Một trong những cuốn sách phát triển tư duy, trí thông minh, phát triển cá nhân, mà tôi luôn luôn giới thiệu với những người bạn lần đầu tiếp xúc với dòng sách giáo dục là cuốn sách 7 loại hình thông minh của Alpha Books (phiên bản giản lược/ ngắn gọn hơn là: Bạn thông minh hơn bạn nghĩ). Vì cuốn sách này phản ánh rất đúng trí thông minh của con người gắn liền với sự đa dạng về ngành nghề trong cuộc sống hiện nay. 

Cuốn sách giải thích một thực tế là có nhiều người IQ cao nhưng vẫn không thành công trong cuộc sống và ngược lại, cũng như cách thức để phát hiện và phát triển các loại hình thông minh vượt trội của chính bạn và người thân; để chúng ta có thể hạnh phúc và thành công hơn trong cuộc sống.Lâu nay, người ta thường đánh giá khả năng trí tuệ của con người thông qua các bài trắc nghiệm IQ. Những người có chỉ số trắc nghiệm IQ cao thường được xã hội ca tụng và trọng vọng, nhất là những ai đạt được các đỉnh cao thành công. Tuy nhiên, rất nhiều bậc vĩ nhân trong lịch sử lại có chỉ số IQ thấp đến mức ngạc nhiên, ngược lại nhiều cá nhân có chỉ số IQ đạt mức kỷ lục lại có một cuộc sống hết sức... làng nhàng, gây thất vọng cho bao người hâm mộ. Vậy thì phải chăng IQ không phải là một gậy thần để đo trí tuệ, khả năng tư duy, chỉ số thông minh của nhân loại?

Xuất hiện từ năm 1983, Lý thuyết “đa thông minh” - Theory of multiple intelligences (MI) – được nhà Tâm lý học Howard Gardner, GS. ĐH Harvard đưa ra lần đầu tiên ngày càng được nhiều nhà nghiên cứu khẳng định.

 

 

Bạn hãy dành một chút thời gian để tưởng tượng rằng bạn đang sống trong thời kỳ tiền sử. Nửa đêm bạn bị đánh thức bởi tiếng động như sấm của một đàn voi ma mút đang di chuyển về phía lều trại của bạn. Bây giờ bạn có thể đưa bất cứ cá nhân ưu việt nào của thế kỷ XX vào tình huống đó để giúp bạn thoát khỏi tình thế ngàn cân treo sợi tóc ấy. Ai sẽ là người như vậy? Albert Einstein? Không thể được vì ông ấy quá nhỏ bé. James Joyce thì sao? Rất tiếc vì ông ta bị cận thị nặng. Vậy Franklin Delano Roosevelt thì thế nào? Phải, nếu ông ta không ngồi trong một chiếc xe lăn thì có thể ông ta sẽ làm được điều đó, nhưng rất tiếc sự thực lại không phải như vậy. Và những người đàn ông nổi tiếng nhất của thế kỷ XX trở nên ít hữu dụng vào lúc bạn cần như thế này. Trên thực tế là nhiều người trong số họ sẽ gặp nguy hiểm và nhanh chóng bị tiêu diệt trong môi trường nguyên thuỷ. Theo cách khác, nếu tôi gợi ý cho bạn đưa ra một ai đó như Michael Jordan hay Arnold Schwarzenegger thì chắc là họ sẽ giúp bạn thoát khỏi tình thế khó khăn trên. Trong hoàn cảnh này cần phản xạ nhanh, khả năng định hướng không gian nhạy bén, tốc độ, sức mạnh và sự lanh lẹ, nhiều hơn là cần đến phương trình ánh sáng (E=MC), một tác phẩm văn học (Finnegans Wake) của James Joyce hay một chương trình cải cách kinh tế (New Deal).

 

Ngoài ra, còn có cách định nghĩa trí thông minh là khả năng ứng phó thành công với hoàn cảnh, điều kiện mới và năng lực học hỏi được từ kinh nghiệm đã trải qua của cá nhân khác. Thử tượng tượng nếu xe ô tô của bạn bị hỏng ngay giữa đường cao tốc, ai là người thông minh nhất để giải quyết vấn đề này? Liệu đó sẽ là một tiến sỹ triết học ở một trường đại học lớn hay là một thợ sửa xe với trình độ phổ thông trung học? Nếu bạn bị lạc ở giữa một thành phố rộng lớn thì ai có thể là người giúp đỡ bạn nhiều nhất? Sẽ là một vị giáo sư đãng trí hay là một cậu bé có giác quan định hướng ưu việt?

