Quốc Gia Khởi Nghiệp - Dan Senor, Saul Singer Reviews

Israel là quốc gia khởi nguồn từ trí tưởng tượng của những con người 2000 năm lưu vong, với hành tranh không có gì ngoài những lời cầu nguyện. Chính những lời cầu nguyện ấy đã nuôi dưỡng hy vọng và lòng trung thành của người Do Thái với vùng đất hứa của cha ông. Israel hiện là đất nước của sự cách tân và óc sáng tạo. Và nhiệm vụ của chúng ta là học hỏi từ Israel về nguồn năng lượng khởi nghiệp. Cùng nhau khám phá “Quốc gia khởi nghiệp – Câu chuyện về nền kinh tế thần kỳ của Israel”.

Phần I: Một quốc gia nào bé có thể làm được gì?

Chương 1: “Ngoan cố”

Thompson là Chủ tịch kiêm cựu Giám Đốc Công nghệ của PayPal, hệ thống thanh toán trực tuyến qua Internet lớn nhất thế giới. Dù công việc bận rộn nhưng ông đã hứa dành cho Shvat Shaked – một chàng trai trẻ, chủ của công ty Fraud Sciences mà Banchmark dự định đầu tư, hai ươi phút để lắng nghe anh ấy trình bày về giải pháp đối phó với nạn lừa đảo thanh toàn trực tuyến, gian lận thẻ tín dụng và đánh cắp thông tin điện tử. Thompson mở đầu bằng một câu hỏi: “Cậu có ý tưởng gì, Shvat?”. Và những câu trả lời khiến Thompson có đôi chút thất vọng. Sau đó ông giao cho Shvat một trăm ngàn giao dịch đã được Paypal phân  tích trước đó với mục đích không phải gặp Shvat trong vài tháng hay vài năm tới.

Mọi chuyện thực sự quá bất ngờ khi Thompson giao tài liệu vào thứ năm nhưng đến chủ nhật mọi dữ liệu đã được xử lý xong và chất lượng hơn nhiều so với Paypal đã từng làm. PayPal không thể mạo hiểm đứng nhìn công nghệ đột phá của Fraud Sciences lọt vào tay đối thủ và PayPal phải nhanh chóng thâu tóm công ty này. Mức giá họ đề nghị là 79 triệu USD nhưng Shaked không đồng ý. Sau vài ngày đàm phán thì cả hai đã đưa ra quyết định là 169 triệu USD. Và mức giá này hoàn toàn xứng đáng.

Dadi Perlmutter nhớ lại cú sốc của một đồng nghiệp Mỹ khi lần đầu chứng kiến văn hóa công sở ở Israel. Đó là tranh luận – bị ghét cay ghét đắng trong văn hóa kinh doanh của một số nước, nhưng ở Israel thì đây là cách tốt nhất để giải quyết mọi vấn đề.

Nếu bạn có thể dẹp bỏ cái tôi ban đầu, bạn sẽ tạo ra bầu không khí rất thoải mái. Trong các doanh nghiệp Israel hầu như không có hiện tượng nói xấu sau lưng. Bạn luông biết mình đang đứng ở vị trí nào. Việc này cũng tránh mất thời gian cho những việc nhảm nhí khác.

Và cuối cùng Perlmtter kết luận rằng: “Quản lý năm nhân viên người Israel luôn khó khăn hơn năm người Mỹ. Vì người Israel luôn luôn đặt ra cho bạn những thử thách mọi lúc.

Chương 2: Doanh nhân trên chiến trường

Israel là quốc gia có sự phân biệt giai cấp mờ nhạt nhất so với hầu hết các nước khác trên thế giới. Trong doanh trại quân đội có một giao ước thế này : Khi các tướng và binh lính ngồi quây quần, ai ngồi gần bình cà phê nhất sẽ tự động đi pha cà phê cho mọi người. Nên sẽ không có gì ngạc nhiên  nếu một vị tướng lại đi pha cà phê cho cấp dưới của mình. Và sẽ không hề có một quy tắc nào trong những trường hợp như thế này.

Vậy vai trò quan trọng trong việc phát huy hiệu quả hoạt động quân đội là: Bí quyết lãnh đạo là niềm tin của binh lính đối với chỉ huy của mình. Nếu không có niềm tin thì binh lính sẽ không tuân phục chỉ huy của mình.

Tóm lại, sự quả quyết và xấc xược, tư duy phê phán, độc lập và sự bất phục tùng. Tầm nhìn sâu rộng hay kiêu ngạo. Tất cả đều miêu tả tinh thần khởi nghiệp Irael điển hình của giới doanh nhân .

