90-20-30 90 Bài Học Vỡ Lòng Về Ý Tưởng Và Câu Chữ (Bản Đen Trắng) Reviews

Đây là cuốn sách gối đầu giường của 1 đứa làm content như mình luôn. Những bài học về kỹ thuật viết như nhóm ý, lên dàn bài, cách sử dụng từ ngữ, lên ý tưởng,...đều được anh Huỳnh Vĩnh Sơn chia sẻ hết trong cuốn này. Anh Sơn cũng là copywriter mà mình rất ngưỡng mộ, chắc bạn nào làm content cũng đều biết đến rồi đúng không?

Vài cuốn sách "đọc cho vui" về content! 

"Content, Content Marketing, Content chuẩn SEO, Digital Content..." - Những bạn quan tâm đến nội dung, công việc nhào nặn, sáng tạo và tiếp thị nội dung hẳn không còn lạ lẫm gì với những keyword này. Người ta thường ví "Content là vua" và bản thân vị vua này thường ít khi đứng độc lập một mình mà được gắn liền với SEO, Digital Marketing... tạo nên một biển khơi rộng lớn mà không cẩn thận bạn sẽ bị nhấn chìm trong đó. Content cơ bản, Content Marketing, Content Plan, Content viết Quảng cáo, Content sử dụng trong Viral Marketing rồi gần đây là Inbound Content... là những khái niệm mà ngay cả những Copywriter lão lãng cũng chưa chắc có thể diễn giải rạch rồi. Google là một công cụ quá thần kỳ, vi diệu, không biết sử dụng nó để tìm kiếm thông tin sẽ thực sự là một sự thiệt thòi của bạn. Với mỗi một keyword, một thông tin, bạn sẽ được trả về cả chục ngàn kết quả tìm kiếm trong 1 phần vài chục giây. Tuy nhiên cần phải chia sẻ với nhau rằng, với những bạn amateur hay mới chập chững vào nghề, những thông tin rời rạc, thiếu hệ thống và quá nhiều bản sao, biến dị trên internet chưa phải là sự lựa chọn hợp lý dành cho bạn. Bắt đầu với trường lớp, một người thầy, mentor và những cuốn sách nhập môn, đại cương có được sự chi tiết, liền mạch và hệ thống sẽ là sự lựa chọn không tồi. Điều này đúng với nhiều lĩnh vực, không chỉ riêng với những bạn muốn bước chân vào Content, Marketing hay PR với cả chục "Đại dương xanh" - ngóc ngách làm nghề. Không dành cho các tiền bối-pro, một số cuốn sách "đọc cho vui" mà mình muốn giới thiệu với các bạn bước đầu chập chững hay muốn tu bổ thêm để mình được "chân cứng đá mềm" là 4 cuốn sách sau:- 90-20-30- Làm bạn với hình làm tình với chữ- Khiêu vũ với ngòi bút- Content hay nói thay nước bọt Với đặc điểm chung là nhẹ nhàng, không quá nặng nề về lý thuyết, lối viết gần gũi, dí dỏm, cùng với những hình ảnh trực quan, sinh động... mình nghĩ chúng sẽ là những bát súp khai vị dễ hấp thụ với đa phần độc giả.

Hôm trước có bạn hỏi mình chia sẻ vài cuốn sách nên đọc. Cái này thật khó vì mỗi giai đoạn, mỗi công việc, mỗi cột mốc khác nhau thì từng người lại có những mối quan tâm khác nhau. Như mình hiện tại, là người bán hàng nên mình quan tâm đến những kỹ năng hỗ trợ được công việc bán hàng. Một trong những kỹ năng đó là kỹ năng viết content. Trong giai đoạn loay hoay tìm cách cải thiện kỹ năng viết đó, mình tìm đến với cuốn 𝟵𝟬 – 𝟮𝟬 – 𝟯𝟬 Bài học vỡ lòng về ý tưởng và câu chữ.

 Nói đơn giản thì cuốn sách là tổng hợp nhiều cuộc đối thoại giữa anh 𝗦𝗲𝗻𝗶𝗼𝗿 𝗖𝗼𝗽𝘆𝘄𝗿𝗶𝘁𝗲𝗿 và 1 cô gái 𝗜𝗻𝘁𝗲𝗿𝗻 trong 𝗔𝗴𝗲𝗻𝗰𝘆 𝗤𝘂𝗮̉𝗻𝗴 𝗖𝗮́𝗼 xoay quanh những dự án mà họ tham gia.

 Thông qua đó, người anh Senior chỉ cho cô em những sai lầm vỡ lòng và những bài học nằm lòng về ý tưởng, về tiếng Việt, cách dùng từ, cách hành văn...