Có thể thấy trí thông minh phụ thuộc vào hoàn cảnh, nhiệm vụ và những yêu cầu mà cuộc sống đặt ra cho chúng ta, chứ không phải căn cứ vào một chỉ số IQ, một tấm bằng đại học hay một chức danh uy tín. Kết quả nghiên cứu trên những chỉ số có tính dự đoán của các bài kiểm tra IQ đã khẳng định điều này. Mặc dù các bài kiểm tra IQ dự đoán được khá chính xác thành công của học sinh, sinh viên khi còn đang đi học, nhưng chúng lại thất bại trong việc chỉ ra các sinh viên làm việc và có thể thành công ra sao trong cuộc sống thực, sau khi rời khỏi ghế nhà trường. Một nghiên cứu đối với nhiều chuyên gia đạt được nhiều thành công trong cuộc sống cho thấy, có đến 1/3 trong số họ có chỉ số IQ thấp. Như vậy một thông điệp rõ ràng là: Các bài kiểm tra IQ mới chỉ đánh giá được thứ có thể tạm gọi là “năng khiếu đi học”, trong khi trí thông minh thật sự phải được hiểu trong phạm vi rất rộng lớn với nhiều loại tư duy khác nhau.

Cuốn sách 7 loại hình thông minh (phiên bản rút gọn là: Bạn thông minh hơn bạn nghĩ) của GS Howard Gardner bàn về những cách biểu hiện khác của trí thông minh. Nó không phải là một dạng vật chất kỳ diệu nằm trong não, có thể đo được bằng cách kiểm tra chỉ số IQ, hay trí thông minh như là một nhiễm sắc thể ưu tú được ban tặng cho một số ít những cá nhân may mắn ngay từ lúc mới sinh ra; mà thay vào đó có rất nhiều dạng thông minh khác nhau, và có thể mỗi chúng ta đều đang sở hữu một hoặc vài loại trí thông đó.

Thực tế, nền văn hóa của chúng ta đã quá chú trọng vào lối tư duy lô-gíc và tư duy bằng lời nói - đây là những năng lực chủ yếu được đánh giá trong một bài kiểm tra trí thông minh (IQ), trong khi đó đã bỏ qua những dạng khác của trí tuệ và sự hiểu biết Howard Gardner- cha đẻ của thuyết đa thông minh- đưa ra ý kiến là có ít nhất 7 loại hình thông minh khác nhau, đều xứng đáng được coi như những cách thức quan trọng của suy nghĩ và tư duy bao gồm: thông minh về ngôn ngữ, thông minh lô-gíc - toán học, thông minh về không gian, thông minh về âm nhạc, thông minh của cơ thể (khả năng vận động thân thể), thông minh về năng lực tương tác, thông minh nội tâm (năng lực tự nhận thức bản thân).

Con người trong thực tế, luôn luôn sở hữu tất cả 7 loại trí thông minh với "mức độ" khác nhau. Hơn thế nữa, ai cũng có thể phát triển một trong số 7 loại trí thông minh nói trên của mình đến một mức độ đáng kể, để có thể sử dụng thành thạo trong cuộc sống và sự nghiệp của mình. Nếu bạn thực sự quan tâm đến Lý thuyết “đa thông minh” này của GS Howard Gardner hãy đọc tiếp phần 2 của bài viết: Chi tiết về 7 loại hình thông minh

Nguồn: sothich.net

------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về các cuốn sách hay tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn/

Trở thành CTV viết reviews sách để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị cùng Bookademy, gửi CV (tiếng Anh hoặc Việt) về: [email protected]

Xem thêm

Nếu bạn muốn tự kiếm một con đường làm giàu cho riêng mình hơn là đi tìm một con đường bằng phẳng, trơn tru để làm già Nếu bạn là những người muốn học hỏi về đầu tư để bước vào một thế giới của 10% người giàu kiểm soát 90% của cải của cả thế giớ thì đây là cuốn sách dành cho bạn. Cuốn sách này sẽ cho bạn ý thức rõ sự đối lập khác nhau trong suy nghĩ lập luận giữa người đầu tư trung bình và nhà đầu tư giàu có. Nhà đầu tư giàu có luôn ý thức rõ về hai mặt của mỗi đồng tiền. Trong khi đó, người đầu tư trung bình chỉ lo nhìn có một mặt của đồng tiền mà thôi. Thế nhưng chính mặt đồng tiền mà người đầu tư trung bình không thấy đã kìm hãm họ không bao giờ giàu lên được, trong khi nhờ nó mà người kia lại càng giàu hơn. Ngoài ra, cuốn sách không chỉ nói về đầu tư, những mách nước, hay những bí quyết làm giàu. Một trong những mục đích chính của cuốn sách là tạo cơ hội cho bạn có được một các nhìn khác về đầu tư. Tác giả cuốn sách đã từng nhận thấy sự khác nhau giữa người cha nghèo và người cha giàu còn sâu sắc hơn cả số tiền mà mỗi người bố có thể đầu tư. Sự khác nhau đó chính là khao khát mãnh liệt vượt xa hơn cấp bậc đầu tư trung bình. Nếu bạn có niềm khao khát đam mê đó thì hãy bắt đầu với những trang sách.

