Người Đàn Bà Trong Cồn Cát Reviews

Bản thân sự sáng tạo đã mang tính vị tha, trong cơn vùng vẫy tìm tự do “Anh ấy” luôn vận dụng kiến thức, lao động miệt mài… vô hình chung đã thể hiện sự khác biệt của tri thức. Tác giả không cho biết gì thêm về những cống hiến sau này của anh cho vùng cát. Nhưng chúng ta chắc chắn rằng anh ở lại, tách biệt với xã hội, bị coi như kẻ mất tích, không chỉ vì để phổ biến cách lấy nước. Để làm việc ấy chỉ cần ba ngày là xong. Chắc chắn anh phải tìm được cách ngăn cát thay vì lấy sức xúc cát suốt đêm. Chắc chắn, anh phải thấy cái gọi là hạnh phúc nơi vùng đất khắc nghiệt ấy. Triết lý tích cực của tác phẩm đã giải thích rất tinh tế giữa ý thức và tiềm thức nó ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi của con người. Ở những giây phút cái thang dây không bị lấy đi, tôi thấy rõ bóng anh trèo lên cái miệng hố rồi lại trèo xuống cái lòng hố bỏng rát ấy, chính cái bóng của anh đang canh giữ anh. Nhận ra “ Anh ấy” từ chạy trốn đến nhập cuộc và từ nhập cuộc anh ấy đã phóng thích được bản thân mình. Cái thang dây mà anh khao khát trở nên cái cầu nối hiển nhiên như nó chưa từng làm cho anh đau đớn khát khao.

Tôi đã đọc đi đọc lại cuốn sách này nhiều lần. Nó đã mê hoặc tôi. Có rất nhiều điều tôi vẫn chưa hiểu trong cuốn sách: người phụ nữ là một bí ẩn mà tôi chưa thể giải mã hết được; đôi khi tôi muốn biết cô ấy đang nghĩ gì; một điều nữa tôi không hiểu là cái bẫy nước mà người đàn ông tạo ra. Nhưng không vì vậy mà giảm đi sự yêu thích của tôi đối với nó.

Tôi đã đọc một cuốn sách khác tên là "The Stones Cry Out" của Hikaru Okuizumi. Trong đó, một người lính Nhật Bản chết ở Philipines trong Thế chiến thứ hai nói rằng "Ngay cả viên sỏi bình thường nhất cũng có lịch sử của thiên thể mà chúng ta gọi là trái đất đã được viết trên đó." Tôi nghĩ cuốn sách này cũng phản ánh ý tưởng này. Nó chỉ ra bản chất của thế giới. Những thứ to lớn có thể trở thành hạt cát và những hạt cát nhỏ lại có thể ăn mòn mọi thứ.

 Tôi lý giải hơi khó hiểu nhưng khi bạn đọc sách rồi thì sẽ hiểu những gì tôi vừa nhận xét.

Tôi cho rằng người đàn ông dần dần học cách chấp nhận bản chất thật của thế giới và sau đó tìm được cho mình một hạnh phúc đúng nghĩa.

Ghê rợn. Siêu thực. Ám ảnh. Đó là những từ đọng lại trong tâm trí của tôi về cuốn sách này. Cái nóng và cảm giác bị mắc kẹt, sự vất vả của lao động vô tận, và cát, tất cả đều sẽ hằn sâu vào tâm trí tôi. 

Chính cuốn tiểu thuyết đã khiến bạn tự hỏi có bao nhiêu sự khác biệt giữa một người bị giam giữ trong hố và buộc phải xúc cát không ngừng với những người có thể thoải mái thưởng thức các chương trình truyền hình và có được tự do - điều mà "người trong hố" không có. Thật khó để tưởng tượng được.

Cuốn sách quá đặc biệt khi đã tạo nên một viễn cảnh như thế. Và cuộc gặp gỡ của các nhân vật tạo nên một tác phẩm hay.

Tôi rất thích cuốn tiểu thuyết này, thấy nó dễ tiếp cận hơn cuốn "Người đàn ông đóng hộp" của tác giả. Mặc dù "Người đàn bà trong cồn cát" là một tiểu thuyết tương đối ngắn, tôi khuyên độc giả không nên đọc nó một cách vội vàng mà phải suy ngẫm những khía cạnh khác, những điều có thể kích thích tư duy từ đó có thể được đánh giá đầy đủ. 

Tôi liên tục khám phá ra những đoạn rất đỉnh.Và nếu bạn thích gạch chân hoặc tô sáng những trích dẫn  hay trong khi đọc, đây chắc chắn là cuốn sách dành cho bạn. Những suy nghĩ của tôi về cuốn sách và các nhân vật trong đó là quá xuất sắc. Tôi phải khẳng định lại là nó rất hay.

