[Tóm Tắt & Review Sách]: "Từ Bi - Trên Cả Trắc Ẩn Và Yêu Thương": Định Nghĩa Về Hai Chữ “Từ Bi” Reviews

Nhắc đến tình thương, có hai từ ta thường nhắc đến là “si mê” và “từ bi”. Vậy hai từ này có giống nhau về mặt nghĩa không và khi nói đến từ “từ bi”, người ta thường nghĩ đến những gì lớn lao? Thực chất, bản chất của hai từ này khác biệt nhau. Nếu si mê là chỉ mức độ cuồng nhiệt, nóng bỏng, con người sẽ vô thức đắm chìm vào, trở thành nô lệ của nó và sức ảnh hưởng của nó mang lại có thể theo hướng tiêu cực thì ở từ “từ bi” lại mang dáng vẻ ngược lại. Từ bi là dạng thức cao hơn và khi con người từ bi thì chính họ tự kiểm soát được bản thân mình, tự ý thức và quyết định theo suy nghĩ của bản thân. Từ bi mang hướng tích cực, đó là sự cảm thương, gắn liền với chia sẻ, khác biệt bản chất của si mê là sự tham lam, sự ham muốn. Tuy nhiên ở thế giới thực, dường như con người dễ đi vào cạm bẫy của sự tham lam, bị hao tổn đi năng lượng của chính mình. Đến với cuốn sách Từ bi- Trên cả trắc ẩn và yêu thương của tác giả Osho, ta có thể ý nghĩa rộng hơn về hai chữ “từ bi”. Từ bi là một thứ tình thương mát lạnh, là sự chia sẻ niềm vui của bản thân đến với vạn vật; giúp ta trở thành đóa hoa sen, vượt lên vũng bùn của thế giới ham muốn, dục vọng, sự giận dữ mà chuyển hóa năng lượng, tạo ra năng lượng đích thực như một vị Phật. 

Tác giả của cuốn sách là ai?

Osho tên thật là Chandra Mohan Jain, Osho là một nhân vật “ngoại hạng”. Khác biệt với quy luật thông thường là mỗi nhà hiền triết sẽ gắn với một trường phái cụ thể thì ông lại thuộc “phái đa di năng”- hàng ngàn bài giảng của ông đều bao trùm mọi chủ đề, từ vấn đề cá nhân, khám khá và ý nghĩa sự tồn tại của một cá nhân đến sự bao trùm vấn đề của xã hội đương thời hoặc đôi khi là lĩnh vực chính trị. 

Có rất nhiều tờ báo đã miêu tả con người, tính cách của ông. Tờ báo Sunday Times của London mô tả Osho là một trong “1.000 Người kiến tạo của Thế kỷ 20”  hay tờ Sunday Mid-day của Ấn Độ bình chọn Osho là một trong mười người cùng với Gandhi, Nehru, Đức Phật làm thay đổi vận mệnh của nước Ấn.

Ông còn được biết đến với những đóng góp mang tính cách mạng trong lĩnh vực chuyển hóa nội tâm thông qua thiền thiền định.

Lời chia sẻ của tác giả về cuốn sách cũng như hai chữ “từ bi” 

Theo Osho, “từ bi” là một dạng hình thức cao trong mặt sinh lý học. Khác biệt với si mê, từ bi khiến con người không còn là nô lệ của bản thân nữa mà thay vào đó trở thành ông chủ của chính mình. Khi đó ta làm việc một cách có ý thức, tự quyết định điều mình muốn làm và không bị thúc đẩy, chi phối hay bị lôi kéo bởi nguồn năng lượng vô thức. Ta tự do hoàn toàn. 

Trong lời nói đầu, tác giả còn chia sẻ: “Chỉ khi đó bạn mới biết được thế nào là từ bi. Đó là một thứ tình thương mát lạnh, là chia sẻ niềm vui của bản thân đến với vạn vật. Khi đó, bạn chính là một phước báu đối với bản thân và với vạn vật xung quanh.” 

