Hóm hỉnh, tinh tế nhưng cũng không kém phần sâu cay, bức tranh xã hội chân thực và sống động được vẽ ra dưới những góc nhìn riêng, nơi đồng tiền giữ vai trò chủ đạo.

Từ thập niên 1930, John Steinbeck đã khẳng định với giới phê bình rằng ông xứng đáng được công nhận là “tượng đài” của nền văn học Mỹ hiện đại.

Hàng loạt tiểu thuyết của John Steinbeck đã cho chúng ta thấy được một bức tranh toàn cảnh về con người trong vòng quay ngột ngạt và đầy bất công của xã hội. Có kẻ trụ vững, có kẻ bị hất văng không thương tiếc. Dù ở vị trí nào, tất cả họ đều mệt mỏi và rệu rã.

Quyền lực của đồng tiền trở thành một nỗi ám ảnh lớn trong văn chương của John Steinbeck. Nó được diễn tả bằng nhiều sắc thái và cấp độ khác nhau trong các tiểu thuyết của ông. Với chủ nhân của giải Nobel Văn chương năm 1962, sống là một quá trình đấu tranh không ngừng, ngay cả với những người hiền lành, an phận, cả đời chưa từng rời xa mảnh đất quê hương.

(Tiểu thuyết Phố Cannery Row của John Steinbeck. Ảnh: Tao Đàn)

Phố Cannery Row là một trong những tác phẩm thể hiện được ngòi bút đa dạng của “chàng cao bồi California” . Tiền bạc, cuộc sống mưu sinh, tình thương… vẫn những vấn đề ấy được “tái sinh” dưới một cách kể chuyện rất khác, nhẹ nhàng và giàu chất thơ. Cuộc sống này dù khó khăn tới đâu, chúng ta hãy luôn đặt niềm tin vào điều thiện. Bởi có như vậy cuộc đời mới đáng sống.

Con phố nhỏ và những đợt sóng ngầm

Tiểu thuyết Phố Cannery Row lấy bối cảnh một dãy phố có những nhà máy đóng hộp cá mòi trên bờ biển Monterey vào giữa thập niên 1930, khi cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu vẫn để lại những dư chấn âm ỉ. Không phải ngẫu nhiên, địa điểm đầu tiên John Steinbeck đưa người đọc đến thăm là cửa tiệm tạp hóa của ông già người gốc Hoa, Lee Chong.

Đó là một cửa tiệm nhỏ và chật ních, nhưng người dân của Cannery Row có thể tìm thấy mọi thứ mà mình cần. Lee Chong chỉ đóng cửa khi đồng xu cuối cùng đã được tiêu đi. Một ông già di cư từ một nơi xa xôi, không nói sõi tiếng Anh nhưng lại khiến nhiều người dân bản địa phải nể nang. Đơn giản vì ông ta có những gì mà họ muốn. Nhiều lúc, không có đủ tiền, họ đành mắc nợ Lee Chong.

Số nợ ấy cứ lớn dần lên, và đến một ngày họ mất tất cả. Để trả hết số nợ cho Lee Chong, Horace Abbeville đã bán đi ngôi nhà duy nhất và tự sát ngay sau đó. Sau cái chết của người đàn ông tội nghiệp, ông chủ gốc Hoa giàu có của phố Cannery Row đã gửi đồ tiếp tế cho hai bà quả phụ và một tá những đứa trẻ bơ vơ coi như một sự an ủi.

Một địa điểm khác, nhất định phải đến thăm khi ở phố Cannery, là Phòng thí nghiệm Sinh Vật miền Tây của Doc. Ông ta bắt những con sao biển, ếch, rắn… và biến chúng thành mẫu vật. Đó là một người đàn ông lạ lùng, có thể tận tâm giúp đỡ người khác vào hôm nay nhưng sẵn sàng trả giá và tính toán từng đồng với họ vào ngày mai.

Bên cạnh tiệm tạp hóa của Lee Chong và cũng rất gần phòng thí nghiệm của Doc là nhà thổ của Dora, nơi người ta tìm thấy lạc thú sau những giờ đắm chìm trong mùi tanh nồng của lũ cá mòi. Đó là bề nổi của phố Cannery Row nơi người ta sống bằng những mánh khóe và sự lừa dối.

Biệt thự Lữ thứ là một nửa khác của phố Cannery Row. Có lẽ, đã có sự mỉa mai trong cái tên có phần thanh cao này, bởi đây là nơi ở của đám vô công rồi nghề, mà tác giả gọi chung là “đám choai choai”. Những con người xem chừng như thừa thãi của xã hội ấy được lãnh đạo bởi Mack, một tên tình cảm nhưng chán ghét gia đình.

Không có những xung đột lớn hay các nút thắt gay cấn, Phố Cannery Row được kể bằng một giọng điệu chậm rãi và chân thực vô cùng. Dường như John Steinbeck để cho những nhân vật của mình tự đi vào trang sách và thoải mái kể chuyện. Mỗi một tuyến nhân vật trong sách mang đến một câu chuyện rất riêng. Tất cả hợp lại thành một bức tranh sống động về xã hội với sự lên ngôi của đồng tiền.