Đây là dòng sách mình thích: khám phá, giải mã, phát triển, hoàn thiện những khả năng, trí tuệ, tư duy của bản thân. "7 loại hình thông minh" là quyển sách đầu tiên của thể loại này mà mình đã đọc. Sách gồm tất cả 15 chương gói gọn trong 335 trang. Với "tư tưởng" chủ đạo là bất cứ một con người nào cũng đều sở hữu những tiềm năng vượt trội và luôn có cơ hội thành công dù sớm hay muộn, dù phát triển mạnh mẽ hay lặng lẽ, quyển sách cho người đọc 1 cái nhìn khác - mới mẻ hơn, khách quan hơn, tích cực hơn - về tài năng của bản thân mỗi người, qua việc cung cấp những loại hình trí tuệ khác mà sự hiện diện của chúng ít được quan tâm, thậm chí là bị cả xã hội lãng quên, "chối bỏ". Tác giả gọi chung là "Thuyết trí thông minh đa dạng". Những trí tuệ khác bị bỏ sót là trí thông minh không gian, âm nhạc, vận động cơ thể, tương tác cá nhân, nội tâm. Từ rất rất lâu, chúng ta hay có xu hướng đề cao trí thông minh ngôn ngữ - khả năng giao tiếp, và trí thông minh logic - khả năng tính toán, mà vô tình hay thậm chí là cố ý đánh giá thấp các loại hình thông minh còn lại. Chúng ta gọi giáo viên là "thầy", là "cô", gọi y sĩ là "bác", dành cho họ rất nhiều sự tôn trọng và thiên vị ; trong khi lại thờ ơ hay khinh khỉnh nếu đó là 1 vận động viên thể thao hay người soạn nhạc. Có nhiều gia đình khi nghe con cái bày tỏ nguyện vọng được theo học làm đạo diễn, diễn viên liền coi thường ra mặt. Có quá đáng không khi nói chúng ta đã rất phiến diện khi đề cao sự thông minh ngôn ngữ và logic mà lại quên đi tầm quan trọng của những trí thông minh khác? Nhìn nhận được bản chất vấn đề, Thomas Armstrong đã cất công tìm hiểu, nghiên cứu để cung cấp cho mọi người cái nhìn đúng đắn hơn về các loại hình thông minh, từ đó trao gửi thông điệp: đừng bao giờ tự ti hay thất vọng, trong mỗi chúng ta luôn tồn tại những năng lực tuyệt vời. Đừng ghét bỏ chúng chỉ vì chúng không "thông dụng" trong xã hội. Ngược lại, hãy lắng nghe bản thân, tìm hiểu về năng lực của mình và phát triển chúng. Thực tế cho thấy, hiện nay, xã hội đã dần dà "chấp nhận" tất cả các loại hình thông minh. Bằng chứng là ngày càng có nhiều nghiên cứu về các trí tuệ mà nhân loại đang sở hữu, cũng như ngày càng có nhiều những ngành nghề mới đòi hòi các loại hình thông minh mới mà không phải 2 loại hình thông minh "truyền thống", đó là ngôn ngữ và logic. Ở mỗi loại hình thông minh, tác giả vừa cung cấp thông tin, bao gồm khái niệm, cơ chế hình thành và hoạt động, vừa nêu ra biểu hiện, vai trò ; và cung cấp hàng loạt các bài tập để người đọc có thể tự kiểm tra khái quát xem mình có sở hữu trí thông minh này hay không, nó có phải là trí thông minh nổi trội của bản thân hay không, làm sao để cải thiện hoặc phát triển được nó. Hoàn toàn không phải 1 quyển sách chỉ có lý thuyết suông và kiến thức rỗng. Ở các chương gần cuối, tác giả còn đề cập đến vài vấn đề liên quan đến các loại trí tuệ và 1 vài gợi ý để kiểm soát các loại hình thông minh mà mỗi người sở hữu. Thiệt ra, có đến hàng trăm các loại hình thông minh lận, 7 loại hình nêu trong sách chỉ là tiêu biểu và mỗi người đều sở hữu đủ cả 7 trí thông minh này. Qua tự kiểm tra và quánh giá, cảm thấy bản thân đang sở hữu 2 loại hình thông minh, đó là: trí thông minh ngôn ngữ và trí thông minh nội tâm. ???? Về bản dịch thì dịch khá ok. Cả người viết lẫn người dịch đều cố gắng sử dụng ngôn ngữ thật gần gũi, không quá rối rắm và cách diễn đạt đơn giản, ngắn gọn. Nên, mặc dù khối lượng kiến thức cũng kha khá và chuyên sâu, nhưng vẫn có thể hiểu được trọn vẹn ý. Tuy nhiên, cái phần bài tập thực hành, vẫn có chỗ "lấn cấn", khó hiểu 1 chút. Phải đọc kỹ, nhiều lần, và bỏ công thực hành mới được. Nói chung là hãy nên đọc nó, để xác định được tiềm năng của bản thân và "hội nhập" được với xã hội mới - 1 xã hội đã dần biết coi trọng trí thông minh nội tâm, không gian, vận động cơ thể, âm nhạc, tương tác cá nhân, và hàng ngàn những loại hình thông minh khác đang được khám phá. Bản thân mỗi người là 1 điều kỳ diệu và quý giá.

