. Thông
thường khi suy nghĩ về một ý tưởng mới, người ta hay có xu hướng giữ chặt nó
trong đầu, không chia sẻ vì sợ những lời chê, những lời từ chối. John cũng từng
như vậy nhưng rồi một câu chuyện đã làm thay đổi đời ông. Một người đàn ông mà
John kính trọng đã nhờ John tư vấn và cho ông ấy động lực thông qua một ý tưởng
mới nảy ra. Từ đó, John đã phát triển ra công thức 3-E về sự sáng tạo.
Năng lực hiệu suất – Khả năng mang lại các kết quả
Mọi thứ đáng giá
trong cuộc sống – mọi thứ bạn khao khát đạt được – đều ở trên đỉnh núi. Trong
chương này, John chỉ ra 9 nguyên tắc của những người có hiệu suất cao và chia sẻ
câu chuyện của Paul Martinelli – Tổng Giám đốc của John Maxwell Team.
Năng lực lãnh đạo – Khả năng thúc đẩy và dẫn dắt người
khác
John C. Maxwell từng
được hai tờ báo lớn – Business Insider và
Inc đề cử là nhà lãnh đạo có tầm ảnh
hưởng nhất thế giới nhưng ông chưa bao giờ cảm thấy mình là chuyên gia trong
lĩnh vực này.
Đây là phần mình
thích nhất của cuốn sách. Maxwell chia sẻ về kinh nghiệm của mình khi nghe Liz
Wiseman – cựu CEO của Oracle và hiện là chủ tịch Tập đoàn Wiseman nói về hai mặt
của đồng xu lãnh đạo. Những người lãnh đạo xuất chúng bên cạnh khả năng thúc đẩy
người khác và đem lại hiệu suất công việc thì họ cũng đồng thời lấn át người
xung quanh, khiến những người đó phụ thuộc vào mình. Sau đó, ông đưa ra 4 lời
khuyên giúp gia tăng năng lực lãnh đạo.
3. Lựa chọn: 12 việc làm giúp tối ưu hóa năng lượng bản thân
Bạn không thể thoát khỏi
trách nhiệm của ngày mai bằng cách trốn tranh nó ngày hôm nay.
_ Abraham Lincoln _
Nếu như nhận thức là thứ ta học được, khả năng là thứ chúng ta sinh ra đã có thì lựa chọn vừa là thứ chúng ta học được, vừa là món quà chúng ta sinh ra sở hữu. Tác giả đưa ra cách tối đa hóa năng lực bằng cách đưa ra lựa chọn trong 10 lĩnh vực chính.
- Năng lực nhân cách – Lựa chọn tự chịu trách nhiệm về cuộc sống của mình
- Năng lực nhân cách – Lựa chọn sống dựa trên các giá trị tốt đẹp
- Năng lực phong phú – Lựa chọn tin rằng luôn có nhiều hơn là đủ
- Năng lực kỷ luật – Lựa chọn tập trung vào hiện tại và theo đuổi đến cùng
- Năng lực có chủ đích – Lựa chọn theo đuổi sự ghi dấu
- Năng lực thái độ – Lựa chọn sống tích cực trong mọi hoàn cảnh
- Năng lực rủi ro – Lựa chọn bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân
- Năng lực tinh thần – Lựa chọn tăng cường niềm tin của bạn
- Năng lực phát triển – Lựa chọn tập trung vào việc bạn có thể đi xa đến mức nào
- Năng lực hợp tác – Lựa chọn cộng tác với người khác
Ở đây mình xin
review chi tiết một chương mình cảm thấy hữu ích nhất với mình: Năng lực kỉ luật.
Bạn là sếp của chính mình
Những người thành
công có tinh thần tự ý thức và tự kỉ luật rất cao. Mọi người đều nhìn thấy
thành công mà không nhận ra 90% những gì dẫn đến thành công đó là vô hình,
nhưng 90% ấy cũng là những thứ biến thành công ấy thành hiện thực. Vậy nên khi
bạn chứng kiến một người xuất chúng, thành đạt, đừng ghen tị hay nghĩ: “Ước gì
mình được may mắn như họ”. Hãy nên nói: “Tôi ước mình có được kỉ luật như họ”.
