Tại sao trong một thị trường đầy rẫy những sản phẩm, dịch vụ tương tự nhau và liên tục thay đổi, khách hàng vẫn chỉ luôn tìm đến và ở lại với một vài thương hiệu trong suốt thời gian dài?

Apple, Nike, Disney, Coca-Cola… là những thương hiệu phổ biến toàn cầu, đã hiện diện trong tâm trí khách hàng trong nhiều thập kỷ. Làm sao để các sản phẩm và dịch vụ của bạn có “sức hấp dẫn trường tồn” như vậy? “Dù có thừa nhận hay không thì mỗi người đều có tình yêu sâu đậm với một vài thương hiệu”, tác giả Soon Yu viết trong cuốn sách “Quyền lực biểu tượng”, và “với vai trò là người chăm sóc cho thương hiệu của mình, bạn có nhiệm vụ giữ lửa tình yêu ấy”.

“Quyền lực biểu tượng” (tựa gốc: “Iconic Advantage”) là những đúc kết qua 20 năm kinh nghiệm của Soon Yu trong lĩnh vực chiến lược, cải tiến, thiết kế và xây dựng thương hiệu. Ông từng làm việc cho Van’s, Timberland, The North Face, Wrangler, và cũng từng gầy dựng doanh nghiệp riêng. Bên cạnh đó là sự cộng tác đến từ cựu giám đốc quảng cáo sáng tạo Dave Birss với những câu chuyện ý nghĩa, và các nghiên cứu dưới góc nhìn của một người đã trải nghiệm mọi phương diện của Marketing tổng hợp.

Lợi thế biểu tượng - Chiến lược giúp thương hiệu trường tồn qua mọi biến động

“Giống như các biểu tượng tôn giáo và văn hóa, chúng ta đang nói về các đặc tính có ý nghĩa, phù hợp và có sự gắn kết về mặt cảm xúc với khách hàng”,  Soon nhận định, “sản phẩm mang những đặc tính này sẽ có thể giữ vị trí tiên phong trong ngành hàng, ngách thị trường, phân khúc của nó hoặc trong xu hướng chung”. Đặc biệt, trải qua các cuộc nghiên cứu, các sản phẩm mang tính biểu tượng được kết luận là sẽ đem về lợi nhuận cao gấp ba và doanh số cao gấp đôi so với các sản phẩm còn lại.

Cũng theo Soon, Lợi thế biểu tượng chính là một chiến lược mà các thương hiệu hoạt động trong mọi lĩnh vực đều có thể áp dụng để ghi dấu ấn trong tâm trí của khách hàng, tạo lợi nhuận dài hạn và tăng trưởng bền vững. Mô hình của chiến lược Lợi thế biểu tượng mà Soon Yu giới thiệu trong cuốn sách gồm 3 bước: Khả năng gây chú ý, Khả năng duy trì, và Khả năng gia tăng. 


3 bước biến một thương hiệu từ thường thường thành biểu tượng 

Theo Soon Yu, khả năng đầu tiên - gây chú ý - là yếu tố giúp sản phẩm nổi bật trên thị trường. Điều này nghe thật hiển nhiên và đơn giản, nhưng vì “chúng ta đang sống trong một thời đại đồng nhất nhạt nhẽo”, nên thành ra rất ít các thương hiệu biết nhìn xa trông rộng cũng như thu hút sự quan tâm đúng cách. 

Tiếp theo, để có thể trụ lại dài lâu trong tâm trí khách hàng chứ không vụt sáng theo trào lưu rồi chìm nghỉm, thương hiệu cần đến Khả năng duy trì - giữ sản phẩm luôn phù hợp theo thời gian, đủ mới mẻ để mọi người vẫn chú ý nhưng lại không quá khác biệt đến mức xa lạ. Soon đã gọi đây là “sự mới mẻ vừa đủ”. 

“Hãy nghĩ về iPhone”, ông nêu ví dụ, “Mỗi khi cập nhật phiên bản iOS mới hoặc đổi sang chiếc iPhone mới, bạn không cần phải học lại toàn bộ cách sử dụng. Thỉnh thoảng có những cải tiến khiến bạn phải ngạc nhiên thốt lên “Ô!” hay “A!”, nhưng phần cốt lõi của sản phẩm thì luôn mang lại cảm giác quen thuộc”. 

Và sau cùng, Khả năng gia tăng giúp sản phẩm được biết đến và công nhận bởi nhiều người. Khi nói đến sự phổ biến rộng rãi, bạn đừng chỉ nghĩ đến những tập đoàn toàn cầu như Apple, Amazon hay Unilever. Mục tiêu ở đây là đạt đến sự phổ biến “trong vũ trụ của bạn”. Chẳng hạn, trong cuốn sách “Quyền lực biểu tượng”, Soon Yu kể về một cửa hàng nhỏ, chỉ có mặt ở vài bang của nước Mỹ nhưng nó đủ nổi tiếng và có dấu ấn sâu sắc trong cộng đồng của mình. 