Phần II : “Gieo mầm văn hóa sáng tạo”

Chương 3: Nhân vật của Quyển Sách

El Lobo là một tổ hợp nhà hàng, khách sạn, câu lạc bộ xã hội và là nơi duy nhất bán đồ ăn Israel ở Bolivia. Đến đây, bạn sẽ tìm thấy một thứ gì đó giá trị hơn nhiều những thứ khác: Quyển Sách. Nhưng đây không phải là quyển sách bình thường mà là một bộ sưu tập những lời khuyên, ý kiến, cảnh báo từ những người đi du lịch gửi đến người khác. Mặc dù đã được quốc tế hóa nhưng Quyển Sách vẫn còn là một hiện tượng nguyên bản ở Israel. Chính điều này mà số lượng khách du lịch đến Israel quả thật không có gì ngạc nhiên. Tạp chí Outside (Mỹ) viết: “Người Israel đã hấp thụ được quy tắc phượt toàn cầu một cách quyết liệt hơn bất kỳ quốc gia nào khác. Đó là : Đi thật xa, ở thật lâu và nhìn thật kĩ.”

Ngày nay, các công ty Israel gắn kết chặt với nền kinh tế Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ Latin. Người Israel dấn thân vào nền kinh tế mới nổi và các vùng lãnh thổ xa xôi, một phần là vì theo đuổi những gì được viết trong Quyển Sách. Bên cạnh đó, các doanh nhân và CEO ngừi Israel còn tự gắn mình với nhiệm vụ ngoại giao tự phong để đại diện cho đất nước. Không chỉ giới thiệu về công ty, về những sản phẩm mà họ còn “chào bán” cả nền kinh tế Israel. Họ tự hào và nói rằng: “Ưu tiên của tôi là đất nước Israel.”, trong khi những người khác thì luôn giới thiệu công ty của họ mà thôi.

Chương 4: Harvard, Princeton và Yale

Trong khi học sinh trung học các nước khác đang bận nghĩ sẽ theo học trường đại học nào thì học sinh Israel lại cân nhắn những giá trị khác của các đơn vị quân đội. Trong khi những học sinh ở những nơi khác đang nghĩ cần phải làm gì để thi vào những trường top đầu thì học sinh Israel lại đang định hướng để vào các đơn vị của quân đôi Israel. Ở Israel, một năm trước khi đủ tuổi nghĩa vụ quân sự, mọi thanh niên đều phải đến trung tâm tuyển quân của quân đội Israel để trải qua đợt sơ tuyển kéo dài một ngày. Những ứng viên đáp ứng yêu cầu sẽ được trao cơ hội làm tiếp một bài kiểm tra phụ để được nhận vào những đơn vị. Thật khó khăn để có thể lọt vào những trường đại học hàng đầu của Israel thì cơ sở đào tạo quốc gia được xem là ngang hàng với Harvard, Princeton và Yale, các đơn vị tinh nhuệ của quân đội Israel.

Nếu những doanh nghiệp khác thường không tìm hiểu và vận dụng kinh nghiệm và giá trị vào thế giới thương mại. Người Israel thì ngược lại, các doanh nghiệp vẫn luôn tìm kiếm những người có kinh nghiệm trong khối tư nhân và việc phục vụ trong quân ngũ sẽ là điểm cộng đến từ những nhà tuyển dụng.

Chương 5: Nơi trật tự gặp hỗn loạn

Trở ngại khủng khiếp của tính lưu chuyển chính là trật tự. Một chút xáo trộn không chỉ vô hại mà còn vô cùng quan trọng. “Lợi thế của sự hỗn loạn” chính là môi trường mà các doanh nhân khởi nghiệp Israel đang hướng tới phát triển. Các quốc gia khác có thể tạo ra những doanh nhân với số lượng nhỏ, Israel được hưởng lợi từ hiện tượng tư duy rosh gadol cùng khả năng phán xét cực đoan, nó đủ lớn để tạo ra chấn động tầm cỡ quốc gia vả toàn thế giới.

Chương 6: Một chính sách công nghiệp hiệu quả

Israel đạt được những thành tựu như hiện nay, đó là cả một quá trình nỗ lực với những nét lập dị trong văn hóa, bản lĩnh kinh doanh được tôi luyện từ chiến trường hay yếu tố ngẫu nhiên mang tính địa chính trị.

