[Tóm Tắt & Review Sách] “Chân Dung Của Dorian Gray”: Bức Tranh Của Tội Ác Và Cái Đẹp Reviews

“Nghệ sĩ là kẻ tạo ra cái đẹp....Nghệ sĩ chẳng ai đồng tình với luân lý. Đồng tình với luân lý ở nghệ sĩ là sự bộ tịch không thể tha thứ về phong cách.Nghệ sĩ chẳng ai bệnh hoạn. Biểu đạt mọi thứ là quyền của nghệ sĩ. Suy nghĩ và ngôn ngữ đều là công cụ nghệ thuật đối với nghệ sĩ.Đồi trụy lẫn đạo đức đều là chất liệu nghệ thuật của nghệ sĩ.”

                                       Lời tựa của  Oscar Wilde

Ngay khi đọc những lời tựa này từ một bài review khác thì mình đã quyết định phải đọc thử Chân dung của Dorian Gray. Và câu chuyện mang đậm chất “nghệ thuật vị nghệ thuật” phơi bày rõ ràng góc tối trong linh hồn con người này của Oscar Wilde đã không làm mình phải thất vọng. 

Ai cũng sẽ bao dung cho những tạo tác tuyệt vời. Điều này mình thấy rất đúng, vì nếu đứng trước cái đẹp thì sớm muộn gì mình cũng lung lay thôi. 

“Chàng quả là tuấn tú tuyệt trần, với đôi môi đỏ cong cong thanh tú, cặp mắt xanh chân thành, mái tóc vàng kim loăn xoăn. Có gì đó trên gương mặt chàng khiến người ta tin tưởng ngay tức khắc. Mọi sự bộc trực của tuổi trẻ đều ở đó, và mọi thuần khiết nhiệt tình của tuổi trẻ cũng vậy. Có cảm giác chàng đã giữ mình vô nhiễm trước trần gian.”

Chàng quý tộc có khuôn mặt đẹp đẽ, toát lên thần thái phong nhã làm lu mờ những kẻ xung quanh. Trông chàng đứng giữa đám đông hẳn cũng sẽ giống như một vị á thần trẻ tuổi lỡ lạc bước đến London “giữa thời mạt pháp và đồi trụy”. Lúc này Dorian trong mắt mình là một chàng công tử nhỏ của thành London, được bảo bọc kĩ càng trong nhung lụa cho đến tuổi trưởng thành. 

Đôi lúc Dorian Gray làm mình nhớ tới chàng Narcissus - người bị nguyền rủa rơi vào tình yêu với vẻ đẹp của chính mình. Nếu Dorian vẫn cứ nghĩ mình có một khuôn mặt bình thường thì hẳn là mọi chuyện đã khác. Đáng lý chàng vẫn sẽ là một thiếu niên tốt bụng, tính cách đẹp như ngoại hình nếu không đột nhiên nhận ra vẻ tươi trẻ của mình trong bức tranh của Basil, và không bị Huân tước Henry kéo vào thế giới sa đọa của những kẻ giàu có.

Henry là nhân vật mà mình rất ấn tượng, một kẻ sõi đời hiểu rõ cách thao túng tâm lý người khác và khơi ra những dục vọng sâu trong tâm hồn họ. Theo mình Henry đại diện cho tầng lớp quý tộc suy đồi, coi những biến chuyển của xã hội là vô nghĩa và chỉ tập trung vào việc tận hưởng lối sống xa hoa – thứ được coi là đặc quyền giai cấp.

“Cháu có thể cảm thông với mọi thứ, trừ sự khốn cùng. Cái đó cháu không thông cảm nổi. Nó quá xấu xí, quá khủng khiếp, quá thê thảm. Trong nỗi cảm thông với đau khổ ngày nay có gì đó bệnh hoạn ghê gớm. Ta nên đồng cảm với màu sắc, với cái đẹp, với niềm vui cuộc sống. Nỗi đời cơ cực thì càng nhắc đến ít càng tốt.”

