13.67
Xem thêm

Review chữ hơi dài, còn video review thì ở đây: https://youtu.be/TTu_DwDyMCo Nếu tò mò về những chi tiết có thể bạn đã BỎ QUA thì ở đây: https://youtu.be/0kE4HS7vmgo Một ván bài Thanh tra thiên tài Quan Chấn Đạc - nhân vật chính của 13.67 - từng ví việc đấu trí tội phạm như đánh bài: Mấu chốt là phải khiến đối thủ nghĩ họ đang ở thế thượng phong. Vào lúc đối thủ chủ quan, lơ là, bạn tung ra át chủ bài. Đối thủ trở tay không kịp. K.O. Sử dụng đúng chiêu này, tác giả Trần Hạo Cơ đã biến 13.67 thành một ván bài giữa ông và người đọc. 13.67 là một cuốn tiểu thuyết trinh thám gồm 6 vụ án, lấy bối cảnh Hồng Kông trải dài từ 1967 đến 2013. Trong quá trình vừa đọc vừa “phá án”, nhiều lần mình tưởng đã đoán được cái kết, thậm chí còn hơi thất vọng vì “dễ đoán thế thôi à”. Nhưng chính lúc mình vênh váo nhất, tác giả sẽ bất ngờ tung ra cú twist quật mình không trượt phát nào. Rồi mình vỡ lẽ: Ngay từ đầu, tác giả cố tình lừa để mình nghĩ là mình sắp thắng. Thậm chí đến tận trang cuối, mình vẫn ngã ngửa ra. Các cụ nói “cờ bạc ăn nhau về cuối” cấm có sai. Trong ván bài này, mình thua. Một cách mãn nguyện. Một vòng tròn lớn 6 vụ án trong sách đứng riêng rất ổn. Thậm chí tự mỗi vụ án có thể là một truyện riêng biệt. Nhưng ghép chúng vào thành một câu chuyện lớn trải dài 5 thập kỷ mới khiến sách đạt sức công phá khủng khiếp. Vì sao? 13.67 đã làm tốt hơn nhiều nhiệm vụ ban đầu của nó: Là một cuốn sách trinh thám. Tác giả mượn chuyện nghề của một viên cảnh sát từ năm 1967-2013 để bàn về công lý, về lẽ phải, và cả về số phận của Hồng Kông. Chưa hết, có một vòng tròn xoay vần từ năm 1967 đến 2013 - quãng thời gian làm việc của Quan Chấn Đạc. Rất nhiều thứ phải tuân theo quy luật vòng tròn ấy. Chẳng hạn như vòng tròn uy tín của cảnh sát Hồng Kông này. Vào năm 1967, niềm tin của người dân dành cho cảnh sát chẳng mấy tốt đẹp. Bằng tài năng và cái tâm với nghề, Quan Chấn Đạc dần khôi phục uy tín cho ngành. Nhưng đến 2013, mọi thứ trở về như năm 1967. Hình ảnh người cảnh sát trong mắt bà con lại xập xệ như trước. 13.67 được kể theo tuyến thời gian đảo ngược: Mở đầu với năm 2013 và kết thúc ở năm 1967. Phải chăng lối kể này để ngầm nói rằng 1967 hay 2013 thì cũng thế? Vì đi một vòng lớn rồi nhưng tình hình năm 2013 cũng không khác 1967 là bao. À, nếu bạn vẫn còn chưa nhận ra, thì con số 13.67 trên tựa sách là để chỉ hai mốc thời gian này. Ở tầng nghĩa cao hơn, có lẽ vòng tròn ấy ám chỉ thời vận Hồng Kông - vùng đất với lịch sử phức tạp: từng bị cho nước Anh “mượn”, về sau lại bị trao trả cho Trung Quốc, và đến tận giờ vẫn lùm xùm vấn đề chủ quyền với Trung Quốc. Nói về vận mệnh một xứ sở dưới lớp vỏ truyện trinh thám, qua đó thể hiện trăn trở: Vòng tròn này sẽ lặp đi lặp lại đến khi nào? Hồng Kông rồi sẽ ra sao? Đó chính là hoài bão của tác giả khi viết cuốn sách này. Làm quá Gần đây mình hay nghĩ về cái gọi là ‘hoài bão’. Cụ thể hơn là làm sao để người khác tin vào hoài bão của bạn và cùng bạn thực hiện? Mấy cái này thường được nói trong các phạm trù kinh doanh, chính trị nhỉ. Còn ở phạm vi của một cuốn sách thì sao? Như đã nói ở trên, cuốn sách đầy tâm huyết này thể hiện hoài bão của Trần Hạo Cơ. Chẳng cần hô hào hay nói nhiều, nhưng tâm huyết và hoài bão ấy rõ ràng đến mức bất cứ ai dính dáng đến cuốn