Hãy thử đọc nó nhé. Bạn sẽ hiểu vì sao tôi đánh giá nó cao như thế.

Câu chuyện khá khác thường này được trình bày dưới chủ nghĩa hiện thực gay gắt, nhưng nó không chỉ là một câu chuyện kinh dị hay hồi hộp đơn thuần. Thay vào đó, Abe sử dụng nó để khám phá những ý tưởng hiện sinh, và ông tập trung vào bản chất của các mối quan hệ giữa con người với nhau, của công việc và của chính cuộc sống. Người giáo viên bị giam giữ thường xuyên nói về mối quan hệ căng thẳng của anh ta với người phụ nữ và cả những vấn đề có bản chất triết học hơn. Anh ta thường nhớ lại, rất chi tiết, những cuộc trò chuyện có ý nghĩa với những người trong quá khứ của mình. Điều đó tạo ra một cái gì rất đặc biệt.

Cuốn tiểu thuyết "Người đàn bà trong cồn cát" của Kobo Abe kể về câu chuyện của một giáo viên đi nghỉ mát một mình ở một ngôi làng xa xôi bên bờ biển Nhật Bản với ý định bắt côn trùng cho bộ sưu tập của mình, nhưng rồi lại thấy mình bị dân làng bắt và  mắc kẹt cùng với một đứa trẻ, người phụ nữ góa chồng ở trong hố cát sâu - nơi anh được trông đợi sẽ giúp cô với công việc hàng ngày là xúc cát tích tụ không ngừng. Bị sốc bởi sự thay đổi đột ngột và kỳ lạ này, anh ta buộc phải điều chỉnh mình với môi trường mới khắc nghiệt trong khi đó anh cố gắng tìm cách trốn thoát.

Đọc Người đàn bà trong cồn cát, rất khó tìm ra điều nào là thực điều nào là ảo, người nào là kẻ chạy trốn, người nào là kẻ lùng bắt, ranh giới giữa ảo và thực rất mơ hồ. Cũng chính như cái tựa sách tưởng là nói về người đàn bà nhưng trong nó lại chứa đựng nội tâm, tiềm thức và sự tự do của một người đàn ông. Nhiều người còn cho rằng nó mang tính chất ngụ ngôn, chính tính chất đó nó đã gây cho người đọc liên tưởng đến nhiều mặt trong cuộc sống.

Ám ảnh nhất đó là hình ảnh Jumpei luôn suy tính cho những cuộc vượt ngục, những trăn trở ấy khiến tôi thoáng có sự so sánh đến toan tính của những người muốn bỏ nhau khi cuộc hôn nhân đến lúc không hy sinh được vì nhau nữa, cuộc sống bỗng chốc giống như hố cát thăm thẳm kia. Hay là so sánh đến một công việc không thích hợp vô tình mình phải chấp nhận, cho dù khốn khổ nhưng một giây phút nào đó nó vẫn lóe lên những ý nghĩa cao đẹp.

Cát không mục nát cho nên con người phải tập thích nghi bởi thích nghi là tồn tại, để tồn tại anh ấy đã chấp nhận sống ở cái hố cát ấy, chấp nhận nhưng vẫn mơ ước tự do, tự do được đánh đổi, được đi tìm trong mọi hoàn cảnh. Khi tôi thấy anh làm cái bẫy, bẫy quạ, mục đích là viết một lá thư cầu cứu cột dưới chân con chim mà anh biết nó xa lánh nơi có con người. Tôi cầu chúc cho niềm hy vọng ấy có kết quả. Tôi chợt căm giận khi anh bằng lòng thỏa mãn cơn thị dâm của đám dân làng, nhưng biết làm sao được nếu đó là cách cho anh lấy tấm vé trở lên mặt đất nơi có bầu trời thoáng rộng.

Thế rồi nhờ cái bẫy quạ anh đã phát hiện ra cách lấy nước giữa vùng khô hạn khắc nghiệt này. Anh phải trao lại phát minh cho một ai đó. Thật trớ trêu khi cái phát minh này chỉ có ý nghĩa với dân sở tại. Đám người mà anh luôn muốn chạy trốn họ, bây giờ anh lại chờ đợi gặp họ. Khi tìm ra nước anh thấy mình đã được giải thoát, sự giam hãm không còn đáng kể nữa. Anh vẫn còn ở trong hố mà thấy như mình đã thoát hẳn ra ngoài. Nếu anh nói anh đã tìm thấy hạnh phúc lớn nhất của đời anh trong lòng cái hố cát vào lúc này, cũng chẳng còn là điều ngạc nhiên nữa.