NÔNG TRANG (KIBBUTZ) VÀ CUỘC CÁCH MẠNG NÔNG NGHIỆP

Những nhà sử học đã gọi nông trang này là “hoạt động công xã thành công nhất thế giới”. Nó được tạo ra như các khu định cư nông nghiệp nhằm xóa bỏ sự tư hữu và đem lại bình đẳng cho toàn dân. Tuy phong trào này sau đó phát triển khá mạnh mẽ nhưng con số chỉ chiếm 4% dân số Israel. Điều gây tranh cãi nhất là việc trẻ em tại nông trang được tất cả mọi người nuôi dưỡng. Mỗi nông trang đều có nhà trẻ và các trẻ em cùng chung sống và được các thành viên trong nông trang chăm sóc. Chúng chỉ được ở cùng bố mẹ khoảng hai tiếng đồng hồ, còn lại chúng sẽ ngủ cùng bạn bè chứ không được ngủ cùng bố mẹ.

Bất lợi của quốc gia này là do một phần vùng lãnh thổ bị sa mạc hóa. Thật khó khăn khi phải làm nông nghiệp trên vùng đất quá cằng cỗi và khô hạn như vậy, cho đến khi tham khảo ý kiến của Giáo sư Samuel Appelbaum của trường Đại học Ben Gurion tại Negev. Ông nghĩ rằng thật hoàn hảo nếu nuôi cá nước ấm bằng nguồn nước này. Thoạt đầu phải rất khó khăn để giải thích và khuyên mọi người tiến hành. Nhưng sau đó các nông trang viên bắt đầu bơm nước nóng 37 độ vào bể chứa cá rô phi, cá chẽm và cá vược để  sản xuất thương mại, sau đó nước thải sẽ được tưới tiêu cho chà là và ô liu….

CÚ NHẢY VỌT CỦA ISRAEL

Trong khi giai đoạn tăng trưởng kinh tế phổ biến ở hầu hết các nước, thì Israel lại có những cú nhảy vọt hiếm hoi. Nền kinh tế Israel đã tăng thu nhập bình quân đầu người của mình từ mức chỉ bằng 25% Mỹ (1950) lên 60% (1970)…

“THẬP KỶ MẤT MÁT” CỦA ISRAEL

CON ĐƯỜNG DẪN ĐẾN SỰ HỒI PHỤC

Để nền kinh tế có thể thật sự cất cánh đòi hỏi ba nhân tố bổ sung:

• Làn sống người nhập cư mới.
• Cuộc chiến mới.
• Ngành đầu tư mạo hiểm mới.

Chương 7: Nhập cư - Thách thức từ ông chủ Google

Nhập cư được xem là một trong những ưu tiên hàng đầu của quốc gia này.

“…những người Do Thái nhập cư được khai khẩn đất đai, để chiến đấu trong những cuộc chiến của Israel và để thổi sinh khí vào nền kinh tế của đất nước vừa ra đời.”

Chương 8: Cộng đồng Do Thái hải ngoại – Đánh cắp máy bay

Chương 9: Phép thử của Buffett

Chương 10: Yozma Trận đấu

Chương 11: Phản bội và cơ hội

Sự gia tăng đầu tư nghiên cứu và phát triển khoa học quân sự sau khi Pháp cấm vận đã tạo ta một thế hệ kỹ sư Israel giàu kinh nghiệm. Song song với nó bắt buột phải có sự kết hợp với: một phương pháp tiếp cận đa lĩnh vực sâu sắc, sự sẵn lòng thử nghiệm bất cứ điều gì.

Chương 12: Từ đầu đạn tên lửa đến mạch nước phun

Chương 13: Thế lưỡng nan của Sheikh

Chương 14: Các mối đe dọa đối với sự thần kỳ của nền kinh tế

Trong số những mối đe dọa và thách thức mà Israel đang phải đối mặt, đáng kể nhất là việc không thể giữ cho nền kinh tế tăng trưởng, vì nó sẽ ảnh hưởng đến chính trị và quan tâm đến những vấn đề bị bỏ sót. Israel có nền tảng văn hóa và thể chế hiếm hoi, giúp sản sinh ra sự sáng tạo và mọi trường kinh doanh. Do đó việc thay đổi những chính sách sẽ dễ dàng hơn việc thay đổi nền văn hóa.

KẾT LUẬN: Các nông dân của công nghệ cao

Tổng thống Simon Peres bắt đầu sự nghiệp năm hai mươi lăm tuổi, sau đó phụng sự vị trí bộ trưởng, thủ tướng. Ông còn được nhận giải Nobel hòa bình cho sự nghiệp của mình. Ông là cha đẻ của Hiệp ước Oslo,… nhưng với nhiều người dân Israel, ông lại là biểu trưng của hy vọng giả tạo, chủ nghĩa khủng bố và chiến tranh.