Nói cho cùng thì điều mình thấy Wilde khắc họa rõ ràng nhất vẫn là lòng ích kỉ. Dorian, Basil hay Henry thì đều là những kẻ ích kỉ, những người chỉ chăm chăm theo đuổi ham muốn của bản thân mình. Đặc biệt là quá trình chuyển biến tâm lý từ chàng công tử Dorian thành nhà quý tộc Dorian Gray nức tiếng vì nhan sắc tuyệt thế nhưng lại gắn liền với những tin đồn xấu về nhân cách. Việc bao nhiêu người sẵn sàng mắt nhắm mắt mở chỉ vì chàng có một khuôn mặt đẹp lại càng dung túng cho sự ích kỉ ấy lớn dần hơn. 

Kết truyện là một hình ảnh mang khá nhiều ẩn ý, có thể đó là cái giá phải trả mà cũng có thể là sự giải thoát cho tâm hồn Dorian. Nhiều người sẽ thấy cái kết nhẹ nhàng với Dorian quá, nhưng với mình thế là đủ để chấm dứt một bi kịch bắt đầu từ phi lý.

Chân dung của Dorian Gray là tiểu thuyết duy nhất trong sự nghiệp của Oscar Wilde. Và có lẽ vì Wilde là một nhà viết kịch nên cuốn tiểu thuyết được viết bằng giọng văn cầu kì đến lộng lẫy, có nhiều đoạn trích từ các vở kịch nổi tiếng và những nhân vật theo đuổi cái đẹp thuần túy như Petronius, Gautier cũng hay được nhắc đến. Bản dịch của dịch giả Nham Hoa theo mình là rất ổn, kĩ càng trong việc lựa chọn từ ngữ để thể hiện sự hoa mĩ trong từng con chữ của tác giả.

Đánh giá cá nhân về nội dung là 5/5, đặc biệt là diễn biến tâm lý của nhân vật được viết rất hay, mặc dù có yếu tố hư cấu nhưng không ảnh hưởng nhiều đến tính logic của mạch truyện. 

Bổ sung thêm về tác giả: Oscar Wilde (1854 – 1900) là kịch tác gia, nhà văn, nhà thơ, nhà phê bình nổi tiếng người Ai Len. Sau khi tốt nghiệp Đại học Trinity (1874) và Đại học Oxford (1878), ông chuyển đến sống ở London và trở thành một trong những nhà viết kịch được yêu thích nhất ở đó vào thời điểm những năm 1890. Có khá nhiều lời đồn tai tiếng về những vụ bê bối liên quan đến lối sống trụy lạc, giới tính, việc tù tội và cái chết trẻ của ông.

Họa sĩ Basil là một nghệ sỹ chân chính, ông là hiện thân của trường phái nghệ thuật vị nhân sinh. Tác phẩm của Basil tập trung miêu tả vẻ đẹp thánh thiện của con người. Linh hồn thanh cao, hướng thiện, trong sáng toát lên qua vẻ ngoài thiên thần của Dorian đã thuyết phục Basil họa nên tác phẩm để đời của mình. Cùng với sự sa đọa của Dorian, Các tác phẩm của Basil dần đi xuống, người họa sĩ cũng khổ đau dằn vặt khi chứng kiến tượng đài nghệ thuật của lòng mình trở nên bạc nhược, khốn nạn, trụy lạc một cách không thể cứu vãn.

Và Dorian, nhân vật chính của tác phẩm. Hành trình 20 năm của Dorian, từ một tờ giấy trắng trở thành một tấm toan xám, vấy máu, là một hành trình được viết rất thuyết phục, logic. Hành trình ấy càng về cuối càng hấp dẫn, cuốn hút. Thông qua lối sống của Dorian, Oscar đã gửi gắm những hiểu biết sâu, rộng của mình về nhiều lĩnh vực nghệ thuật: tinh dầu, đá quý, thảm thêu… Mỗi lĩnh vực giống như một viên kim cương sáng lấp lánh đính trên bức chân dung Dorian Gray.

Tóm lại là rất đáng đọc, nhất là những bạn yêu thích lối viết đẹp, giàu triết lý.

Cuốn tiểu thuyết của Oscar Wilde khai thác môtíp quen thuộc là "giao kèo với quỷ dữ". Mặc dù đây không phải môtíp mới, nhưng Oscar Wilde vẫn đem đến cho độc giả một trải nghiệm hoàn toàn mới mẻ.