Theo Soon, 3 bước như trên sẽ thúc đẩy doanh nghiệp gia tăng giá trị của các sản phẩm hiện có thay vì liên tục tạo ra những sản phẩm mới nhạt nhoà. Từ đó, doanh nghiệp chống đỡ tốt trước những biến động của thị trường cũng như gia tăng lợi nhuận đáng kể. 

“Khả năng gây chú ý chính là chọn ra những hạt giống tốt nhất. Khả năng duy trì gieo những hạt giống ấy vào trái tim khách hàng. Khả năng gia tăng sẽ tưới nước, bón phân và đem đến ánh sáng mặt trời để hạt giống đâm chồi nảy lộc. Và những hạt giống đó sẽ cùng nhau mang đến cho bạn một vụ mùa bội thu”, Soon nhận định.  

Tuy nhiên, chiến lược Lợi thế biểu tượng lại không dành cho tất cả. Theo Soon Yu, một doanh nghiệp chỉ nên áp dụng nó khi đã hiểu rõ về chất riêng của sản phẩm và dịch vụ của mình. “Biết mình là ai” chính là điểm khởi đầu cho hành trình tạo nên một biểu tượng, và đây rõ ràng là một hành trình dài hơi chứ không phải “ăn xổi ở thì”. Tuy nhiên, một khi đã lựa chọn và kiên nhẫn với chiến lược này, doanh nghiệp sẽ thu về những “vụ mùa” mỹ mãn: tình yêu và lòng trung thành của khách hàng, vị thế dẫn đầu trên thị trường, và lợi nhuận tối đa.

“‘Quyền lực biểu tượng’ sẽ giúp bạn hiểu tại sao một số thương hiệu luôn phát triển và trường tồn dù thị trường đầy biến động, trong khi số nhiều thương hiệu khác lại đối mặt với nguy cơ phá sản, thậm chí đã sụp đổ”, Adam Grant, tác giả của những cuốn sách bán chạy nhất New York Times (Give and Take, Originals, Option B) chia sẻ.

“Quyền lực biểu tượng” được trình bày cô đọng, cuốn hút, và chứa đựng nhiều ví dụ đời thực về thành công lẫn thất bại của các thương hiệu trên khắp thế giới. 

Những kiến thức thực tiễn từ cuốn sách đặc biệt cần thiết cho những ai làm trong ngành Marketing, các chuyên gia hoạch định chiến lược tại những công ty quảng cáo, chuyên gia tư vấn doanh nghiệp, và chủ của mọi doanh nghiệp lớn lẫn nhỏ, toàn cầu lẫn địa phương, lâu năm lẫn mới khởi sự kinh doanh. 

Với những bạn đọc muốn tạo dựng thương hiệu cá nhân, và bất cứ ai quan tâm đến cách xây dựng một thương hiệu có sức sống lâu bền, thì “Quyền lực biểu tượng” là một sự lựa chọn sáng giá.


BOX

Soon Yu là một diễn giả, tác giả trong lĩnh vực sáng tạo. Ông từng đảm nhiệm vai trò phó chủ tịch về phát triển và quản trị toàn cầu của Tập đoàn VF, công ty mẹ của hơn ba mươi thương hiệu nổi tiếng thế giới như The North Face, Vans, Timberland, Nautica, và Wrangler. Ông cũng là nhà sáng lập và từng là CEO của nhiều công ty khởi nghiệp bằng vốn đầu tư mạo hiểm.

Dave Birss là người cộng tác cùng Soon thực hiện cuốn sách này. Dave là cựu giám đốc quảng cáo sáng tạo của nhiều công ty quảng cáo lớn nhất Vương quốc Anh, đồng thời là một diễn giả và tác giả được tôn vinh trong lĩnh vực sáng tạo và phát kiến. Bên cạnh đó, ông còn là phát thanh viên truyền hình, chuyên gia sáng chế, hoạ sĩ vẽ tranh minh hoạ và nhạc sĩ.