(Nhà văn Mỹ John Steinbeck. Ảnh: Tao Đàn)

Đồng tiền và phẩm giá của người nghèo

Nhân vật  Mack và “đám choai choai” vô dụng trong phố Cannery Row gợi cho người ta nhớ đến nhân vật Danny và những người huynh đệ trong tiểu thuyết Thị trấn Tortilla Flat (1935). Một lần nữa, John Steinbeck lại muốn câu chuyện của mình được kể ở địa hạt văn chương của riêng ông, hạt Monterey bang California.

Là một người luôn hướng tới những giá trị nhân văn và giàu lòng yêu thương, tác giả của Chùm nho uất hận tiếp tục dùng ngòi bút của mình để bênh vực những người nghèo, những người cùng khổ bị áp bức trong xã hội, dù họ có thể bị mua chuộc, bị dụ dỗ; nhưng trên hết, những con người đáng thương ấy đều muốn ngẩng cao đầu, sống một cuộc đời đường hoàng và chính trực.

Dù có phải dùng đến những cách cực đoan đi chăng nữa, họ vẫn muốn bảo vệ phẩm giá của chính mình. Chi tiết Horace Abbeville nhượng lại ngôi nhà duy nhất cho Lee Chong và tự sát để con cái được sống mà không phải mang món nợ truyền đời trên đầu là minh chứng rõ ràng nhất cho điều đó.

Nhà Abbevill , Mack và đám choai choai đều là những con người được sinh ra và lớn lên ở Montery. Nhưng vòng xoáy của số phận và thời cuộc đã khiến họ chao đảo và phải dùng hết sức bình sinh để vật lộn mới có thể tồn tại trên mảnh đất từng là nơi “chôn rau cắt rốn” của chính mình. Dù bị bủa vây trong một thế giới thiếu công bằng, nhưng họ vẫn cố sống một cuộc đời đầy nghĩa hiệp và hào sảng.

Trong Phố Cannery Row không có ai hoàn toàn xấu xa. John Steinbeck tin rằng: bên trong mỗi con người, thiện và ác luôn song song tồn tại. Chính phần thiện giữ cho tâm hồn ta lơ lửng. Bởi vậy, ông không cần dùng đến “đao to búa lớn” hay những giáo điều đạo đức nhưng vẫn viết lên được một cuốn tiểu thuyết đầy nhân văn.

Bối cảnh trong tác phẩm được lấy nguyên mẫu từ khu phố đóng hộp cá mòi có tên là Ocean View Avenue, bang California. Sau thành công vang dội của tiểu thuyết Phố Cannery Row, Ocean View Avenue đã biến thành một địa điểm tham quan thu hút lượng lớn khách du lịch và trở nên sầm uất. Năm 1953, phố Ocean View Avenue được đổi tên thành Cannery Row để tri ân nhà văn John Steinbeck và tác phẩm của ông.

 

Nguồn: Zing.vn

-------------------------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link:https://www.facebook.com/bookademy.vn

Tham gia cộng đồng Bookademy để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị, đăng ký CTV tại link: https://goo.gl/forms/7pGl3eYeudJ3jXIE3  

Xem thêm

Reviews  10

Viết review
Cực hay
80%
Hay
20%
Bình thường
0%
Không hay
0%
Dở
0%
1 star: Bad

Mang đến thông điệp đậm màu sắc nhân bản về muôn mảnh đời trầm lặng bên rìa xã hội.

Hóm hỉnh, tinh tế nhưng cũng không kém phần sâu cay, bức tranh xã hội chân thực và sống động được vẽ ra dưới những góc nhìn riêng, nơi đồng tiền giữ vai trò chủ đạo. Từ thập niên 1930, John Steinbeck đã khẳng định với giới phê bình rằng ông xứng đáng được công nhận là “tượng đài” của nền văn học Mỹ hiện đại. Hàng loạt tiểu thuyết của John Steinbeck đã cho chúng ta thấy được một bức tranh toàn cảnh về con người trong vòng quay ngột ngạt và đầy bất công của xã hội. Có kẻ trụ vững, có kẻ bị hất văng không thương tiếc. Dù ở vị trí nào, tất cả họ đều mệt mỏi và rệu rã. Quyền lực của đồng tiền trở thành một nỗi ám ảnh lớn trong văn chương của John Steinbeck. Nó được diễn tả bằng nhiều sắc thái và cấp độ khác nhau trong các tiểu thuyết của ông. Với chủ nhân của giải Nobel Văn chương năm 1962, sống là một quá trình đấu tranh không ngừng, ngay cả với những người hiền lành, an phận, cả đời chưa từng rời xa mảnh đất quê hương. Phố Cannery Row là một trong những tác phẩm thể hiện được ngòi bút đa dạng của “chàng cao bồi California” . Tiền bạc, cuộc sống mưu sinh, tình thương… vẫn những vấn đề ấy được “tái sinh” dưới một cách kể chuyện rất khác, nhẹ nhàng và giàu chất thơ. Cuộc sống này dù khó khăn tới đâu, chúng ta hãy luôn đặt niềm tin vào điều thiện. Bởi có như vậy cuộc đời mới đáng sống.
1 star: Bad