Qua cuốn sách Từ bi- Trên cả trắc ẩn và yêu thương, ta nhận được gì?

Cuốn sách Từ bi-Trên cả trắc ẩn và yêu thương bao gồm bốn phần: 

Phần 1, tác giả nêu lên vấn đề mối quan hệ giữa TỪ BI, NĂNG LƯỢNG VÀ SỰ KHAO KHÁT. Trong phần một này, tác giả đưa ra ba nội dung chính:

Từ bi chính là đỉnh cao của tình thương

Nếu thiền là bông hoa thì từ bi chính là hương thơm

Mọi khao khát đều có cùng một bản chất như nhau 

Phần 2, với tiêu đề TỪ BI LÀ MỘT TRẢI NGHIỆM, tác giả chia ra ba nội  dung chính: 

Lòng tốt và những ảo ảnh tương tự

Thiền sư Bankei và kẻ cắp- câu chuyện về lòng vị tha

Yêu thương đích thực 

Phần 3, tiêu đề về THỰC HÀNH TỪ BI với ba nội dung chính:

Hãy sống để yêu thương và dẹp bỏ các nguyên tắc

Tội lỗi và sự trừng phạt 

Sự sống và cái chết

Phần 4, tác giả kết thúc cuốn sách với tiêu đề TÌNH YÊU CHỮA LÀNH MỌI VẾT THƯƠNG, đính kèm hai nội dung, vấn đề: 

Chỉ có từ bi mới chữa lành được mọi thứ

Thiền và sự từ bi vô điều kiện 

Đầu tiên là, TỪ BI, NĂNG LƯỢNG VÀ SỰ KHAO KHÁT

Trong phần đầu của cuốn sách, tác giả Osho đã đưa đến cho người đọc cái gọi là quy luật chuyển hóa. Theo quan điểm của ông khát vọng là một dạng năng lượng vĩnh cửu, không bao giờ mất đi mà chuyển hóa thành một năng lượng khác. Giống như Đức Phật Thích Ca Mâu Ni vây, ngày ấy sau khi giác ngộ không còn có những khao khát, ham muốn như trước nữa mà nguồn năng lượng ấy được chuyển sang dạng thức khác và đó chính là lòng từ bi. 

Và so sánh trong chính trong cuộc sống thường nhật của ta, năng lượng của ta thường xuyên bị chuyển hóa thành những dạng thức khác nhau cho nên ta sẽ bị cạn năng lượng và không thể sinh ra lòng từ bi được. Theo tác giả Osho, chỉ khi nào ham muốn mất đi thì năng lượng trong ta mới trở thành năng lượng từ bi được. 

Tác giả Osho còn khẳng định rằng: “Hãy nhớ rằng ham muốn luôn đi kèm với một mục tiêu nhất định, trong khi tình thương hơn lòng từ bi thì không hề có mục đích. Đó chỉ đơn thuần là một nguồn năng lượng thăng hoa.”

Từ bi chính là đỉnh cao của tình thương, từ bi hội tụ những biểu hiện của tình thương người. Nếu như về thiền định, theo Đức Phật, con người cần phải giàu lòng nhân ái, tử tế và giàu lòng thương người hơn nữa ngay cả trước khi thiền thì từ bi cũng cần những biểu hiện như vậy. Từ bi đơn giản là biết chấp nhận những khiếm khuyết của con người mà không đòi hỏi họ phải hành xử như một bậc thánh nhân. Sự mong mỏi chính là gián tiếp hủy hoại giá trị của họ mà một trong những điều cốt lõi của từ bi là biết nhìn nhận chân giá trị của con người, giúp họ “giác ngộ”.