Với sự phân tích khoa học và những chất liệu dày dặn từ các case study nổi tiếng, Thomas sẽ giúp bạn khám phá mình có khả năng nào trong cuốn sách này. Ông cũng giúp bạn có những bài tập thực hành để nâng cao từng năng lực đó của bản thân. Ví dụ bạn muốn nâng cao khả năng ngôn ngữ: hãy tham gia một CLB sách; hãy luôn mang một cuốn sổ nhật ký nhỏ bên mình; ghi nhớ, học thuộc các bài thơ – đoạn văn nổi tiếng… Rất nhiều người trong chúng ta cũng nhận thức được mình có gì và không có gì chứ. Tuy nhiên có rất nhiều lý do để những khả năng đó đã bị mất đi trong quá trình chúng ta lớn lên: ảnh hưởng của nền văn hóa trong loại hình thông minh và logic toán, tác động của các yếu tố môi trường xung quanh… Một trong những lý do phổ biến nhất là chúng ta không có thời gian dành cho nó: bạn lập gia đình, chăm con, học hành phấn đấu… Nhưng nếu bạn muốn, à không phải là bạn thực sự khao khát muốn phát triển mình thì chưa bao giờ là quá muộn để bắt đầu. Hồi lớp III, mình vào chuyên văn lớp 10C9. Một chiều kia , mẹ của bạn mình học lớp 10C1 (chuyên Toán) đến nhà chơi và nói xa xôi: Văn dở thế này thì làm sao mà vào Đại học được… Đã có rất nhiều những “xa xôi” như thế làm một thế hệ như chúng mình tự ti về năng lực của bản thân. Sự tự ti nguy hiểm ấy đã đánh chết rất nhiều tiềm năng dù rất vô tình… Mình không muốn tự ti, bạn cũng thế, đúng không? Hãy đọc sách của Thomas Armstrong luôn nhé. Nghe nói bên cạnh “7 loại hình thông minh” còn cuốn “Bạn thông minh hơn bạn nghĩ” cũng rất đáng để xem.

Hoàn toàn không phải 1 quyển sách chỉ có lý thuyết suông và kiến thức rỗng. Ở các chương gần cuối, tác giả còn đề cập đến vài vấn đề liên quan đến các loại trí tuệ và 1 vài gợi ý để kiểm soát các loại hình thông minh mà mỗi người sở hữu. Thiệt ra, có đến hàng trăm các loại hình thông minh lận, 7 loại hình nêu trong sách chỉ là tiêu biểu và mỗi người đều sở hữu đủ cả 7 trí thông minh này. Qua tự kiểm tra và quánh giá, cảm thấy bản thân đang sở hữu 2 loại hình thông minh, đó là: trí thông minh ngôn ngữ và trí thông minh nội tâm. ???? Về bản dịch thì dịch khá ok. Cả người viết lẫn người dịch đều cố gắng sử dụng ngôn ngữ thật gần gũi, không quá rối rắm và cách diễn đạt đơn giản, ngắn gọn. Nên, mặc dù khối lượng kiến thức cũng kha khá và chuyên sâu, nhưng vẫn có thể hiểu được trọn vẹn ý. Tuy nhiên, cái phần bài tập thực hành, vẫn có chỗ "lấn cấn", khó hiểu 1 chút. Phải đọc kỹ, nhiều lần, và bỏ công thực hành mới được. Nói chung là hãy nên đọc nó, để xác định được tiềm năng của bản thân và "hội nhập" được với xã hội mới - 1 xã hội đã dần biết coi trọng trí thông minh nội tâm, không gian, vận động cơ thể, âm nhạc, tương tác cá nhân, và hàng ngàn những loại hình thông minh khác đang được khám phá. Bản thân mỗi người là 1 điều kỳ diệu và quý giá. Chẳng có ai là vô dụng, vô tích sự cả. Chỉ cần mình luôn biết trân quý bản thân, lắng nghe và tìm hiểu nó, giữ tinh thần tích cực, thì rồi nhất định sẽ thành công.