Con phố nhỏ và những đợt sóng ngầm

Tiểu thuyết Phố Cannery Row lấy bối cảnh một dãy phố có những nhà máy đóng hộp cá mòi trên bờ biển Monterey vào giữa thập niên 1930, khi cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu vẫn để lại những dư chấn âm ỉ. Không phải ngẫu nhiên, địa điểm đầu tiên John Steinbeck đưa người đọc đến thăm là cửa tiệm tạp hóa của ông già người gốc Hoa, Lee Chong. Đó là một cửa tiệm nhỏ và chật ních, nhưng người dân của Cannery Row có thể tìm thấy mọi thứ mà mình cần. Lee Chong chỉ đóng cửa khi đồng xu cuối cùng đã được tiêu đi. Một ông già di cư từ một nơi xa xôi, không nói sõi tiếng Anh nhưng lại khiến nhiều người dân bản địa phải nể nang. Đơn giản vì ông ta có những gì mà họ muốn. Nhiều lúc, không có đủ tiền, họ đành mắc nợ Lee Chong. Số nợ ấy cứ lớn dần lên, và đến một ngày họ mất tất cả. Để trả hết số nợ cho Lee Chong, Horace Abbeville đã gán đi ngôi nhà duy nhất và tự sát ngay sau đó. Sau cái chết của người đàn ông tội nghiệp, ông chủ gốc Hoa giàu có của phố Cannery Row đã gửi đồ tiếp tế cho hai bà quả phụ và một tá những đứa trẻ bơ vơ coi như một sự an ủi. Một địa điểm khác, nhất định phải đến thăm khi ở phố Cannery, là Phòng thí nghiệm Sinh Vật miền Tây của Doc. Ông ta bắt những con sao biển, ếch, rắn… và biến chúng thành mẫu vật. Đó là một người đàn ông lạ lùng, có thể tận tâm giúp đỡ người khác vào hôm nay nhưng sẵn sàng trả giá và tính toán từng đồng với họ vào ngày mai. Bên cạnh tiệm tạp hóa của Lee Chong và cũng rất gần phòng thí nghiệm của Doc là nhà thổ của Dora, nơi người ta tìm thấy lạc thú sau những giờ đắm chìm trong mùi tanh nồng của lũ cá mòi. Đó là bề nổi của phố Cannery Row nơi người ta sống bằng những mánh khóe và sự lừa dối. Biệt thự Lữ thứ là một nửa khác của phố Cannery Row. Có lẽ, đã có sự mỉa mai trong cái tên có phần thanh cao này, bởi đây là nơi ở của đám vô công rồi nghề, mà tác giả gọi chung là “đám choai choai”. Những con người xem chừng như thừa thãi của xã hội ấy được lãnh đạo bởi Mack, một tên tình cảm nhưng chán ghét gia đình. Không có những xung đột lớn hay các nút thắt gay cấn, Phố Cannery Row được kể bằng một giọng điệu chậm rãi và chân thực vô cùng. Dường như John Steinbeck để cho những nhân vật của mình tự đi vào trang sách và thoải mái kể chuyện. Mỗi một tuyến nhân vật trong sách mang đến một câu chuyện rất riêng. Tất cả hợp lại thành một bức tranh sống động về xã hội với sự lên ngôi của đồng tiền.
1 star: Bad

Đồng tiền và phẩm giá của người nghèo

Nhân vật Mack và “đám choai choai” vô dụng trong phố Cannery Row gợi cho người ta nhớ đến nhân vật Danny và những người huynh đệ trong tiểu thuyết Thị trấn Tortilla Flat (1935). Một lần nữa, John Steinbeck lại muốn câu chuyện của mình được kể ở địa hạt văn chương của riêng ông, hạt Monterey bang California. Là một người luôn hướng tới những giá trị nhân văn và giàu lòng yêu thương, tác giả của Chùm nho uất hận tiếp tục dùng ngòi bút của mình để bênh vực những người nghèo, những người cùng khổ bị áp bức trong xã hội, dù họ có thể bị mua chuộc, bị dụ dỗ; nhưng trên hết, những con người đáng thương ấy đều muốn ngẩng cao đầu, sống một cuộc đời đường hoàng và chính trực. Dù có phải dùng đến những cách cực đoan đi chăng nữa, họ vẫn muốn bảo vệ phẩm giá của chính mình. Chi tiết Horace Abbeville nhượng lại ngôi nhà duy nhất cho Lee Chong và tự sát để con cái được sống mà không phải mang món nợ truyền đời trên đầu là minh chứng rõ ràng nhất cho điều đó. Nhà Abbevill , Mack và đám choai choai đều là những con người được sinh ra và lớn lên ở Montery. Nhưng vòng xoáy của số phận và thời cuộc đã khiến họ chao đảo và phải dùng hết sức bình sinh để vật lộn mới có thể tồn tại trên mảnh đất từng là nơi “chôn rau cắt rốn” của chính mình. Dù bị bủa vây trong một thế giới thiếu công bằng, nhưng họ vẫn cố sống một cuộc đời đầy nghĩa hiệp và hào sảng. Trong Phố Cannery Row không có ai hoàn toàn xấu xa. John Steinbeck tin rằng: bên trong mỗi con người, thiện và ác luôn song song tồn tại. Chính phần thiện giữ cho tâm hồn ta lơ lửng. Bởi vậy, ông không cần dùng đến “đao to búa lớn” hay những giáo điều đạo đức nhưng vẫn viết lên được một cuốn tiểu thuyết đầy nhân văn.
1 star: Bad