Từ bi là một thứ tình thương của sự trưởng thành, khác hẳn với tình yêu thông thường non dại của những người trẻ tuổi. Tác giả Osho cho rằng loại tình yêu đó không liên quan đến sự trưởng thành về mặt tâm hồn. “Tình yêu là một thế lực mù quáng”. Trong khi đó, từ bi cũng không nhắm đến đối tượng cụ thể, cũng không phải là mối quan hệ tình cảm mà là đơn giản là chính con người của bạn. Từ bi chính là một dạng thức tự do, đã thoát khỏi cái tình yêu sinh lý mù quáng thông thường. Ngoài ra từ bi còn là biểu hiện của sự thấu hiểu sâu sắc trước mọi việc. Người có lòng từ bi sẽ không bị chuyện nhỏ nhặt ảnh hưởng đến mình. 

Theo Đức Phật, suy cho cùng thì từ bi cũng là dạng khao khát, khát khao được giúp đỡ người khác.

Nếu thiền là bông hoa thì từ bi chính là hương thơm, trong phần này tác giả nhắc đến mối quan hệ giữa thiền định và từ bi. Nếu con người có thiền định, nó sẽ chuyển hóa thành từ bi. Thực chất, đam mê và từ bi là một dạng năng lượng. Chính thiền định đã giúp biến đổi năng lượng từ đam mê thành lòng từ bi. 

Nhà văn so sánh thiền định như một bông hoa. Nó xuất phát từ chính bạn và tồn tại trong chính bạn. Nhưng từ bi thì ngược lại, từ bi được ví như hương thơm, đúng với bản chất, định nghĩa từ “hương thơm”, không ngừng lan tỏa đi khắp chốn, đến với những ai đang cần được yêu thương và giúp đỡ. Một bông hoa rồi sẽ tàn và trở về với nơi cội nguồn của nó còn hương thơm sẽ lan tỏa mãi.

Nhà văn còn nhắc nhở điều quan trọng về từ bi đó là từ bi không thể do rèn luyện mà có. Một điều mà phần lớn các tín ngưỡng bỏ sót. Từ bi sẽ mang đến cho bạn sự tự do và nó phải xuất phát từ thiền định. Lòng từ bi là công cụ để đánh giá cho bạn biết mình đã thiền đúng hay sai cách thông qua ý nghĩa, biểu hiện của từ “tập trung”.  

Lòng từ bi còn xuất hiện khi bạn nhìn ra rằng vạn vật lẫn con người xung quanh đều có mối liên hệ với bạn. Trong thế giới loài người, mối quan hệ gần nhất với lòng từ bi chính là tình thương giữa người mẹ và đứa con của họ. Nhưng đối với tác giả Osho, tình cảm đó thiên về sự từ bi hơn là tình yêu, mối tình cảm ấy còn liên quan đến hiện tượng thần giao cách cảm. Osho cho rằng tình cảm của người mẹ dành cho con giống với lòng từ bi nhất. 

Thông qua các câu chuyện kể, tác giả Osho muốn gửi đến độc giả những lời nhắc có ý nghĩa sâu sắc: “ Đừng bao giờ cố gắng có lòng từ bi mà chỉ cần bạn thả lỏng và thiền sâu, tự khắc bạn sẽ trở nên từ bi…. Khi đó bông hoa thiền định sẽ nở rộ trong bạn, và lòng từ bi sẽ lan tỏa đến khắp mọi người xung quanh bạn.” 

Mọi khao khát đều có cùng một bản chất như nhau, mở đầu nội dung đoạn tác giả đặt ra câu hỏi so sánh giữa giúp đỡ mọi người với những khao khát khác. Thực chất, khao khát thường đi kèm với sự bóc lột dù ở dưới danh nghĩa nào. Mọi khao khát đều có cùng một bản chất như nhau. Cốt lõi nằm ở chính bản chất khao khát. Khao khát sẽ khiến bạn nghĩ ngợi đến tương lai mà kèm theo những mối lo lắng, bận tâm, lo lắng. Khao khát mãi vẫn chỉ là khao khát, không hề có sự khác biệt giữa khao khát vật chất hay khao khát tâm linh. Đó là trò chơi của cái tôi cá nhân, tác giả Osho ví von như vậy, bởi bạn sẽ cảm thấy mình trở nên thánh thiện hơn kẻ khác thông qua việc giúp đỡ thế nhân. Khao khát của bạn chỉ mang lại lợi ích cho bạn mà không hề mang lại cho kẻ khác. 