Xem thêm

Kiểu kết nối cảm xúc này là một phần quan trọng của Xây dựng thương hiệu mang tính biểu tượng: “Biểu tượng cũng mang lại cho mọi người cảm giác thuộc về cộng đồng. Họ cảm thấy có mối quan hệ thân thiết với những người mua cùng nhãn hiệu. … Cảm giác thân thuộc là một nhu cầu quan trọng của con người và các thương hiệu mang tính biểu tượng sẽ đáp ứng được điều đó rất nhiều. Chúng khiến những khách hàng trung thành cảm thấy được kết nối với một cộng đồng rộng lớn hơn gồm những cá nhân sáng suốt.” Cách tiếp cận phổ biến của các công ty là giải quyết vấn đề cho khách hàng, nhưng Yu và Birss khuyến khích mọi người tiến xa hơn. “Nó không chỉ là xóa bỏ nỗi đau cho người tiêu dùng. Vâng, đó là một nơi tuyệt vời để bắt đầu. Nhưng nếu muốn tối đa hóa cơ hội đạt được Lợi thế mang tính biểu tượng, bạn thực sự cần phải vượt ra ngoài việc giải quyết vấn đề: bạn cần xem xét việc tăng thêm niềm vui. Điều quan trọng là bạn làm cho mọi người cảm nhận được điều gì đó. Nếu bạn mang đến cho người dùng một chút niềm vui khi họ mua hoặc sử dụng sản phẩm của bạn, họ sẽ muốn làm lại điều đó. Và một lần nữa. Và họ sẽ nói với người khác về điều đó. Đó là nơi bạn có quyền lực thực sự trước các đối thủ cạnh tranh chung của mình.” Nhược điểm duy nhất của cuốn sách đối với tôi là chương áp chót, “Kích hoạt lợi thế mang tính biểu tượng”. Nó cảm thấy quá vội vàng và tôi muốn biết thêm chi tiết ở đây. Chương này gần như viết tắt cho một số hướng dẫn quan trọng. Ngược lại, chương trước, “Nắm bắt ngôn ngữ thương hiệu mang tính biểu tượng của bạn”, đi sâu vào việc phát triển một tài liệu mà toàn bộ công ty sẽ sử dụng để đưa ra các quyết định của mình. Bản sao Iconic Advantage được gạch chân nhiều của tôi đã dễ dàng giành được một vị trí trên giá sách kinh doanh yêu thích của tôi và tôi mong muốn được áp dụng một số khái niệm cũng như ý tưởng lấy cảm hứng từ cuốn sách này vào thực tế. [Tiết lộ đầy đủ: Tôi đã may mắn được làm việc với Soon nhiều tháng trước khi khởi nghiệp. Đó là khoảng thời gian điên rồ mà cả hai chúng tôi đã học được rất nhiều điều. Chúng tôi mất liên lạc, nhưng khi tôi đọc câu chuyện về anh ấy trong cuốn sách mới nhất của Chip và Dan Heath, Sức mạnh của khoảnh khắc, tôi đã liên hệ và phát hiện ra rằng anh ấy đã viết Iconic Advantage, cuốn sách vừa mới xuất bản. Yêu sự ngẫu nhiên của việc kết nối lại thông qua sách!]

"Iconic Advantage" vừa là một lời giới thiệu dễ tiếp cận về xây dựng thương hiệu, vừa là một bài tập hữu ích giúp bạn làm mới suy nghĩ của mình về cách bạn có thể làm cho thương hiệu của mình trở nên khác biệt và được yêu thích. Soon Yu và cộng sự viết lách của anh, Dave Birss, nói thẳng rằng những gì họ chia sẻ “không có gì đặc biệt mới cả,” nhưng chúng mang lại giá trị lớn bằng cách hướng dẫn bạn một khuôn khổ dễ hiểu về cách làm cho sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn trở nên “mang tính biểu tượng”. Họ đã gói gọn rất nhiều thông tin chi tiết và nghiên cứu điển hình thú vị vào một cuốn sách tương đối mỏng (175 trang), đây là tin đáng mừng cho tất cả chúng ta, những người nhận thấy rằng sách kinh doanh đôi khi có thể chứa đầy một số phần đệm không cần thiết. Luận điểm trọng tâm của họ là các công ty thường dành quá nhiều thời gian để theo đuổi những điều mới mẻ tiếp theo mà quên mất việc bảo vệ sức mạnh cốt lõi của mình. Đồng thời, điều này không có nghĩa là bám vào hiện trạng. “Khi chúng tôi nói ‘đổi mới cái cũ’, đôi khi mọi người hiểu là ‘đừng làm gì mới’. Nhưng đó không phải là thông điệp mà chúng tôi muốn truyền tải. Tất cả là về việc tập trung nỗ lực đổi mới của bạn vào đúng chỗ." Yu và Birss phác thảo bốn cấp độ xây dựng thương hiệu, trong đó cấp độ thứ tư là Xây dựng thương hiệu mang tính biểu tượng, được họ mô tả là “hình thức xây dựng thương hiệu cơ bản và rất ít thương hiệu hoạt động ở cấp độ này. Đây là lúc thương hiệu vượt xa sự kết nối hời hợt với khán giả của mình và khai thác những khát vọng và niềm tin của khán giả muốn trở thành ai. Những thương hiệu này chuyển thành biểu tượng mà khán giả sử dụng để tự xác định.”