Để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc

Phố Cannery Row là một trong những tác phẩm thể hiện được ngòi bút đa dạng của “chàng cao bồi California” . Tiền bạc, cuộc sống mưu sinh, tình thương… vẫn những vấn đề ấy được “tái sinh” dưới một cách kể chuyện rất khác, nhẹ nhàng và giàu chất thơ. Cuộc sống này dù khó khăn tới đâu, chúng ta hãy luôn đặt niềm tin vào điều thiện. Bởi có như vậy cuộc đời mới đáng sống. Bối cảnh trong tác phẩm được lấy nguyên mẫu từ khu phố đóng hộp cá mòi có tên là Ocean View Avenue, bang California. Sau thành công vang dội của tiểu thuyết Phố Cannery Row, Ocean View Avenue đã biến thành một địa điểm tham quan thu hút lượng lớn khách du lịch và trở nên sầm uất. Năm 1953, phố Ocean View Avenue được đổi tên thành Cannery Row để tri ân nhà văn John Steinbeck và tác phẩm của ông.
1 star: Bad

Một tác phẩm mang hơi hướng cổ điển xuất sắc

Phố Cannery Row, như John Steinbeck tự nhận, vốn được sáng tác cho những người lính từng nói với ông: “Hãy viết thứ gì vui nhộn đừng về chủ đề chiến tranh. Hãy viết thứ gì cho chúng tôi đọc – chúng tôi phát ngấy chiến tranh rồi.” Có thể bạn đọc sẽ tự hỏi, vì sao đối với một tiểu thuyết “vui nhộn”, John Steinbeck lại chọn bối cảnh là những năm tháng tăm tối nhất của lịch sử kinh tế nước Mỹ? Nhưng chỉ cần đọc một vài chương đầu thôi là bạn sẽ nhận ra dụng ý và tài năng của Steinbeck: Ông bà Malloy phải sống trong nồi súp de nhưng “họ nhét tấm nệm qua cửa đốt lò và ổn định cuộc sống”, một nơi họ tự thấy là rộng rãi, khô ráo, an toàn và không nơi nào ấm hơn. Mack và đám choai choai để tìm cách mở tiệc sinh nhật cho Doc đã quyết tâm sửa xe ô tô hỏng, vượt đồi dốc, xoay xở với một điền chủ hung hăng để bắt mấy trăm con ếch nhằm kiếm chút tiền mua đồ trang trí và đồ ăn cho bữa tiệc… Đọc Phố Cannery Row, có cảm tưởng cái bần cùng dường như chưa bao giờ thắng thế được phẩm giá trầm lặng của những con người nơi đây. Nơi ấy tiếng cười bay cao trên đói khát, nơi ấy tình người vượt thoát khỏi tồi tàn, mãi mãi niềm lạc quan ngự trị trong những tâm hồn cơ cực; vậy thì còn cái “vui nhộn” nào ý nghĩa và sâu sắc hơn như thế nữa?
1 star: Bad

Sự lạc quan nơi những con người tưởng như không thể lạc quan nổi.

Ở “Phố Cannery Row” của John Steinbeck, không chỉ một mà gần như mọi cư dân đều từ cỡ “anh Vinh của mình” trở lên. Khi nói về một con người, điều nhàm chán nhất là câu chuyện chỉ có một chiều. Chỉ có tốt, chỉ có xấu, chỉ có u buồn, chỉ có hạnh phúc, chỉ có vất vả, chỉ có hưởng thụ,… Không! Đấy không phải con người. Chỉ khi những điều trái ngược đan xen, hòa trộn, lẫn lộn vào nhau thì ta mới thấy giá trị của việc cố gắng đấu tranh để duy trì và theo đuổi những phẩm giá tốt đẹp. Ở một phía khác, cũng giá trị không kém, đó là việc chấp nhận những rủi ro để người khác có cơ hội chứng tỏ phẩm giá của họ. “Phố Cannery Row” mỏng hơn nhiều so với “Thị trấn Tortilla Flat”, một tiểu thuyết khác mà mình thấy là cùng style của Steinbeck. Tuy nhiên, món đặc sản mô tả nhân vật và khung cảnh thì vẫn không thể chê vào đâu được. Steinbeck hẳn phải là con ma xó ở mọi nơi mà ông từng sống. Nếu không thì không thể kể được vanh vách những dấu ấn đặc trưng của từng góc nhà, từng bụi cỏ, thậm chí từng cái lỗ chó, lỗ chuột trong khu phố. Cuối cùng là sự vui nhộn. Mọi nhân vật trong “Phố Cannery Row” dường như đều có bản năng hài hước hóa mọi sự trên đời một cách rất duyên dáng và tự nhiên. Chỉ một câu chuyện nhỏ trong này cũng có thể đáng giá hơn bất kỳ cuốn sách nào khuyên nhủ bạn phải sống lạc quan, tích cực, yêu đời.
1 star: Bad