Nhắc đến thiền đình, tác giả cho rằng khi bạn đạt đến đỉnh cao của thiền định, bạn sẽ xuất hiện một sự từ tâm không hề xuất phát từ khát khao, ước muốn đầy tính cá nhân hay tính ích kỷ. Vá lúc đấy ngay cả khi bạn muốn chặn nó thì nó vẫn diễn ra và tìm đến vạn vật xung quanh, trở thanh ánh sáng cho cuộc đời và là điềm báo cho một sự khởi đầu mới. 

Ngoài ra, tác giả còn giới thiệu một phương pháp trong Phật Giáo. Đó là Maitri Bhavana, là một dạng giải trừ thôi miên bởi mục tiêu của nó là giúp bạn lấy lại tâm trí tự nhiên vốn có của mình. Maitri Bhavana nghĩa là những cảm xúc tuyệt vời về tình yêu, tình bạn và từ bi. Giống như một đứa trẻ vậy, bản thân đứa trẻ khi mới sinh ra chỉ biết đến tình yêu- là một thứ có sẵn cho đến mãi sau này mới sản sinh ra các cảm xúc khác là ghen ghét, đố kị,... bởi hoàn cảnh. Maitri Bhavana là một phương pháp thiền giúp chúng ta giải trừ sự thôi miên xã hội. Nó giúp chúng ta rũ bỏ mọi hận thù, giận dữ, ghen ghét, đố kị,... mà trở về với thế giới ngây thơ ban đầu của mình. Phương pháp này giúp bạn bắt đầu biết yêu thương chính bản thân mình, bởi bạn gần gũi với chính mình hơn bất cứ ai ngoài kia. 

Trong đoạn này, tác giả nhắc đến vấn đề về cái tôi của con người. Cái tôi khiến chúng ta cảm thấy không có gì quan trọng hơn chính bản thân bạn. Khi nói đến tình yêu, khi bạn yêu một ai đó, bạn sẽ cảm thấy người đó quan trọng không kém chính bản thân bạn vậy. Và chính bạn cũng sẽ không ngờ rằng bản thân có thể hy sinh bản thân vì tình yêu khi tình yêu ấy đã bước sang giai đoạn cuồng nhiệt, đắm say, sâu đậm nhất. Đến lúc đó bạn sẽ thấy bản thân dường như chẳng tồn tại như ban đầu và sẽ phải trải qua những cảm giác, những phút giây mất đi sự tồn tại của chính mình mà đắm chìm trong tĩnh lặng. Osho gọi nó là đỉnh cao của sự thiền định, đó là sự giác ngộ. Đức Phật còn gọi đó là trạng thái vô ngã. Tóm lại, tác giả muốn nói đến phương pháp Maitri Bhavana là một pháp quan hữu ích. 

Phần 2, TỪ BI LÀ MỘT TRẢI NGHIỆM 

Như một quy luật lẽ thường, nếu như bạn chưa trải nghiệm một điều gì đó thì bạn đừng cố tìm cách giúp đỡ người khác trong chuyện đó. Điều đó chỉ làm mọi chuyện rối rắm hơn đối với bạn và cả chính người đang bị vướng mắc vào chuyện đó. Tốt hơn cả là bạn đừng giúp người khác nếu chưa trải qua điều đó. Trước hết, bạn hãy trải nghiệm sự việc để nắm rõ bản chất của nó. Chỉ khi đó bạn mới yên tâm giúp kẻ khác được. 