Từ đầu đến cuối, tác giả tập trung mô tả vẻ đẹp trong sáng, ngây thơ, tươi trẻ của Dorian khi anh ta sống và yêu, đồng thời cũng mô tả cả sự suy đồi của vẻ trong sáng, ngây thơ, tươi trẻ ấy ẩn hiện qua bức chân dung mà Basil vẽ khi Dorian sa đọa về cả đạo đức và lối sống. Càng sa đọa, Dorian càng trẻ đẹp, bức họa càng tồi tàn.

Đọc Dorian Gray, ta dễ có liên tưởng đến Tội ác và Hình phạt của Dostoevsky. 2 tác phẩm cùng khai thác về chủ đề đấu tranh tư tưởng nội tâm sau khi gây ra tội ác, và cuối cùng, thiện lương chiến thắng, chính sự ăn năn hối cải và toà án lương tâm đã cứu rỗi linh hồn của tội đồ. Kẻ thủ ác lựa chọn tự mình bước ra ánh sáng để thanh tẩy, gột rửa tâm hồn, mưu cầu sự bình yên trong tâm khảm.

Trong Chân dung của Dorian Gray, Oscar Wilde đã tặng cho độc giả một bữa đại tiệc về triết lý và mỹ từ. Ông sử dụng ngôn ngữ một cách điêu luyện, bóng bẩy, uyển chuyển. Những triết lý mà ông đưa ra thông qua phát ngôn của Henry, quả thật rất cô đọng, sâu sắc. Song những triết lý ấy, quá mới, quá tiến bộ, quá hiển nhiên đến mức khó chấp nhận trong bối cảnh tác phẩm ra đời (1890 – cuối thế kỷ 19). Chính vì thế mà tiểu thuyết bị lên án và phản đối kịch liệt vì người ta cho rằng nó là biểu hiện của sự suy đồi về đạo đức. Quan điểm sống của Henry là điển hình cho trường phái nghệ thuật vị nghệ thuật. Sự ích kỷ, vị kỷ đến mức lãnh đạm, tàn nhẫn mà Henry theo đuổi đại diện cho một bộ phận không nhỏ trong giới thượng lưu thời bấy giờ. Tuy nhiên, trong số đó, chỉ Henry mới dám nói rõ và thừa nhận, nhìn thẳng vào sự thật, còn đa số đều giấu mình dưới vỏ bọc của đạo đức giả tạo.

Là cuốn tiểu thuyết duy nhất từng viết ra trong đời, “Chân dung của Dorian Gray” thể hiện gần như là toàn bộ quan điểm, nhận thức và suy nghĩ của Oscar Wilde. Chính vì thế mà nó đã phải gặp nhiều tranh cãi nhưng cũng mang nhiều giá trị. Thông qua tác phẩm, Oscar Wilde đã cho thấy góc nhìn của ông về cái gọi là “nghệ thuật vị nghệ thuật”. Nhiều quan điểm được khéo léo cài cắm và gửi gắm vào cuốn sách bên cạnh phần cốt truyện hấp dẫn, kịch tính và nhiều bất ngờ nên không quá khô khan và khó hiểu. Phần lời tựa khá ấn tượng đối với mình khi mình phải vận động rất nhiều nơ ron thần kinh để thẩm thấu từng lời từng chữ. Nếu đọc lại lời tựa sau khi đã đọc xong hết phần nội dung, bạn sẽ thấy nó như một phần tổng kết hoặc dự báo cho toàn bộ những gì đã/sẽ diễn ra.