Phố Cannery Row

Phố Cannery Row của John Steinbeck kể lại cuộc sống quanh dãy phố có các nhà máy đóng hộp cá mòi trên bờ biển Monterey vào khoảng giữa thập niên 1930, lúc khủng hoảng kinh tế toàn cầu vẫn chưa dứt hẳn. Cách Steinbeck dựng truyện rất cổ điển, không ra vẻ thời thượng hay làm dáng độc đáo, không đao to búa lớn, không khua chiêng gõ trống mời gọi sự chú ý. Bằng giọng văn bình dị điểm chút khôi hài, vừa có âm điệu như thơ, vừa trần trụi như nắng quê ông, Steinbeck ghi lại tập quán và giấc mơ của mỗi nhân vật rồi để họ tự trôi đi, tự kết nối và lan ra như sóng biển đến mọi ngóc ngách của cuộc đời, giống như ông viết ở đầu sách, chỉ “mở trang giấy ra và để các câu chuyện tự nó bò vào”…
1 star: Bad

Vẻ đẹp từ những mảnh đời đơn sơ.

Có vô số nhà văn viết về những mảnh đời nhỏ bé hèn mọn, nhưng cho đến nay, tôi thật sự yêu thích chỉ có 3 người là Hector Malot, Oscar Wilde, và John Steinbeck. Qua Hector Malot ta thấy được sự cảm thông sâu sắc với nỗi đau và sự khốn cùng, qua Oscar Wilde ta thấy được tình yêu thương bao la, và qua John Steinbeck ta thấy một sự gần gũi rất mực; John Steinbeck giống như một tri kỷ, một người bạn thân thiết đang sống giữa những con người dưới đáy xã hội, ông chia sẻ niềm vui và nỗi buồn, chia sẻ cái hạnh phúc mong manh hay những rắc rối chợt đến chợt đi của họ. Khi đọc Phố Cannery Row , bạn sẽ thấy rất ít nỗi đau, ngược lại, điều bạn thấy phần lớn là những vẻ đẹp mộc mạc đơn sơ, thấy vô số phẩm chất tốt đẹp mà chỉ khi bạn ở thật gần mới nhìn thấy được. Bằng lối viết nhẹ nhàn vui tươi, một chút châm biếm nhẹ – cách châm biếm phớt đời của tính vị tha chứ không phải sự chua cay, ta sẽ bắt gặp vô số điều thú vị diễn ra trên con phố ấy, con phố ở bên rìa của thị trấn, nơi ấy gồm những gia đình nghèo khổ, nhà thổ, kẻ vô gia cư, bọn vô công rỗi nghề, một tiệm tạp hóa của ông già người Tàu, và Phòng Sinh Vật Miền Tây. Cái nổi bật là sự vui tươi, còn nỗi đau thì ta chỉ thấy được khi thật sự thấu hiểu, một nỗi đau day dứt và bất lực. Giả sử trong thực tế bạn đang sống giữa lòng thành phố hoặc ở nhà cao cửa rộng mà nghe nói một con phố như thế, bạn sẽ có cảm giác gì? Hẳn là sẽ sợ hãi và kinh tởm, nhưng nếu bạn thật sự sống trong ấy, sẽ chẳng ghê gớm như bạn nghĩ, tất nhiên lâu lâu sẽ xẩy ra vài vụ đánh nhau khi cãi vả, tuy nhiên con người ta vẫn có thể sống một cách thản nhiên, tôi từng sống ở một nơi như thế lúc nhỏ, một nơi toàn dân anh chị của các bến bãi, và tôi chưa bị nhiễm cái xấu gì từ nơi đó cả. Cái xấu len lỏi ở khắp mọi nơi và không kể sang hèn, để tránh được nó ta cần một thứ rất quan trọng, đó là nhận thức hoặc sự ý thức trong những việc ta làm. Giống như khi Mack – anh chàng thủ lĩnh nhóm rỗi nghề muốn tổ chức cho Doc một buổi tiệc vì lòng tốt của ông, thì sự việc lại thành tồi tệ và phá tan hoang nơi Doc làm việc: “… Gã vẫy tay tới tàn tích trên sàn nhà ‘Giống như hồi tôi có vợ. Tôi cố chu đáo với vợ, rồi … nhưng sự việc chẳng bao giờ kết cuộc như vậy‘ Doc nói ‘Tôi biết‘…..” Sau sự việc đó, Doc chỉ đấm cho Mack vài cú vì tức giận, nhưng ông không bắt Mack