Cuốn Đi Qua Hoa Cúc là tập truyện dài của Nguyễn Nhật Ánh, mở đầu câu truyện tác giả kể lại tuổi ấu thơ hồn nhiên của nhân vật trong truyện, kết hợp với tả cảnh ở miền quê, những ngôi nhà nằm dọc hai bên đường đá sỏi dọc theo hai bên hàng dâm bụt và cả cây sứ cây bàng tỏa bóng mát, tỏa hương thơm trước sân nhà. Một nét vẽ nên thơ thật đầm ấm ở một vùng quê xa xôi tác giả dường như làm ấm lòng cho người đọc. Thật vậy mỗi cốt truyện của Nguyễn Nhật Ánh đã phác họa lên một nét quê hương ngọt ngào, một thời ấu thơ đẹp, một tình yêu của tuổi học trò cũng hòa lẫn tình yêu khát khao của bao lứa tuổi. Cuốn truyện dài Đi Qua Hoa Cúc là một trong những tác phẩm tuyệt tác hay của tác giả làm thôi thúc người đọc thêm nhiều ấn tượng và sự lôi cuốn tràn dâng trong lòng bạn đọc.
Xem thêm
Trong Đi qua hoa cúc kể về chuyện tình buồn của Trường. Năm nay Trường 16 tuổi, cái độ tuổi mà lớn chưa phải là lớn nhưng trẻ con cũng không còn là trẻ con nữa. Vì sống ở quê nên Trường vẫn giữ nét hồn nhiên của mình, thường chơi cùng với Chửng anh và Chửng em như câu cá, bắt chim sẻ. Tuy nhiên, một ngày cậu gặp lại chị Ngà, bạn học cùng dì Miên nhà cậu đến ở cùng để ôn thi. Trường bỗng thấy chị Ngà thay đổi rất nhiều. Chị đã đẹp hơn trước, nhất là nụ cười của chị khiến cậu như đổ gục, lúc nào cũng nghe theo lời chị.
Chị Ngà rất thích hoa cúc. Vì vậy Trường cũng thích hoa cúc, thứ hoa mà cậu trước đây không bao giờ để ý vì nó mong manh, nhỏ bé chẳng được tích sự gì. Giờ đây cậu còn giành tưới hoa với dì Miên, tình yêu bắt đầu từ những điều nhỏ nhặt ấy. Nhưng chị Ngà chỉ coi Trường là em trai mà thôi, chị không nỡ từ chối tình cảm của cậu nên vẫn thường rủ Trường chơi chung khiến cậu thích thú vô cùng. Nhưng ngày tháng êm đềm ấy không kéo dài bao lâu khi anh Điền xuất hiện và cũng yêu chị Ngà. Anh còn nhờ Trường đưa thư, chuyển lời cho chị nhưng Trường giấu thư đi và từ chối chuyển lời. Mọi chuyện vỡ lở chị Ngà giận Trường và càng gắn bó với anh Điền nhiều hơn.
Một ngày, có người phụ nữ đến nhận là vợ anh Điền khiến bầu trời trong mắt chị Ngà sụp đổ. Hóa ra bấy lâu nay hắn đã lừa dối chị, đau đớn hơn chị phát hiện mình đã có thai khi còn đang độ tuổi trung học. Chị bỏ đi. Mọi người đồn chị đã nhảy sông tự vẫn nhưng Trường vẫn hy vọng chị còn sống, mẹ con chị đang sống đâu đây mà thôi.
Sự ra đi của chị Ngà để lại trong Trường nhiều đau đớn, kỷ niệm buồn ở vùng quê. Để trốn tránh nỗi buồn ấy, cậu đã theo chú vào Nam, tạm biệt hoa cúc, tạm biệt mối tình đầu ở đây.