Mình không biết viết gì về cuốn sách này, mặc dù Oscar Wilde đã gài vào đó rất nhiều triết lý. Có những câu thường xuyên được bê ra trích dẫn như một quan điểm của tác giả, nhưng thực ra chưa chắc. Bởi vì cũng từ miệng nhân vật của ông mà ra, Huân tước Henry đã nói cái gì đó đại loại là điều ông nói ra chưa chắc đã là quan điểm của ông, mà như thế càng hay chứ sao vì nó khách quan hơn. Đôi khi trong cuộc tranh luận, chúng ta quay ra tấn công cá nhân mà quên mất con người đó không đại diện cho quan điểm mà chúng ta muốn phản biện. Oscar Wilde thì xây dựng những nhân vật và để họ phát biểu ra những luận điểm không phải luôn là của ông, (có khi không phải của nhân vật luôn), chỉ để đưa ra một vấn đề cho chúng ta tranh luận. Điều dễ thấy nhất là chúng dễ gây sốc, được nói ra bằng vẻ mặt tỉnh rụi như thể đó là điều hiển nhiên, khiến người đọc muốn nhảy vào tranh cãi.

Đây là lần thứ 3 mình đọc Dorian Gray, bản dịch của Nham Hoa. Mình không đọc nó như một câu chuyện, mà đọc nó như một chuỗi các quan điểm, những quan điểm dù theo chiều nào thì cũng ở mức độ gắt nhất, trần trụi nhất. Cực kỳ sa đọa và cực kỳ quyến rũ, hoặc cực kỳ thánh thiện và cực kỳ tầm thường. Không có gì là ở giữa, nửa vời, trung bình trong cuốn sách này, cứ phải cực điểm, gay gắt, không khoan nhượng. Cuộc sống xa hoa phù phiếm và tâm hồn lạnh lẽo của Dorian Gray khiến mình phát sợ. Mình không nhìn thấy niềm vui thuần khiết, chỉ thấy những hoan lạc ích kỷ, những thú vui bình thường như đọc sách, xem kịch..., qua kiểu cách của Dorian cũng trở nên xa lạ. Ngay cả thiên nhiên ở đây cũng nằm trong không khí ấy, hoa cỏ nặng trĩu mùi thơm, gây ra cảm giác uể oải, nồng nực oi bức giữa hè. Cái nắng và mùi hương đậm gắt như tuổi trẻ của Dorian Gray, thứ đang phô bày giai đoạn rực rỡ chói chang nhất, như một niềm khát khao níu giữ quá mãnh liệt đến bệnh hoạn.

Dorian Gray bị cuốn theo những ngông cuồng nằm dưới lớp ngôn từ triết lý sành sỏi của Huân tước Henry, nhưng dường như trong chàng thanh niên này đã mang sẵn mầm khát khao phù phiếm. Mình nhớ đến Huân tước Henry với nụ cười nhạt của ông ta khi bảo rằng "mọi sự ảnh hưởng lên người khác đều xấu". Basil Hallward đau khổ khi nhìn thấy đổi thay trong tượng đài nghệ thuật của ông, chàng thanh niên trong sáng. Đáng lẽ ông chẳng cần đau lòng đến thế, bởi không bỗng dưng mà Dorian Gray bị Henry thu hút. Con người ta sẽ dễ dàng tiếp nhận (và hằn sâu) những gì phù hợp với thứ đã sẵn có bên trong họ. Basil Hallward là một nghệ sĩ, một con người tử tế "bình thường'' tội nghiệp trong đám quý tộc. Ông là kẻ bơ vơ mang niềm tin vào phần tốt đẹp của Dorian Gray, niềm tin thơ ngây vào bản tính lương thiện. Bi kịch của Basil Hallward là dấu chấm cho chút lương tâm sót lại của Dorian, cậu ta đã chính thức mất hết linh hồn cho quỷ dữ.

Nếu chỉ có thế thì dường như câu chuyện về Dorian Gray chẳng còn gì để kể. Sau nhiều năm và nhiều sự kiện, gồm cả cái chết rình rập cận kề, Dorian ngoái lại nhìn mình, nhìn vào sự tha hóa của bản thân. Lời đàm tiếu của thiên hạ không làm cậu ta bận tâm, mối hận của người khác không làm cậu ta tỉnh trí, cái chết của một con người không làm cậu ta động lòng, chỉ có bức chân dung của người họa sĩ khiến cậu ta phải nhìn lại. Động thái cuối cùng của Dorian Gray làm mình thoáng nghĩ đến Chí Phèo và tiếng gào "ai cho tao lương thiện''. Nhưng không, Dorian Gray đã đi quá xa khỏi cái gọi là lương tâm, hành động đó chỉ là sự ích kỷ bật ra trong cơn điên cuồng, không phải sự sám hối. Điều cuối cùng còn lại là sự thật được phơi bày trước con mắt thế gian, cái thế giới vốn nhiều thị phi mà mọi câu chuyện cũng sẽ sớm rơi vào lãng quên như gió thoảng.