phải bồi thường, và ông đã tha thứ cho những gì đã diễn ra, vì ông hiểu họ. Bạn sẽ thấy những sự việc như thế trong đời sống, một người chồng nát rượu, về hành hạ vợ con, hôm sau sẽ thề thốt và hối lỗi, họ hối lỗi thật, họ hứa sẽ thay đổi cũng thật, họ cũng rất cố gắng,… nhưng sự việc lại tái diễn, đơn giản vì họ không đủ để nhận ra những sự việc bất chợt nào đó sẽ dẫn họ đến đâu; khi khả năng tư duy của họ chỉ đến đó, bạn khó có thể thay đổi họ trong phút chốc, điều cần làm là chấp nhận họ như là họ, và đề phòng những điều tồi tệ có thể diễn ra. Nếu bạn hiểu họ đủ và nếu bạn có một trái tim nhân ái, bạn sẽ biết mình sẽ làm gì, như Doc đã làm trong suốt quyển truyện. Trong truyện này tôi thích gần như tất cả các nhân vật, Doc một trí thức duy nhất trong con phố và ông là người tốt, mọi người đều chịu ơn của ông; Mack và nhóm của anh đôi khi tạo ra rắc rối nhưng họ cũng tốt, và cách sống của họ như của những người đã nhìn thấu được cõi trần; ông Tàu già “dễ thương” tuy có chút khôn vặt nhưng lắm lúc lại rất rộng rãi, cũng thông cảm vì ông bán tạp hóa trong khu phố nghèo; tú bà Dora tốt bụng, xây dựng quán Cờ Gấu như một gia đình; Henri – anh chàng họa sĩ mơ mộng lại giỏi về đóng tàu, muốn có chiếc tàu nhưng lại sợ nước nên chả bao giờ đóng xong, tôi thích sống trong con tàu trên cạn giống anh; tôi cũng thích căn nhà từ cái nồ súp de trên bãi đất trống với các dây leo và hoa bao quanh. Bằng hình ảnh của ngôi nhà từ nồi súp de, chiếc xe cà tàng mà Mack mượn với đủ thứ phụ tùng lấy từ khắp nơi, hay con tàu của Henri, ta thấy được một sức sống vô cùng mãnh liệt ở những con người ấy – những con người bị xem là rác rưởi, họ có thể xây dựng một thiên đường từ những thứ bị vứt đi, khiến chúng sống lại và hữu ích. Đôi khi ta tự hỏi là con người có thật sự cần quá nhiều thứ để sống? Một bộ phận thì sống trong sự thừa thãi vật chất, một phần khác thì dùng lại những thứ vứt đi. Hãy nhìn cách mà ngôi nhà bằng nồi súp de và Biệt Thự Lữ Thứ được “nâng cấp”, con người luôn hướng đến những điều tốt đẹp và ta không cần nhiều lắm để có được hạnh phúc. Chương 31 là một chương đặt biệt, nói về một con chuột vàng, nó xây dựng một cái hang thật xinh xắn và ấm cúm nhưng chẳng tìm đâu ra một con chuột cái, thế là nó phải mò vào thị trấn để tìm, mà nơi ấy vì có vô số chiếc bẫy đang đợi chờ. Thân phận con người cũng giống như vậy, ta có thể xây tổ ấm ở bất kỳ đâu, nhưng những nhu cầu quá trọng yếu buột ta phải lao vào vòng đua chen, nơi của những cạm bẫy có thể hủy hoại cuộc đời. Giống như hình ảnh cô gái trẻ chết đuối, cô xinh đẹp và còn quá trẻ, còn một tương lai đang chờ đón phía trước, nhưng cô chết chỉ vì không nhìn thấy hết những hiểm nguy ở bãi nước cạn vô cùng xinh đẹp. Chỉ khi có được một trái tim yêu thương đủ lớn thì John Steinbeck mới có thể thấu hiểu những con người ở ngoài rìa của xã hội đến mức độ này, và chỉ sau khi đọc Phố Cannery Row thì ông mới được tôi đặt vào ngang hàng với Hector Malot và Oscar Wilde về lòng nhân ái. Vì vậy tác phẩm này rất đáng để đọc, xứng đáng có trong tủ sách gia đình.
1 star: Bad