Lòng tốt và những ảo ảnh tương tự, thực chất từ bi không phải là lòng tốt và ngược lại. Lòng tốt chỉ có hình thức bên ngoài là từ bi, còn sâu bên trong thì không phải như thế mà chính là những động cơ ngầm bên trong nào đó. Lòng tốt thông thường xuất phát từ chủ nghĩa cá nhân. mang tính ích kỉ còn từ bi mới là lòng tốt đích thực và duy nhất. Bạn không tử tế hay thể hiện sự vĩ đại gì cả mà chỉ lan tỏa, truyền tải đến họ những năng lượng tích cực mà thôi. 

Từ bi không phải là điều gì to tát, đôi khi chỉ đơn giản được thể hiện ở sự thay đổi nho nhỏ, có thể đó là hành động xích sang một bên để không che mất mặt trời của kẻ khác mà thôi chứ không ban tặng gì to tát cho kẻ khác. Từ bi không xuất phát từ bản thân bạn mà nó xuất phát từ vũ trụ, linh thiêng gửi đến. Từ bi là khi bạn để cho giai điệu sống tuyệt đẹp hòa cùng nhịp đập với trái tim mình, tuôn chảy trong con người bạn để bạn hòa với một với vũ trụ. 

Từ bi cũng chẳng phải là cái mà ta gọi là tình yêu. Nó có thể mang cốt lõi của tình yêu nhưng chẳng phải là tình yêu nhưng chúng ta vẫn biết. Tình yêu mà chúng ta biết chỉ là sự đam mê, quyến rũ và là một dạng bóc lột người khác dưới mỹ từ tình yêu. Tình yêu có sự vỡ mộng còn từ bi thì không, nó không bắt đầu ảo ảnh để rồi có sự vỡ mộng như tình yêu. Từ bi không đòi hỏi sự đáp trả nơi người nhận bởi người cho không cần nhận điều đó. 

Từ bi là minh tuệ chứ không phải trí tuệ, minh tuệ vượt xa mọi giới hạn của sự hiểu biết, tư duy, lập luận, lý lẽ thông thường bởi những thứ đó đều nằm trong một phạm vi nhất định còn từ bi sẽ nhìn thấu tất cả mọi sự việc. Từ bi cũng không gắn liền với cảm xúc. Cảm xúc đi liền với tình cảm, trong khi có lòng từ bi tuy có cảm nhận nhưng phi cảm xúc….

Cảm nhận của bản thân 

Định nghĩa về hai chữ “từ bi” thật sự không đơn giản chỉ là một câu nói ngắn gọn, xúc tích bởi hai chữ “từ bi” rất dễ nhầm lẫn với những định nghĩa khác. Đến đây, bạn đọc có thể thấy cuốn sách đã mở mang rất nhiều về cách nhìn nhận của chúng ta về hai chữ này. Nếu các bạn tò mò hay muốn hiểu thêm hai chữ “từ bi”. Bạn nên tìm đến cuốn sách Từ bi- Trên cả trắc ẩn và yêu thương của tác giả Osho nhé!

Thông qua đọc cuốn sách này, bản thân tôi đã mở mang rất nhiều, có những vỡ lẽ, có những thức tỉnh về hai chữ “từ bi” này. Nó không chỉ đơn thuần về mặt chữ của nó. Hai chữ “từ bi” có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Từ bi là một thứ tình thương sâu sắc đến lạ, luôn đi cùng với sự thấu hiểu, đồng cảm. Từ bi giúp ta trở thành một đóa hoa sen vậy. Đóa hoa sen vũng vẫy cố vượt qua bùn lầy của sự ham muốn và sự giận giữ. Hai chữ từ bi ấy mà, trên cả trắc ẩn và yêu thương vậy. 

Tác giả: Nguyễn Phương Huyền My- Bookademy.

Hình ảnh: Nguyễn Phương Huyền My

--------------------------------------------------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.