Kinh Thánh viết: “Phỏng có ích gì, nếu có kẻ được cả thiên hạ nhưng đánh mất chính linh hồn mình?” và “Chân dung của Dorian Gray” chính là câu trả lời.

Vẫn motip “bán linh hồn cho quỷ” đổi lấy sự bất lão, nhưng cốt truyện của Oscar Wilde khiến ta chẳng thể buồn chán khi đọc. Chàng trai Dorian với vẻ ngoài tuấn tú và vô nhiễm đã ao ước với bức họa của chính mình để nó thay anh gánh chịu mọi vết tích của tuổi già và tội lỗi. Dần dà sự thanh nhã của “gã Dorian trong tranh” bị hoen ố, mục ruỗng, trớ trêu đó lại là dung mạo bản chất linh hồn Dorian.

Họa sĩ Basil đã tâng bốc vẻ đẹp của Dorian và chủ động họa nên thứ lưu giữ điều ấy, Huân tước Henry thì tán tụng tuổi trẻ và gieo vào Dorian những lý tưởng nguy hiểm. Bọn họ đã khai mở nhận thức của Dorian về bản thân, khiến chàng đắm chìm trong những giá trị phù phiếm và trở thành kẻ ngạo mạn. Chàng tìm cách để tận hưởng lạc thú, buông bỏ rào cản luân lí, và đem lòng mình si mê cô đào Sibyl thấp kém. Nhưng khi vỡ mộng tình, Dorian khiến cô người yêu hổ thẹn mà tự sát, nhưng trong lòng chàng bấy giờ lại lóe lên sự tàn ác. Chàng không hối cải mà ngày càng buông thả bản thân, và sa lầy đến mức thoát ra là điều không thể.

“Ngày nay chỉ có xấu xí ngu si mới mong yên hưởng thái bình” - câu nói nghe như đùa, nhưng hẳn là không thể phủ nhận: cứ noi gương ông bà Adam và Eva là biết. Khi trong bản thân tồn tại lẫn Thiên đàng và Địa ngục, bổn phận ta là phải đi đúng hướng. Nhưng kẻ minh triết như Huân tước Henry thì sẽ không tự mình làm điều đó, ông tạo nên tác phẩm là chàng Dorian, gợi lên cho chàng sự thật bằng những hoài nghi và nghịch biện và để chàng tự thân nếm trải cuộc đời.

Phải chăng ai cũng có trong bản thân mình một chàng Dorian Gray như vậy?...

Cách đây mấy mươi năm, ở Việt Nam, những nhà văn Việt Nam đã bắt đầu một cuộc tranh luận: Nghệ thuật vị nghệ thuật hay Nghệ thuật vị nhân sinh. Chân lý thuộc về ai trong cuộc tranh luận ấy, đến giờ vẫn rất khó để phân định, nhưng khi đọc tiểu thuyết "Chân dung của Dorian Gray" - Cuốn tiểu thuyết duy nhất của Oscar Wilde, những suy nghĩ về cuộc tranh luận trên lại ùa về, với những tranh luận về cái đẹp thiên thần của vẻ bề ngoài với những cái ác quỷ xấu xa ghê tởm bên trong. Hình ảnh của Dorian Gray thoả thuận duy trì nhan sắc bất tử là một âm hưởng của hình ảnh kinh điển trong văn học châu Âu, khi con người thỏa thuận với ác quỷ.

Cuốn tiểu thuyết ra đời khi nền tảng văn hoá Victoria đang là biểu tượng của cả một thời đại. Sự lớn mạnh của một nền văn hóa ưa hưởng lạc và cái đẹp đi kèm với quá trình nước Anh thành siêu cường số một thế giới đang bị biến thành một quá trình sa đọa và độc đoán, khi những giá trị biến thành phù phiếm. Oscar Wilde xây dựng hình ảnh những nhân vật của mình trên chính bối cảnh ấy, không phủ nhận những giá trị tích cực của thời đại, cũng không phủ nhận những mặt trái của nó đang thành hình, ngay ở trong địa vực văn học.