Viết về những con người bên lề xã hội

Tác phẩm kể về đời sống trong một con phố tên Cannery Row, cạnh bờ biển thuộc bang California, Hoa Kỳ, nơi ở của đủ mọi loại người thuộc tầng lớp bình dân, và những cá tính khác nhau ấy tương tác với nhau như thế nào. Truyện tuy có vài nhân vật nổi bật, nhưng lại không có nhân vật chính , hay có thể nói, nhân vật chính là cả con phố. Cốt truyện cũng vậy, là những lát cắt ngắn, rải rác thay vì tập trung vô một sự kiện nào đó. Như thể đây chỉ là bản ghi chép những kỉ chợt nảy ra của một ông già khi nhớ về một nơi từng sống vậy. Ấy thế mà truyện không hề rời rạc hay lan man, cũng không mang cảm giác nhàm chán. Có lẽ công lớn là nhờ giọng văn dí dỏm, pha chút châm biếm nhẹ nhàng, hài hước, Nếu ai yêu thích Vũ Trọng Phụng có lẽ sẽ yêu thích lối “khen đểu” khá quen thuộc này. Tiếp theo là dàn nhân vật đa dạng, như chính hàng xóm trong khu phố nhà chúng ta vậy. Tuy số lượng nhân vật đông nhưng nhờ cách miêu tả khéo léo, tô đậm tính cách của từng người nên càng về cuối, nỗi thân thuộc càng trở nên rõ nét với người đọc. Chà, chỉ là những câu chuyện hỡi ôi nơi con phố nhỏ, mang đậm tính cảm xúc cá nhân, nhưng sao vẫn lôi kéo cảm xúc đến thế. Chẳng cần cốt truyện phức tạp, bối cảnh sáng tạo, nhân vật ấn tượng hay thông điệp lớn lao, chỉ là một chút bình dị, hóm hỉnh, lạc quan và tình yêu con người vô hạn, Steinbeck đã tạo nên một tác phẩm đề cao phẩm chất tốt đẹp của con người , dù là họ có là những con người bên lề xã hội đi chăng nữa.
1 star: Bad

Phố Cannery Row: Lại một lần nữa John Steinbeck nói về cái bần cùng và phẩm giá trầm lặng