Cách thức phát triển năng lực kỉ luật
Nhiều người có thói quen coi cuộc sống là phòng chờ. Nhưng thành công thì không bao giờ tìm kiếm chúng ta. Trong phần này, John Maxwell chỉ ra 6 giải pháp để phát triển năng lực kỉ luật:
- Biết điều gì là quan trọng: Nếu bạn sống mà không có mục tiêu cụ thể thì bạn sẽ không có động lực và dẫn đến bạn cũng không phát triển năng lực kỉ luật. Hãy luôn đặt ra các mục tiêu và tự hỏi “Mình khao khát đạt được điều gì?” để xác định các kế hoạch cho cuộc đời.
- Ngừng biện hộ: Đừng bao giờ viện cớ “Tôi chưa thể làm việc này vì tôi không có thời gian” hay “Lát tôi sẽ làm”. Phần lớn những cái “Lát nữa…” đó của bạn sẽ trở thành không bao giờ. Khi bạn thích, bạn sẽ tìm lí do và khi bạn không muốn, bạn sẽ tìm cách viện cớ. Vậy nên khi bạn muốn làm gì, hãy lập tức thực hiện và đừng chần chừ thêm một giây phút.
- Hãy hành độnh trước khi bạn cảm thấy thích nó: Không mấy ai trong chúng ta có thể ngay lập tức đưa mình vào khuôn khổ. Ngay cả John cũng vậy. Ông đưa ra biện pháp giúp cải thiện vấn đề này. Một, hãy nghĩ về hậu quả của việc không hành động. Hai, tập trung làm những điều đúng đắn ngay hôm nay. Ba, buộc bản thân phải chịu trách nhiệm với ai đó trong lĩnh vực mình yếu kém.
- Đừng để phiền nhiễu khiến bạn sao lãng: Hãy lập một to-do list trong ngày và xác định xem nhiệm vụ nào quan trọng và nhiệm vụ nào là thứ yếu.
- Hãy nhận thức về thời gian: Đặt ra các kì vọng cho bản thân cũng như các giới hạn bên ngoài.
- Kiên trì ngay cả khi thất bại: Vấn đề của hầu hết mọi người là hăm hở khi bắt tay thực hiện một ý định nhưng bỏ cuộc sau một thời gian ngắn vì chán nản, không thu được kết quả, gặp thất bại. Thành công là cả một quá trình 10 năm, 20 năm hay thậm chí cả đời.
Kết:
Không giới hạn là
một đầu sách self-help có tư duy ổn và đầy cảm hứng. Điều mình thấy khá hay ho ở
cuốn sách này là tác giả rất thường xuyên đưa vào những hình mẫu người thật, những
trích dẫn trong những cuốn sách đã thay đổi cuộc đời ông. Bên cạnh đó, cuối mỗi
chương, John C. Maxwell đều đặt ra một khung gồm một số câu hỏi để bạn tự chất
vấn bản thân và đối chiếu với cuốn sách, từ đó khai thác những lời khuyên triệt
để. Có một số điều mình không ưng lắm trong cuốn sách là nội dung chưa hoàn
toàn phù hợp với cách giao tiếp, ứng xử của người Việt Nam và có vài điểm mình
không đồng tình hoàn toàn với tác giả. Điểm cộng là lối viết của John rất giàu
nhiệt huyết, thân thiện, dễ cảm và dễ hiểu. Ông cũng thường xuyên kể lại những
câu chuyện thực tế mà ông và người quen từng trải qua và đưa những lời khuyên
hướng thiện cho người đọc. Tổng quan, Không
giới hạn là một cuốn sách phù hợp để bạn đọc tham khảo.
Review
chi tiết bởi Lan Chi - Bookademy
Deal mua sách giá tốt hiện có: https://goo.gl/eYyABQ
------------
Theo
dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link:https://www.facebook.com/bookademy.vn
Tham
gia cộng đồng Bookademy để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị, đăng ký
CTV tại link:https://goo.gl/forms/7pGl3eYeudJ3jXIE3
Tổ chức truyền giáo mà tôi tình nguyện tham gia đã sử dụng cuốn sách này trong Hội nghị Thượng đỉnh Toàn cầu dành cho tất cả các Giám đốc Quốc gia. Đó là một cuốn sách xuất sắc đưa ra định hướng rõ ràng về cách nâng cao Năng lực Vương quốc của một người.