Trong nền tảng cuốn tiểu thuyết duy nhất của mình, tác giả Oscar Wilde đã xây dựng ba phân thân của chính ông: "Basil Hallward là người mà tôi nghĩ là tôi. Ngài Henry là con người mà thế giới nghĩ là tôi. Dorian là người mà tôi muốn trở thành - ở thời đại khác".

Dorian Gray, có là hiện thân của bản ngã ?

Dorian đẹp và thánh thiện như một vị thần rơi lạc xuống cõi trần và thật diễm phúc cho bất kỳ ai được may mắn chiêm ngưỡng. Người ta có thể ngừng nói ở nơi mà Dorian xuất hiện, người ta có thể bất động hàng giờ khi gương mặt ấy nở một nụ cười, dù là nụ cười đầy tẻ nhạt, chẳng vì lý do gì cả. Người ta chỉ mong ngày dài chóng tàn để đến lượt mình được ngắm nhìn bức tranh Basil vẽ.

Bức tranh đó vẽ Dorian Gray đẹp còn hơn cả người thật , nhiều người đau khổ chỉ ao ước được nhìn chân dung của chàng để tâm tình lại trẻ lại và tràn đầy sức sống. Một nửa London nói nhìn vào khuôn mặt ngây thơ và đẹp quyến rũ ấy họ thấy tâm hồn như chưa từng vẫn đục, như những ngày đầu thanh xuân còn trong trắng, và họ sống vì chính họ chứ chẳng vì bất kỳ điều gì cả. Một nửa còn lại nói nhìn nụ cười, bờ môi cong tuyệt đẹp đó niềm khao khát nhục dục của họ lại dâng trào hơn bao giờ hết, đàn bà dù địa vị đến đâu, các cô gái dù trinh nguyên đến thuần khiết vẫn mong mỏi một ngày sa vào lòng con người ấy.

Chính bản thân Dorian Gray cũng phải ghen tỵ và sợ hãi với chính mình. Chàng cảm thán vẻ đẹp và sự tôn sùng từ tất cả đối với vẻ đẹp và tuổi trẻ mình được ban tặng. Và nỗi sợ hãi to lớn luôn ngự trị ở Dorian khi tâm hồn ngây thơ ấy dần được biết rằng rồi một ngày nào đó mình sẽ già đi và thiên thần mà London đang tôn sùng sẽ dập tắt như ngọn lửa le lói trong màn đêm chỉ chực chờ cơn gió nào thổi tắt.

Chàng ước gì người già đi là bức tranh kia chứ không phải là chính mình. Và điều ước đó thành sự thật. Dorian có cả cuộc đời trẻ mãi để đi tim câu hỏi tồn tại vì lẽ gì .

Mọi tầng lớp ở London từ lâu đã xem chàng là hình mẫu khao khát mà họ không bao giờ dám trở thành. Họ khao khát, đố kỵ, khinh thường mọi nhục dục mà Dorian ban phát, nhưng chính họ cũng đang kinh tởm bản thân mình vì trong tâm hồn họ đã vẫn đục nhưng không bao giờ thừa nhận. Khi Dorian cất tiếng nói, dù là ngu ngốc chẳng ý nghĩa gì nhưng vẫn có sức hấp dẫn và ma mị riêng của nó. Khi Dorian lướt qua, mọi trang phục chàng mặc là thời thượng cho cả giới trẻ London phải xoa xuýt. Họ xem Dorian là chân lý và niềm sống mà họ mong mỏi, là phiên bản tốt nhất mà cả thời trẻ họ ao ước nhưng chưa một lần được sống thực sự với nó. Dường như bản ngã của cả London đang bị thiêu đốt dần mòn, còn sót lại mỗi chàng trai Dorian Gray và chàng lại đang theo đuổi một bản ngã đầy tội ác.

Phi đạo đức, tội ác, sa đọa? Tất cả đó là những từ ngữ mà nước Anh gán cho, những khái niệm mà cả Henry và Dorian đều cho đó là cảm xúc. Mọi khái niệm đặt ra chỉ dành cho một số người nghĩ nó là thế trong mắt Dorian.