“Phố Cannery Row” là áng văn dí dỏm, giản dị và chất chứa hoài niệm của John Steinbeck, tiểu thuyết gia người Mỹ đạt giải Nobel Văn chương năm 1962. Ra đời cách đây hơn bảy thập kỷ, Phố Cannery Row vẫn luôn là một trong những tác phẩm của nhà văn được yêu mến nhất với nhiều thông điệp đậm màu sắc nhân bản về muôn mảnh đời trầm lặng bên rìa xã hội. John Steinbeck sinh ra tại miền quê Salinas thuộc tiểu bang California năm 1902. Ngay từ khi lên mười bốn tuổi, cậu bé Steinbeck chuyên nhốt mình trong phòng riêng để sáng tác truyện và thơ đã quyết tâm trở thành một nhà văn. Chặng đường đi đến đỉnh cao văn nghiệp của Steinbeck – cụ thể hóa bằng giải thưởng Pulitzer Prize năm 1940 và Nobel văn chương năm 1962 – tuy thế lại không hề bằng phẳng. Thuở thanh niên hoài bão, ông tới New York để sống bằng nghề viết văn và làm báo, nhưng thất bại và lại trở về California. Sau một thời gian làm đủ loại việc như hái trái cây, phu hồ, thợ sơn, thợ vẽ, thợ đo đạc… ông và vợ về sống nơi căn nhà tranh của cha ông tại Pacific Grove trong hạt Monterey. Nhưng khủng hoảng kinh tế khiến ông lại thất bại và phải sống nhờ trợ cấp xã hội. Mãi đến năm 33 tuổi Steinbeck mới bắt đầu nổi tiếng nhờ cuốn Tortilla Flat (1935), và đó cũng là mở đầu cho một loạt tác phẩm ông đã đưa thành kinh điển như Của chuột và người (1937), Chùm nho phẫn nộ (1939), The Pearl (1947) hay Phía đông vườn địa đàng (1952). Chạm tuổi lục tuần, nhà văn chân quê miền nam nước Mỹ đã được vinh danh với giải Nobel Văn chương nhờ “những tác phẩm đầy sáng tạo và đậm tính hiện thực, vừa hài hước nhân văn vừa thể hiện nhận thức xã hội nhạy bén.” Giống như phần lớn nội dung những câu chuyện mà John Steinbeck thường khắc họa: đời sống của giới thợ thuyền, người thất nghiệp và bị phá sản, nông dân và công nhân nông nghiệp di trú theo mùa màng, những kẻ bị loại ra ngoài dòng chảy cuộc đời; Phố Cannery Row cũng xoay quanh đủ mọi hạng người sống dưới đáy xã hội quanh dãy phố chuyên đóng hộp cá mòi vùng ven Monterey, California. Điều đặc biệt của tiểu thuyết này là nó gần như không có cốt truyện mà tập hợp nhiều mẩu truyện ngắn liên kết, như một con sông quanh co tỏa ra nhiều nhánh, mang theo những sắc màu rực rỡ chính là con người muôn màu muôn vẻ của mảnh đất này. Đó là Lee Chong, ông Tàu già chủ tiệm tạp hóa, “kẻ cứng rắn vì một lon đậu – kẻ dịu dàng với xương cốt của ông nội mình”; đó là Dora Flood, quý bà vĩ đại chủ nhà thổ Nhà hàng Cờ Gấu; đó là Doc, nhà hải sinh học rộng lượng và minh triết, sống và làm việc ở Phòng thí nghiệm Sinh Vật Miền Tây; đó là Mack và đám choai choai, bọn “vô tích sự, kẻ cắp, vô lại” nhưng đồng thời cũng là“Đức hạnh, Ân sủng, Phong nhã” của Monterey… Bối cảnh của Phố Cannery Row lẫn tuyến nhân vật kỳ khôi này chẳng đâu xa lạ mà đều được John Steinbeck “bê nguyên xi” từ phố đóng hộp cá mòi Ocean View Avenue ngoài đời thực. Nhà sử học Michael Hemp đã khẳng định Phố Cannery Row gần như không còn là một tiểu thuyết hư cấu: “Chẳng thiếu kẻ lạ đời sống ở phố này để viết về họ, John chỉ việc quan sát xung quanh mình là đã thu về hàng đống tư liệu rồi.” Sau thành công vang dội của Phố Cannery Row, phố Ocean View Avenue nhanh chóng biến thành khu thương mai nhộn nhịp và chính thức được đổi tên thành Cannery Row vào năm 1953 để tri ân tác phẩm. Một điểm đáng chú ý nữa về Phố Cannery Row là toàn bộ thì, thời trong câu chuyện đều được để ở quá khứ. Tuy ra đời năm 1945, ngay sau Thế chiến thứ hai, nhưng mọi sự kiện của tiểu thuyết đều nằm vào thời kỳ Đại khủng hoảng thập niên 30. Đây đó ta thấy dấu chân của lịch sử chà đạp lên số phận hẩm hiu của người dân vùng Monterey. Horace William nợ đầm đìa và cuối cùng phải bán nốt tấc đất cắm dùi rồi tự sát. Ông bà Malloy mất nhà và phải chuyển vào sống trong nồi súp de hỏng bỏ không. Mack và đám choai choai thực chất là đám lông bông thất nghiệp, có xin được việc cũng chỉ giữ không quá một tháng… Tuy Steinbeck chủ ý không đi sâu chi tiết mà chỉ gần như “sượt nhẹ qua” hoàn cảnh cơ hàn của từng nhân vật, người đọc có lẽ vẫn không nén được tiếng thở dài thương tâm trước bức tranh toàn cảnh vô cùng chua chát giữa giai đoạn suy thoái trầm trọng này. Phố Cannery Row, như John Steinbeck tự nhận, vốn được sáng tác cho những người lính từng nói với ông: “Hãy viết thứ gì vui nhộn đừng về chủ đề chiến tranh. Hãy viết thứ gì cho chúng tôi đọc – chúng tôi phát ngấy chiến tranh rồi.” Có thể bạn đọc sẽ tự hỏi, vì sao đối với một tiểu thuyết “vui nhộn”, John Steinbeck lại chọn bối cảnh là những năm tháng tăm tối nhất của lịch sử kinh tế nước Mỹ? Nhưng chỉ cần đọc một vài chương đầu thôi là bạn sẽ nhận ra dụng ý và tài năng của Steinbeck: Ông bà Malloy phải sống trong nồi súp de nhưng “họ nhét tấm nệm qua cửa đốt lò và ổn định cuộc sống”, một nơi họ tự thấy là rộng rãi, khô ráo, an toàn và không nơi nào ấm hơn. Mack và đám choai choai để tìm cách mở tiệc sinh nhật cho Doc đã quyết tâm sửa xe ô tô hỏng, vượt đồi dốc, xoay xở với một điền chủ hung hăng để bắt mấy trăm con ếch nhằm kiếm chút tiền mua đồ trang trí và đồ ăn cho bữa tiệc… Đọc Phố Cannery Row, có cảm tưởng cái bần cùng dường như chưa bao giờ thắng thế được phẩm giá trầm lặng của những con người nơi đây. Nơi ấy tiếng cười bay cao trên đói khát, nơi ấy tình người vượt thoát khỏi tồi tàn, mãi mãi niềm lạc quan ngự trị trong những tâm hồn cơ cực; vậy thì còn cái “vui nhộn” nào ý nghĩa và sâu sắc hơn như thế nữa? Phố Cannery Row là một tiểu thuyết hơi hướm cổ điển, không ra vẻ thời thượng hay làm dáng độc đáo, không đao to búa lớn, không khua chiêng gõ trống mời gọi sự chú ý. Như Steinbeck tự nhận ở đầu cuốn sách – ông chỉ sáng tác bằng cách “mở trang giấy ra và để các câu chuyện tự nó bò vào” – có lẽ khi đọc tác phẩm này chúng ta cũng chỉ cần mở các câu chuyện ra, để chúng tự bò vào trái tim mình mà thôi.