sách này cũng tự đặt cho mình trách nhiệm phải “go the extra mile”. Tạm dịch câu này là “làm quá” đi ha :)) Sự “làm quá” trước tiên đến từ đội ngũ NXB IPM Việt Nam. Dịch giả và biên tập đã đem đến một bản dịch thoát ý với rất nhiều chú giải cẩn thận. Phần chú giải này cực hữu ích cho những bạn chả biết quái gì về l���ch sử hay kể cả bản đồ Hồng Kông. Bạn sẽ còn đội ơn những chú giải của bản Việt hơn nữa nếu từng thử đọc bản dịch tiếng Anh (tên: The Borrowed). Trong một lần vã quá, mình đã đọc tạm bản tiếng Anh. Kết quả là không thể đọc tiếp vì quá khó hiểu =))) Trong thời buổi sách có “vài” lỗi đánh máy là “chuyện thường”, mình vô cùng trân trọng bản dịch hiếm hoi KHÔNG SAI CHÍNH TẢ, lại truyền tải trọn vẹn tinh thần của sách này. Sự “làm quá” thứ hai đến từ vị trí của những người viết mô tả sách trên Tiki (tiếng Việt) và Amazon (tiếng Anh). Hai phần giới thiệu là hai hướng tiếp cận truyện khác nhau, nhưng đều khiến người ta muốn ĐỌC SÁCH CHO BẰNG ĐƯỢC (bất chấp quả bìa bản Việt xấu mù. Ừm, minh chứng cho câu “Đừng đánh giá cuốn sách qua vẻ bề ngoài” đó.) Đội ngũ NXB cùng những người viết lời giới thiệu đã làm 200% vai trò của họ. Đó là cách họ đáp lại hoài bão của tác giả. Trước những sự “làm quá” kể trên, mình chần chừ mãi không dám review cuốn sách này. Mình sợ rằng, viết gì cũng không xứng đáng với sách và công sức của những con người kia. Mình không viết về ranh giới giữa đen và trắng mà Quan Chấn Đạc luôn đứng giữa, cũng không viết về ý “Where there is murder, there is a humanity”. Đơn giản vì ngoài kia đã có người viết rồi. Và họ đã làm quá xuất sắc. Kết: 13.67 đem lại cho mình trải nghiệm gần nhất với khi đọc “Điều kỳ diệu của tiệm tạp hoá Namiya” (top 3 sách mình thích nhất cuộc đời). Tuy trải nghiệm kém trọn vẹn vì trót dính spoiler, mình vẫn vừa đọc vừa bị choáng ngớp bởi bộ óc sắc sảo và tâm huyết của tác giả. Cũng như khi đọc Namiya, mình đã phải tạm nghỉ giữa chừng mấy lần chỉ để “lấy hơi”. Gấp 13.67 lại, mình đã thực sự tin rằng: Mình phải sống tiếp trên cõi đời này để có thể đọc thêm nhiều những cuốn sách như thế này.

Có lẽ sẽ có rất nhiều người giống như mình, khi bắt đầu đọc cuốn sách này cứ nghĩ sẽ chỉ là một vụ án hóc búa nào đấy. Nào ngờ là 6 vụ án lớn nhỏ khác nhau, và xoay quanh xuyên suốt là nhân vật Quan Chấn Đạc, và cậu học trò Lạc Tiểu Minh. Tuy rằng các vụ án xảy ra ở các thời điểm khác nhau, nhưng luôn có sự liên kết nào đấy giữa các vụ án, sẽ phải thật tập trung, chú ý để nhận ra điều đó. Đặc biệt hơn, các câu chuyện được kể theo trình tự đảo ngược (reverse chronology), một vụ án đánh dấu cho một mốc sự kiện quan trọng của nhân vật, cũng như giai đoạn lịch sử của mảnh đất Hong Kong. Những vụ án được tác giả xây dựng một cách rất kỳ công. Bởi không chỉ đơn thuần là những vụ phạm tội, những bí mật, quá trình điều tra phá án mà bên cạnh từng vụ án, tác giả còn tái hiện một xã hội Hong Kong lúc bấy giờ (từ khi còn là thuộc địa của Anh cho đến khi trở thành đặc khu kinh tế thời nay). Không có vụ án nào làm mình thất vọng hay hụt hẫng cả, đều có những sự ly kỳ, hấp dẫn riêng cùng với những cú twist đầy ngoạn mục. Nó hấp dẫn bởi cách xây dựng xương sống cho từng cốt truyện, bởi cách phá án chẳng giống ai của Quan Chấn Đạc hay là cậu học trò, bởi sự tinh anh, tài trí, cách