Những đêm nhục dục dâng trào, những tội ác gây ra như cách hàng trăm người ở London nguyền rủa chẳng mảy may gợn sóng trong tâm hồn như đang mục ruỗng của Dorian. Tâm hồn ấy đã nếm đủ vị của cuộc sống, kể theo cái cách mà người ta gọi là trong sáng cho đến đen tối sâu thẳm nhất. Dorian đã sống bằng tất cả những gì mà chàng nghĩ đó là cuộc sống, là thỏa những chân giá trị cổ xưa mà đang dần bị xã hội loài người lấp liếm hay che đậy đi cảm xúc và gán ghép những khái niệm họ cho là ghê tởm là đáng khinh bỉ.

Phút giây tự đâm vào ngực mình, Dorian biết đó là hồi kết cho cả đời đi trốn tránh thực tại là sắc đẹp và tuổi trẻ sẽ tàn phai, là cái khóc thương cho những năm tháng sống như khát vọng của kẻ khác, là cái cười chua cay khi chưa bao giờ thực sự tìm kiếm được bản ngã Dorian Gray cần. Cả cái xã hội thối nát nước Anh bấy giờ, từ thuốc phiện, gái điếm, văn hóa suy đồi đã tạc nên một tâm hồn đau khổ này.

Có lúc Dorian cũng mong trở về những ngày đầu chơi nhạc, tâm hồn tinh khôi và có lẽ khi ấy chàng sẽ biết bản ngã mình là gì và đời này ta vì sao tồn tại ?

"Chân dung của Dorian Gray" là tác phẩm duy nhất của nhà văn Oscar Wilde, và cũng đã được chuyển thể thành phim. Tôi biết đến câu chuyện này thông qua một bài hát và tìm để đọc.

Toàn bộ câu chuyện là một chuỗi bi kịch, làm lòng người đau đớn xót xa đến vô cùng khi chứng kiến những giá trị đạo đức trên con người của một thanh niên hoàn mĩ, đẹp cả trong lẫn ngoài, đang dần dần bị băng hoại. Điều hấp dẫn ở đây là anh ta luôn dằn vặt, luôn tự vấn lương tâm để chính bản thân già đi, xấu đi, tâm hồn bị đục nát, nhưng tất cả lại gửi vào trong tranh.

Theo hướng suy nghĩ của văn học, kết thúc truyện cũng là một bi kịch, nhưng thực ra đó là sự giải thoát cho tâm hồn anh, cũng như tâm hồn người đọc, để rồi ta hiểu được rằng: một nhân cách tuyệt đẹp luôn luôn tìm được đường để quay về với ánh sáng và tình yêu là chất xúc tác cho tất cả những cố gắng trên con đường ấy.

Có người bảo cuốn này dành cho người trẻ, bởi vì những xung đột trong tâm hồn của Dorian Gray cũng là xung đột mà người trẻ phải đối mặt, và qua việc đọc cuốn sách này, họ sẽ cảm thấy được an ủi hay tìm được lối thoát chăng? Có thể, nhưng phần lớn là không. Không phải người trẻ nào cũng lĩnh hội được tác phẩm này bởi nó đen tối quá, các lớp lang tầng nghĩa của nó sâu xa quá. Nếu không phải là một người đã trải qua lối sống tương đối cao kiểu Dorian Gray thì sẽ khó mà hiểu được việc lao vào dục vọng, tìm tới nghệ thuật – cái đẹp để giải phóng tâm hồn là như thế nào. Nhưng không thể phủ nhận tài năng của Oscar Wilde qua tác phẩm này. Phải là người có sức sáng tạo ghê gớm lắm mới có thể nghĩ ra một chi tiết ẩn dụ xuất sắc như bức tranh phơi bày tâm hồn Dorian Gray, đó là chưa kể kho tàng truyện cổ tích và những vở kịch của ông cũng nổi tiếng không kém tác phẩm Dorian Gray. Chỉ tiếc là ở Việt Nam, ông chưa được phổ biến lắm đối với độc giả.