Peres và Ben-Gurion đều thích thú với công nghệ, chính vì thế mà Ben-Gurion ủng hộ ông rất mạnh mẽ. Qua rất nhiều ý tưởng táo bạo và bị từ chối. Sau đó, ý tưởng của Peres về việc khởi động ngành hạt nhân cũng bị xóa sổ tương tự. Bỏ qua mọi quy tắc, cả hai vẫn bắt tay vào làm dự án đầy tham vọng này. Kết quả: lò phản ứng hạt nhân ở gần Dimona được vận hanh2 từ năm 1960 mà không hề xảy ra một tai nạn nào. Năm 2005, Israel đứng thứ 10 thế giới về số lượng bằng sáng chế trong lĩnh vực hạt nhân.

Peres nói: “Mọi công nghệ đến Israel đều từ Mỹ, nó đi vào quân đội và chỉ trong năm phút, họ cải tiến nó.” Thật hiếm có một quốc gia nào lại “tham lam vô độ chắp vá, phát minh và thách thức.”

Vậy điều gì khiến Israel sáng tạo và mang tinh thần khởi nghiệp đến như vậy?

Đó là do sự gắn bó chặt chẽ của những trường đại học danh tiếng, các công ty lớn, công ty khởi nghiệp, từ nhà cung cấp, kỹ sư tài năng, vốn đầu tư mạo hiểm. Đó là nhờ quân đội đổ vốn R&D vào hệ thống hiện đại, công nghệ tinh túy,…

Nếu Singapore có hệ thống giáo dục mạnh, Hàn Quốc có chế độ nghĩa vụ quân sự bắt buộc,.. Những quốc gia này có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn nhưng không nước nào có một lượng công ty khởi nghiệp mới va thu hút lượng vồn đầu tư mạo hiểm nhiều như Israel.

Tóm lại, bí mật thành công của Israel là sự kết hợp giữa các yếu tố cổ điển của các cụm công nghệ với số yếu tố độc nhất của người Israel để tăng cường kỹ thuật và kinh nghiệm. Thế thì ngại gì chúng ta không học tập.George Bernerd Shaw từng viết

“Nếu bạn có một quả táo, tôi có một quả táo và chúng ta trao đổi táo, thì bạn và tôi vẫn có một quả táo. Nhưng nếu bạn có một ý tưởng, tôi có một ý tưởng và chúng ta trao đổi chúng thì mỗi người sẽ có hai ý tưởng.”

Israel là một trong những nhà máy ý tưởng đi đầu thế giới, cung cấp những siêu ý tưởng cho tương lai. Sự sáng tạo sẽ được tạo ra từ nhiều cấp độ, từ nhóm đến công ty, đất nước và thế giới. Vì thế, trong khi Israel có nhiều điều phải học từ thế giới, thế giới cũng phải học nhiều điều từ Israel.

LỜI TỰA CỦA ĐẠI SỨ ISRAEL TẠI VIỆT NAM (Bản dịch)

Sáng tạo công nghệ đã trở thành nền tảng cho thành công của ngành công nghiệp công nghệ cao của Israel trong hơn một thập kỉ qua. Các công ty công nghệ cao của Israel tiếp tục có cổ phiếu được giao dịch trên sàn NASDAQ và là một trong những quốc gia không thuộc Hoa Kỳ có nhiều công ty được niêm yết trên sàn giao dịch này nhất. Israel là nước liên tục dẫn đầu trong lĩnh vực Nghiên cứu & Phát triển (R&D)

…

“Quốc gia khởi nghiệp” là câu chuyện về sự phát triển thần kỳ của nền kinh tế Israel, nó đã đem đến cho người đọc Việt Nam cơ hội để tìm hiểu cách thức mà Israel – một quốc gia của tám triệu dân, được thành lập chỉ mới 65 năm trong những điều kiện địa lý – chính trị khó khăn và không có nguồn tài nguyên thiên nhiên nào – lại sản sinh ra nhiều công ty khởi nghiệp hơn bất cứ quốc gia nào trên thế giới.

Israel và Việt Nam đã thiệt lập quan hệ ngoại giao đươi hai mươi năm. Sự hợp tác giữa hai nước đang phát triển rất nhanh, bao gồm kinh tế và thương mại. Cuốn sách này sẽ giúp các đối tác của chúng tôi ở Việt Nam hiểu thêm về Israel, về con người và động cơ của chúng tôi – trong ngành công nghiệp công nghệ cao; và sự thấu hiểu này sẽ tạo tiền đề cho các chương trình hợp tác tốt hơn trong tương lai.

Tác giả: Anh Thi - Bookademy

------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về các cuốn sách hay tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn

Trở thành CTV viết reviews sách để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị cùng Bookademy, gửi CV (tiếng Anh hoặc Việt) về: [email protected]