suy luận logic không cãi đi đâu được của thầy Quan. Trong rất nhiều trường hợp, ta cứ ngỡ rằng Quan Chấn Đạc như “đi guốc trong bụng” bọn tội phạm, dù có thông minh, nham hiểm như thế nào thì vẫn bị Quan Chấn Đạc nắm thóp và bắt gọn. Và xã hội Hong Kong cũng từng bước được khắc họa qua từng vụ án. Bên cạnh sự hào nhoáng, bề mặt nổi của xứ phồn hoa là những bộ phận úa tàn, nhem nhuốc. Một xã hội đầy rẫy những cuộc bạo động, biểu tình, chống phá hay một xã hội mà xã hội đen được quyền tác oai tác quái, hay thậm chí là một xã hội nhiều lúc không phân rõ nổi trắng - đen. Một điều nữa mà mình ấn tượng khi đọc cuốn sách này đó chính là việc phơi bày những mảng tối ở nơi mà ta coi là công bằng, văn minh, chính nghĩa. Chính cảnh sát là người vạch rõ bộ mặt đen tối của ngành cảnh sát. Những vụ tham nhũng, hối lộ, những quy tắc ngầm trong ngành… sẽ khiến ta phải nghi ngại những người mà ta thường coi là anh hùng. Với Quan Chấn Đạc hay Lý Tiểu Minh, họ luôn quan niệm; “Nhiệm vụ của cảnh sát là vạch trần chân tướng, bắt giữ tội phạm, bảo vệ người vô tội. Nhưng nếu có ngày nào đó pháp luật không trừng trị kẻ xấu, sự thật bị vùi lấp, người oan ức không còn nơi nào để kêu cứu”. Lấy đích đến là chính nghĩa, lấy sự an toàn, bình đẳng, lợi ích của dân làm mục tiêu; họ không thể lúc nào cũng phải tuân theo một quy tắc rập khuôn, nhiều lúc cũng phải gian xảo một chút lấy độc trị độc nhử rắn ra khỏi hang để bắt tóm ngoài ánh sáng. Thật sự mình đồng tình với quan niệm ấy và ủng hộ nhiệt liệt luôn. Họ chắc chắn sẽ trở thành những người được nhân dân tin tưởng, hết lòng phục vụ, đóng góp cho nhân dân, đất nước.

Câu chuyện xoay quanh quá trình phá án của thầy trò Quan Chấn Đạc và Lạc Tiểu Minh. Quan Chấn Đạc là một “thần thám” phá án đích thực khi tỉ lệ phá án có thể lên đến 100%. Ông đã phát hiện ra cậu thanh tra trẻ tuổi Lạc Tiểu Minh và sau một vài sự kiện đã nhận Lạc làm học trò của mình. Phải nói là tác giả viết khéo khủng khiếp luôn ấy. Trời ơi đọc mà quắn quéo hết cả người vì thấy chi tiết quá đỉnh ạ. Mỗi vụ án đều không thiếu phần bất ngờ, dù đã chuẩn bị sẵn tâm lí lúc đọc xong chương 1 rồi nhưng những chương sau vẫn khiến mình quay vòng vòng và phải công nhận đỉnh thật.Cách viết trong cuốn này mang phong cách khác hẳn mọi cuốn trinh thám mình đã đọc. Mọi chi tiết không quá dồn dập, không khiến mình lo sợ quá nhiều khi mà mọi vụ án đều không theo kiểu đầy bí ẩn hay miêu tả rùng rợn lắm. So với nhiều cuốn trinh thám mình đọc trước đó thì cuốn này cho cảm giác mình khá nhẹ nhàng, cơ mà nhẹ nhàng thì không có nghĩa là nó mất chất, ngược lại cực kì riêng luôn. Mỗi lần đọc rồi chỉ ra nguyên nhân/hung thủ thật sự mình kiểu “ủa? ủa? thật đó hả?”. Mọi chi tiết tác giả viết đều cực kì khéo, cực kì logic mà đúng là chả ai quan tâm cho đến khi được nhắc lại lúc kết tội. Chính vì vậy mà hình ảnh “thần thám” Quan do tác giả xây dựng mới càng trở nên đầy thuyết phục và rõ rệt hơn cả. Câu chuyện được kể theo lối kể ngược thời gian, từ 2013 trở lại năm 1967 (cũng vì vậy mà mới có tên là "13.67" đó), bao gồm 6 chương truyện ngắn là những vụ án nổi bật của hai thầy trò Quan - Lạc. Không chỉ vậy, mỗi chương đều liên quan đến mốc thời gian chuyển mình quan trọng trong xã hội Hồng Kông nói chung và ngành cảnh sát Hồng Kông nói riêng.