 Cách truyền đạt này làm cho những bài học không bị nhàm chán, lên gân mà rất thực tế và đồng cảm với cô thực tập. (Haha vì giống mình quá)

Cuốn sách này đã giúp mình hình thành 3 thói quen quan trọng khi thực hành viết (thay vì viết vội, viết theo cảm xúc, theo cách nhìn của mình…)

1. 𝗧𝗿𝘂̛𝗼̛́𝗰 𝗸𝗵𝗶 𝘃𝗶𝗲̂́𝘁 𝗯𝗮̀𝗶: xác định thật rõ ràng người đọc là ai, THÔNG ĐIỆP truyền tải là gì và mục đích bài viết là gì

2. 𝗧𝗿𝗼𝗻𝗴 𝗸𝗵𝗶 𝘃𝗶𝗲̂́𝘁 𝗯𝗮̀𝗶: Luôn suy nghĩ về việc Có cách nào súc tích hơn không? Có cách nào đồng cảm với người đọc hơn không…

3. 𝗦𝗮𝘂 𝗸𝗵𝗶 𝘃𝗶𝗲̂́𝘁 𝗯𝗮̀𝗶: Xem lại bài viết có ĐÚNG CHUẨN TIẾNG VIỆT không, tức là không bị những lỗi chính tả hay những lỗi thừa từ, dùng từ không chuẩn mà mình hay gặp phải. Ví dụ: "bổ sung thêm" là dư chữ thêm rồi đó!

Vậy những ai nên đọc sách này:

- Những bạn 𝘀𝗶𝗻𝗵 𝘃𝗶𝗲̂𝗻 đ𝗮𝗻𝗴 𝗾𝘂𝗮𝗻 𝘁𝗮̂𝗺 đ𝗲̂́𝗻 𝗻𝗴𝗵𝗲̂̀ 𝗖𝗼𝗽𝘆𝘄𝗿𝗶𝘁𝗲𝗿. Hãy lận lưng một cuốn để trang bị những bài học vỡ lòng trước khi bước vào “chiến trường”

- Những bạn đang là 𝗝𝘂𝗻𝗶𝗼𝗿 𝗖𝗼𝗽𝘆𝘄𝗿𝗶𝘁𝗲𝗿, chắc đọc sẽ thấm lắm đây

- Và những ai như mình, không có làm agency, làm bà chủ kiêm 𝘃𝗶𝗲̂́𝘁 𝗰𝗼𝗻𝘁𝗲𝗻𝘁 bán thân, lộn bán hàng.

90-20-30 Bài học vỡ lòng về ý tưởng và câu chữ kể về chuỗi ngày thực tập của cô bé “20” tại agency “No eye deer”. Dưới ngòi bút đầy kinh nghiệm của Huỳnh Vĩnh Sơn, một copywriter tự xưng” dễ xài nhất đồng bằng sông Cửu Long”, bạn đọc phần nào hiểu hơn về những ý tưởng, cách diễn đạt câu chữ và lồng trong những bài học vỡ lòng đó là câu chuyện nghề sáng tạo hiện lên với đầy đủ những thăng trầm mà bất cứ bạn trẻ nào mới đặt chân vào ngành sáng tạo đều nên biết.

Mở đầu độc lạ

Là sách của một copywriter chứ không phải một cây viết bình thường, “sói ăn chay” Sơn chọn cách kể lại những bài học thông qua câu chuyện của một Gen Z xin thực tập agency, vị trí copywriter. Từng nhân vật trong câu chuyện được giới thiệu độc đáo thông qua mẫu truyện tranh ngắn “Chào sân”. Trong đó, các nhân vật đại diện cho các phòng ban của agency và họ hiện lên đầy vui tươi, sức sống với những nét tính cách đặc trưng của nghề nghiệp mình. Chị Account xinh đẹp, mạnh mẽ, trong túi đầy son, miệng mồm hổ báo, luôn khắt khe, yêu cầu cao đối với bộ phận Creative. Anh Management Director cool ngầu đi làm với độc một bộ suit đen và cặp kính râm, chả bao giờ thấy ở văn phòng vì lúc nào cũng bận “đi khách”.

Hết phần chào hỏi, tác giả bắt đầu “chào hàng” những bài học mang tính nguyên tắc về câu chữ thông qua cuộc hội thoại dí dỏm của hai nhân vật chính là em 20 và anh 30. Kẻ thực tập, người mentor cùng nhau tung hứng giúp người đọc có cái nhìn sơ lược về cấu trúc câu chữ như cách phân chia đoạn chính phụ, viết sao cho đúng đề, đúng tầm thương hiệu,… Bên cạnh đó, “Sói ăn chay” cũng không quên bổ sung một vài trang web “văn mẫu” như Adweek, BrandsVietnam để tham khảo và học hỏi. Chỉ qua một phần giới thiệu sinh động, ngộ nghĩnh, tác giả không chỉ tạo ra bước đột phá trong cách viết mà còn giúp các bạn trẻ không bị nhàm chán và thêm phần hứng thú. 

Câu từ và ý tưởng 

Những trang tiếp theo tiếp tục là 90 ngày phiêu lưu ở agency của cô bé “20”. Một mặt, tác giả nói nhiều về cách lên ý tưởng, phương pháp tư duy để có thể khơi nguồn sáng tạo: “liên tưởng”, “đuổi hình bắt chữ”,”chơi chữ”,… Qua đó bạn đọc thấy được quá trình tạo dựng ý tưởng không phải ngồi cắn bút mà ra. Đó là thành quả của việc học hỏi không ngừng , phối kết hợp nhiều góc nhìn và liên hệ với kiến thức thu lượm của bản thân. 