Anh ấy bị dân làng lừa và bắt thả vào một hố cát có chị kia là chủ nhà. Chị sống trong cái hố cát sâu sáu mét này một mình từ sau khi người chồng và đứa con chết trong trận bão cát mấy năm trước. Khi được thả vào lòng hố anh ấy cứ đinh ninh đây là một đêm ngủ trọ, mai đi. Còn chị thì đón anh như đón người khách quen cũ trở lại. “Người đàn bà trong cồn cát” không phải chỉ có hai nhân vật anh ấy và chị kia, còn phải kể thêm một nhân vật nữa, đó là cồn cát. Tưởng khô mà ướt, tưởng cát bất di bất dịch thật ra nó luôn luôn biến động và di chuyển, tưởng nhỏ nhắn mềm mại nhưng chặt không đứt bứt không rời. Cát của Kobo Abe có thể vây hãm giết người như Tuyết của Orhan Pamuk, và Lửa trong trận Xích Bích (Tam Quốc Chí – La Quán Trung). câu chuyện của chúng ta bắt đầu từ đây.

Đêm hôm ấy người ta thả xuống lòng hố cát một cái xẻng và cặp thùng với câu nói hàm ý: – Cho người kia. Đến sáng hôm sau anh nhận ra tư cách làm khách của mình bị thủ tiêu. Nhiều câu hỏi khẩn cấp nảy sinh mà không có được câu trả lời. Trong anh hàng loạt những cơn phẫn nộ trào dâng. Anh trút mọi bực tức lên đầu “chị kia” nhưng chị vẫn nhẫn nhục chịu đựng và không có ý muốn giải thích bất cứ điều gì với anh. Anh gào lên cát bay vào miệng lấp kín cuống họng, anh khóc cát trộn với nước mắt biến thành một loại hồ dán đau rát. Anh đấm đá bức tường cát một cách bất lực. Sao con người ta lại dám đánh bẫy anh như đánh bẫy một con chuột? Và cái cuộc sống trong hố cát sao đầy phi lý. Ban đêm xúc cát, ban ngày ngủ. Ăn dưới một chiếc ô, nước là thứ cần tằn tiện, ba ngày mới được tắm rửa, ngủ để trần cơ thể cho cát khỏi lọt vào quần áo làm loét da thịt. Đây là sống ư? Anh thắc mắc đến rồ dại trong khi người phụ nữ lại thản nhiên đến thờ ơ.

Trong cái vòng khép phi lý ấy, anh toan tính chi tiết cho những lần vượt ngục tìm tự do. Thế nhưng trong một lần trốn chạy tưởng như là thành công. Lần ấy anh đã phải van xin, van cầu những kẻ giam cầm anh cứu giúp. chính lần vượt ngục ấy anh ngộ ra rằng: cuộc sống giam cầm này, nó không đáng sợ bằng tai họa sa vào bãi cát lầy vừa rồi khi anh chạy trốn. Anh bắt đầu chấp nhận cái phi lý, chấp nhận cuộc sống với người đàn bà mà ban đầu anh kinh sợ và cũng thấy là “phi lý lẫn kỳ dị”. Kobo Abe thật tài tình khi sử dụng mọi dạng cảm xúc của con người trình bày trong ý thức của “Anh ấy”. Tôi đã chứng kiến được niềm tự hào, nỗi sợ hãi khôn cùng và cả những khát khao tình dục của anh ấy và chị kia. Tôi cảm thông với nỗi thất bại ê chề như chính mình đang vùng vẫy trong cái phi lý mà tác giả giăng ra, lại để mặc cho mình suy tư về cái gọi là nhận thức của bản năng con người.

Cát không mục nát cho nên con người phải tập thích nghi bởi thích nghi là tồn tại, liệu đó có phải là điều Kobo Abe muốn nói đến trong “Người đàn bà trong cồn cát”. Cuốn tiểu thuyết có một sắc thái không thực nhân vật chính là anh ấy, chị kia. Cái không thực này được cho là một cuộc thí nghiệm tâm lý của tác giả. Ông tạo nên một tình huống giả định rồi bỏ con người vào đấy, con người đây có thể là bạn cũng có thể là tôi, ở đây cụ thể là hai con người khác giới có quốc tịch Nhật Bản. Ông quan sát những diễn biến tâm lý của họ, tìm cho được kết luận của lý trí, của bản thân trước các tình huống phi lý có thể xảy ra trong đời.