“Có ý tưởng hay mà viết không ra thì cũng vứt?”. “Sói” tiếp tục mách ta các mẹo để chuốt từ, chuốt câu sao cho hay, gọn. Cắt từ, tuần tự, siết chữ là ba trong vô số thủ thuật được tác giả đề cập. Song song với những mẹo hay là những lỗi mà ngay cả các copywriter gạo cội vẫn còn mắc phải như huề vốn, cảm tính, lệch sắc thái,… Vị coppywritter gạo cội chia sẻ rằng dù làm nghề bao năm thì với ngôn ngữ, ta vẫn chỉ là người học việc, thế nên sai lầm là không thể tránh khỏi.

Các bài học tuy sắp xếp có phần lộn xộn nhưng nhờ vào cách kể lôi cuốn và các ví dụ “sát thực tế chiến đấu”, bạn đọc vẫn sẽ nằm lòng những bài học này một cách trơn tru, hiệu quả. 

Lời tự sự của một copywriter

Có thể nói một phần không nhỏ làm nên sự hấp dẫn của cuốn sách chính là những tâm sự rất đời của tác giả về bao xúc cảm buồn vui trong nghề. Những lời thủ thỉ, tâm tình của hai anh em 30 và 20 sẽ giúp ta thấm thía được phần nào sự khó khăn mà một copywriter phải đối mặt. Áp lực từ cơm áo, gạo tiền, cái nghề được cho là lận đận, thiếu ổn định. Chưa kể người làm nghề luôn phải đầu tư nhiều để trau dồi kiến thức, bắt kịp xu hướng mà lương bổng nhận lại chả được bao nhiêu.

Mặt khác áp lực từ khách hàng cũng thử thách lòng yêu nghề của nhiều bạn trẻ, mỗi lần không đúng yêu cầu lại sửa lên, sửa xuống, xỉu up, xỉu down. Lắm lúc khách hàng bình phẩm: ”Cái chữ “trầm tính” nghe TIÊU CỰC quá, không phù hợp với hình ảnh người đàn ông sâu sắc, ít nói mà thương hiệu chị hướng đến”. Công việc nào cũng có cái vất vả đằng sau bề ngoài hoàng nhoáng của nó. Điều quan trọng là mỗi người phải chuẩn bị cho bản thân một bản lĩnh thật to và cái da mặt thật dày để bám trụ và phát triển trong cái nghề đào thải gắt gao này.

Những tâm sự của tác giả dưới lời bộc bạch của anh 30 được đan xen vào từng phần xuyên suốt quyến sách quả thực tạo những điểm nốt trầm điểm xuyết giữa những tràng cười rộn rã. Khi đọc những dòng ấy, ta không khỏi dừng lại, nghiền ngẫm liệu bản thân có đủ năng lực và đam mê để dấn thân vào cái nghề tưởng không khó mà khó không tưởng này không?

Cuộc vui nào cũng có hồi kết

Những ngày cuối cùng kì thực tập của 20 cũng là lúc mà độc giả sắp phải gấp lại quyển sách, tác giả ôn lại những gì đã học thông qua các chuyện “Ngày 87: Ôn tập”, “ Ngày 88: Em 20 tuổi, em học 20 điều” và kết thúc bằng những lời nhắn nhủ của một mentor khi chứng kiến thực tập của mình dang rộng cánh bay rời tổ: “ Quảng cáo không quan trọng lắm đâu”; “Hành nghề dễ đau khi mang nhiều ảo tưởng”; “ Là đồng đội, không là bà nội”;… Có lẽ khó tìm được quyển sách nào lại gắn kết sâu sắc với độc giả như vậy. Từng câu, từng chữ sao thật nặng tình khiến ta cảm thấy bịn rịn như trước lúc chia ly. 90-30-20 thực sự là một trải nghiệm tuyệt vời và sẽ mãi đọng lại trong lòng các độc giả.

“ Tuổi trẻ em ơi… 100 trái tim trong lồng ngực.

Là tuổi tham lam muốn có cả bể trời.

Là tuổi nhỏ thấy cái gì cũng lớn.

Là tuổi lơ ngơ đối mặt thử thách đầu đời…

…Tuổi trẻ của anh là men say

Nay đã qua cơn chếnh choáng.

Ta không bao giờ thấy tuổi trẻ trôi qua.

Ta chỉ ngoái đầu nhìn lại thấy nó không còn nữa.

Anh nhìn lại.

Thấy tuổi trẻ là em.

Mãi như vậy nhé mầm non sáng tạo”

Đối với những bạn trẻ có đam mê với nghiệp copywriter, đây là quyển sách” đưa em vào đời” hay và sâu sắc bởi không chỉ là kiến thức mà còn là hành trang tâm lý bước vào agency quảng cáo. Còn đối với phần đông bạn đọc, quyển sách giúp ta hình thành tư duy ngôn ngữ cũng như tạo dựng một cái nhìn sơ bộ về cái ngành nghề mới mẻ nhưng cũng lắm sứt mẻ này.