“Người đàn bà trong cồn cát” có nhân vật Anh ấy, là một thầy giáo thích sưu tầm côn trùng, một ngày tháng chín anh biến mất ở phía bờ biển cách thành phố độ nửa ngày xe lửa nhân một ngày nghỉ. Trong hồ sơ người mất tích người ta giả thiết người đàn ông này chán đời nên đã tự tử.

Thật ra anh ấy đã gặp một cái làng kì lạ ngay đầu ngọn gió cát, luôn luôn có nguy cơ bị cát chôn vùi. Ở cái làng kỳ dị ấy dân làng phải luôn tay dọn cát quanh nhà để đổ ra đường. Đến nỗi, đường cao lên dần và mỗi căn nhà trở thành một cái giếng sâu sáu bảy mét trong lòng cát. Cuộc sống xoay vần quanh việc dọn cát. Gom cát lại, xúc vào thùng sẽ có một số người ở bên trên miệng hố kéo lên đổ đi. Con người cứ phải luôn tay dọn cát để tồn tại. Sống để mà dọn cát và dọn cát để sống. Cuộc đời ở đây là vậy. Nó kỳ dị, nó phi lý. Nhưng lại không làm sao để khác đi được. Đã có một số dân làng bỏ làng mà đi. Những người còn lại ở đây là những người không sống nổi ở nơi khác vì nhiều lý do. Họ chấp nhận cái phi lý đến mức họ thấy nó là tất yếu.

Tôi đã nhận thấy cát mềm mềm lạo xạo dưới chân khi đi dọc một đụn cát. Ngoài kia đang có trận đánh bóng chuyền bãi biển nữ. Các cô ấy mặc bikini đập bóng, cát ẩm dính bết trên những đôi chân chạy qua chạy lại. Phía bên tôi đứng những hạt cát khô bám rin rít trên da… Mọi thứ ấy làm tôi liên tưởng đến "Người đàn bà trong cồn cát" của Kobo Abe.

“Sự ẩm ướt thật vô cùng khó chịu. Tất nhiên không phải cát ẩm mà chính cơ thể anh nhớp nháp. Gió rên rỉ phía trên mái nhà. Anh lấy bao thuốc ra khỏi chiếc túi đầy ắp cát. Anh có cảm giác là có thể thấy được vị khét ngái trước khi châm một điếu lên. Cát tượng trưng cho sự trinh bạch, trong trắng. Có thể nó làm chức năng giữ gìn chứ không làm mục nát bất cứ cái gì. Cát còn là một khoáng chất rất quý. Không đời nào nó chịu mục nát.”

Những năm 60 của thể kỷ XX, khi mà nước Nhật đang trong thời kỳ công nghiệp hóa mạnh mẽ, tái thiết sau chiến tranh, Niki Jumpei, một giáo viên, một viên chức thành thị quyết định rời bỏ thành phố vài ngày để ngao du về một miền biển và thỏa mãn thú vui sưu tập côn trùng. Anh vô tình bị lạc vào trong một ngôi làng, nơi quanh năm hứng chịu những trận bão cát. Người dân nơi đây, để bảo vệ nơi ở của mình, mỗi ngày họ đều phải dọn cát, việc dọn cát đã trở nên thường thức hơn cả những nhu cầu cơ bản của con người.

Anh tá túc, hay nói đúng hơn là mắc kẹt ở nhà một thiếu phụ. Cuộc sống lặp đi lặp lại của dân làng nói chung và của người đàn bà kia nói riêng khiến anh cảm thấy tẻ nhạt đến phát ghét. Nhưng trớ trêu thay, ngôi nhà của người thiếu phụ lọt thỏm trong một hố cát mà ngay cả chị cũng không có ý định thoát ra. Niki cảm thấy bí bách và tù túng, anh cố để thoát ra khỏi cái hố khổ sở, nơi chỉ có một người đàn ông và một người đàn bà. Nhưng rồi anh lại bị dân làng bắt lại để tiếp tục công việc dọn cát.

Thời gian trôi đi, anh bắt đầu quen dần với lối sống của dân làng, những ý muốn trốn chạy khỏi thực tại cũng dần nhụt đi, anh đã bị áp đảo, đã bắt đầu nảy sinh những niềm vui nhỏ trong cuộc sống mà anh từng xem lại địa ngục, anh lại bắt đầu thấy ổn trong cái hố khổ sở. Câu chuyện để lại những câu hỏi lớn cho người đọc. Phải chăng anh đã đầu hàng? Hay đó là một lựa chọn thích nghi?